2022 جىلدىڭ 1 قىركۇيەگىندە پرەزيدەنت حالىققا ارناعان «ءادىل مەملەكەت. ءبىر حالىق. وركەندەگەن قوعام» اتتى جولداۋىندا مەملەكەتتىك ساياساتتىڭ باسىمدىعى – ادىلەتتىلىك ەكەنىن اتاپ ءوتتى. ال ول ەلدىڭ تابيعي بايلىعىن ءادىل بولۋدەن باستالادى. قازاقستان رەسپۋبليكاسى كونستيتۋسياسىنا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ جونىندەگى رەسپۋبليكالىق رەفەرەندۋمدا دا جەر مەن جەر قويناۋى ەڭ الدىمەن قازاقستان حالقىنا تيەسىلى دەگەن نورما بەكىتىلدى. وسىلايشا، اتا زاڭعا ەنگىزىلگەن بۇل وزگەرىستەر پرەزيدەنتكە مەملەكەتتىڭ ادىلەتتىلىك ۆەكتورىنىڭ تىكەلەي كورىنىسى بولاتىن «ۇلتتىق قوردان - بالالارعا» جوباسىن قۇرۋ تۋرالى باستامانى ۇسىنۋعا مۇمكىندىك بەردى.
– كونستيتۋسيامىزدا جەر مەن ونىڭ قويناۋى، سۋ، وسىمدىكتەر مەن جانۋارلار دۇنيەسى، باسقا دا تابيعي رەسۋرستار حالىق مەنشىگى دەپ بەكىتىلگەن. وسى نورمانىڭ قابىلدانۋىنىڭ ارقاسىندا «ۇلتتىق قوردان - بالالارعا» كەڭ اۋقىمدى باعدارلاماسى ىسكە قوسىلادى. ۇلتتىڭ ناعىز ۇلىلىعى ءار وتباسىنىڭ، ءاربىر ازاماتتىڭ اماندىعىندا. سوندىقتان ۇلتتىق ەكونوميكا حالىقتىڭ يگىلىگى ءۇشىن جۇمىس ىستەۋى كەرەك، – دەدى قاسىم-جومارت توقايەۆ. باستاماعا سايكەس، 2024 جىلدىڭ قاڭتارىنان باستاپ ۇلتتىق قوردىڭ ينۆەستيسيالىق كىرىسىنىڭ 50 پايىزى قازاقستاندىق بالالاردىڭ ارنايى شوتتارىنا باعىتتالىپ، بولىنەتىن بولادى.
ۇلتتىق ءىس-شارالار جوسپارىنىڭ 70-تارماعىنا سايكەس بۇل جوبانى ىسكە اسىرۋعا جاۋاپتى، ياعني ورىنداۋشى – قارجى مينيسترلىگى بولىپ بەكىتىلدى. ۆەدومستۆو ماماندارى 2024 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ ۇلتتىق قوردىڭ جىلدىق ينۆەستيسيالىق كىرىسىنىڭ 50 پايىزى بالالاردى مەرزىمىنەن بۇرىن الۋ قۇقىعىنسىز 18 جاسقا تولعانعا دەيىن ارنايى جيناق شوتتارىنا اۋدارىلاتىنىن ءتۇسىندىردى. «جوباعا قازاقستان ازاماتى بولىپ تابىلاتىن 18 جاسقا دەيىنگى بارلىق بالالار قاتىسادى»، - دەدى قارجى ۆيسە-مينيسترى داۋرەن تەمىربەكوۆ.
ال 18 جاسقا تولعان كەزدە جيناقتالعان سومانى تەك ەكى ماقساتقا جۇمساۋعا بولادى: ءبىلىم الۋ جانە تۇرعىن ءۇي ساتىپ الۋ.
تاعى ايتا كەتەرلىگى، «ءبىرىڭعاي جيناقتاۋشى زەينەتاقى قورى» اق بالالارعا ارنالعان ۇلتتىق قوردىڭ وپەراتورى بولىپ تاعايىندالدى. قارجى مينيسترلىگى بولجام مەن ەسەپتەۋلەر جاساپ، ناقتى ۋاقىت رەجيمىندە ۇنەمدەۋدى قاداعالاۋ تەتىكتەرىن قاراستىرادى. بۇل قاراجاتقا حالىقتىڭ باقىلاۋىن قامتاماسىز ەتەدى. «بجزق ارنايى جيناق شوتتارىنىڭ وپەراتورى بولدى، ويتكەنى ول جيناقتاۋشى زەينەتاقى جۇيەسىنىڭ ءبىرىڭعاي ينفراقۇرىلىمدىق ەسەپ ورتالىعى بولىپ تابىلادى، شوتتاردى اشۋ جانە جۇرگىزۋ ءۇشىن تەحنيكالىق جانە كاسىبي مۇمكىندىكتەرى بار»، - دەپ ءتۇسىندىردى «بجزق» اق باسقارما ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى ساۋلە ەگەۋبايەۆا. ال جيناق كولەمى قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق قورىنىڭ ينۆەستيسيالىق تابىستىلىعىنا بايلانىستى بولادى.
– ءبىر جىلدان كەيىن بالالارعا ۇلتتىق قوردىڭ ينۆەستيسيالىق كىرىسىنىڭ جارتىسى ەسەپتەلەتىنىن ەسكە سالامىن. بۇل بارلىق ازاماتتار ۇلتتىق قورداعى ءىستىڭ جاي-كۇيىن ءجىتى قاداعالايدى دەگەن ءسوز. اركىمنىڭ ۇلتتىق بايلىققا قاتىسۋى بوس ءسوز ەمەس. بۇل ناعىز حالىقتىق، قوعامدىق باقىلاۋدىڭ باستاۋى. مۇنى ۇكىمەت تە، ۇلتتىق بانك تە تولىق تۇسىنسە دەيمىن. سوندىقتان ونى از جۇمساپ، كوپ تابىس تابۋ كەرەك. ونىڭ ۇستىنە، «اقشا تابۋ» ماسەلەسى دە بار ەكەنى انىق، – دەگەن بولاتىن پرەزيدەنتىمىز قاسىم-جومارت توقايەۆ. بولجام بويىنشا، الداعى 7 جىلدا ۇلتتىق قوردىڭ اكتيۆتەرى 100 ميلليارد دوللارعا دەيىن ءوسۋى كەرەك.
قازاقستاندىق ەكونوميست ارمان بايعانوۆ مەملەكەت باسشىسىنىڭ «ۇلتتىق قوردان – بالالارعا» باستاماسىنىڭ بولاشاعى زور دەپ ەسەپتەيدى. «مەنىڭ ويىمشا، بۇل باستاما وتە جاقسى. بۇل 200 مىڭ تەڭگە بولسا دا جاقسى كومەك. اقشا سول جەردە بوس جاتقان جوق، دەپوزيتتىك شوتتاردا جيناقتالعانداي بولادى»، – دەيدى ول. ساراپشى 2024 جىلدان باستاپ ءار بالاعا جەكە جيناق شوتتارى اشىلاتىنىن دا ەسكە سالدى. ءار جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا وسى شوتتارعا بالالار ءۇشىن قاراجات اۋدارىلادى. جىل سايىن جاڭا بالالاردىڭ تۋۋى ەسەپكە الىنادى جانە جاڭا ەسەپشوتتار اشىلادى، ال بالالار 18 جاسقا تولعاندا شوتتار جابىلادى.
ۇلتتىق بانك پەن ۇكىمەتتىڭ ەسەپتەۋلەرى بويىنشا، 18 جاسقا تولعانعا دەيىن جەكە شوتقا شامامەن 3 مىڭ اقش دوللارى جينالادى ەكەن. باسقا دەرەككوزدەرگە سۇيەنسەك، سوما ەسەپشوتتىڭ قاشان اشىلعانىنا بايلانىستى 5-6 مىڭ دوللارعا دەيىن وزگەرۋى مۇمكىن.
جوعارىدا ايتىلعانداردى ەسكەرە وتىرىپ، «ۇلتتىق قوردان – بالالارعا» ەڭ ماڭىزدى الەۋمەتتىك باستاما ەكەنىن اڭعارامىز. جالپى، بۇگىندە مەملەكەت ادامي كاپيتالدى دامىتۋعا جانە قازاقستاندىقتاردى الەۋمەتتىك قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن جاعداي جاساۋعا باعىتتالعان ءبىرقاتار جۇيەلى شارالاردى جۇزەگە اسىرۋدا. بۇل جوبا دا الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق ساياساتتاعى ادىلەتتىلىكتىڭ ءىس جۇزىندەگى كورىنىسى بولىپ تابىلادى. ەڭ باستىسى، قازاقستاندىق وتباسىلار ەلدىڭ ۇلتتىق بايلىعىنىڭ ناقتى اسەرىن تىكەلەي سەزىنە الادى. جاس ۇرپاقتىڭ كامەلەتكە تولعان كەزدە شوتىندا ءبىراز اقشا جيناپ، بولاشاعىن ويلاۋ ادەتىن قالىپتاستىرۋعا كومەكتەسەدى. وسكەلەڭ بۋىنعا بولاشاقتىڭ بەلگىلى ءبىر ماتەريالدىق نەگىزىن قالىپتاستىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
