قارجى مينيسترلىگى الدەبىر ساراپشىلارعا جاۋاپ رەتىندە ۇلتتىق قوردىڭ ستاتيستيكاسىن جىبەرىپ، 2023 جىلى ونىڭ تولىققانىن ايتۋدا. ۇكىمەتكە بۇلاي اقتالۋ نە ءۇشىن كەرەك بولدى؟

وتكەن جىلى «سامۇرىق-قازىنا» قورى وزىنە ءتيىستى «قازمۇنايگاز» اكسيالارىنىڭ 8 پايىزىن 1،3 تريللون تەڭگەگە ۇلتتىق قورعا ساتقان بولاتىن. اتالمىش وپەراسيا قارجى مينيسترلىگى مەن ۇلتتىق بانك باسقاراتىن ۇلتتىق قوردىڭ ينۆەستيسياسى دەگەن دايەكپەن جۇرگىزىلدى. الايدا، سول 1،3 تريلليون تەڭگە «سامۇرىق-قازىنا» قورىنىڭ كاپيتالىنا جەتكەن جوق. ۇكىمەت ونى وزىنە الدى دا، بيۋدجەت شىعىندارىنا باعىتتاپ جىبەردى.

سوندا، قارجى قورعا جەتپەي، بيۋدجەت شىعىندارىن جابۋ ءۇشىن بيۋدجەتكە بارماق. وندا «سامۇرىق-قازىنا» قورى ءوز بالانسىنان ءبىر مەزەتتە 1،3 تريلليون تەڭگە جوعالتتى دەپ ەسەپتەۋگە بولادى.

قارجى مينيسترلىگى ءوز كەزەگىندە ۇلتتىق قور 2023 جىلعى تابىسى شىعىنىنان ارتىق بولدى، ياعني قور مولايدى دەگەن ستاتيستيكا بەرىپ وتىر. ءبىراق «قازمۇنايگاز سحەماسى» ارقىلى بيۋدجەت دەفيسيتىن جاپقان 1،3 تريلليون تەڭگەنى ەسەپكە العىسى جوق.

«2023 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا ۇلتتىق قوردىڭ تۇسىمدەرى 6،4 ترلن تەڭگەنى قۇرادى، ونىڭ ىشىندە مۇناي سەكتورىنىڭ تۇسىمدەرى - 4،6 ترلن تەڭگە جانە ينۆەستيسيالىق كىرىس - 1،8 ترلن تەڭگە. 2023 جىلى ۇلتتىق قوردان رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتكە ترانسفەرتتەر تۇرىندە 4،1 ترلن تەڭگە باعىتتالدى. وسىلايشا، 2023 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا ۇلتتىق قوردىڭ تازا تۇسىمدەرى 2،3 ترلن تەڭگەنى قۇرادى. ناتيجەسىندە 2023 جىلى ۇلتتىق قوردىڭ اكتيۆتەرى 26،8 ترلن تەڭگەدەن 29،1 ترلن تەڭگەگە دەيىن ءوستى»، - دەپ مالىمدەدى، قارجى مينيسترلىگى.

ساراپشىلار، قارجى مينيسترلىگى تازا ءتۇسىم دەپ وتىرعان 2،3 تريلليون تەڭگەدەن «قازمۇنايگاز» اكسيالارى ارقىلى سۋعا اعىپ كەتكەن 1،3 تريلليون تەڭگەنى الىپ تاستاۋ قاجەت دەپ سانايدى. سەبەبى، «سامۇرىق-قازىنا» قورى اكسيا ساتۋدان تۇسكەن وسى قارجىنى ءوز كاپيتالىندا ساقتاپ قالعان جوق. ول رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتىڭ كىرىس بولىگىنە ترانسفەرتتەر تۇرىندە ەمەس، «مەملەكەتتىك مەنشىكتى ساتۋدان تۇسكەن كىرىس» بابى ارقىلى ەنىپ وتىر. ياعني بۇل قارجى جۇمسالىپ كەتەدى.

ءبىراق، قارجى مينيسترلىگىنىڭ دە ءوز ءۋاجى بار.

«بۇل قاتە تۇجىرىم، سەبەبى ۇلتتىق قوردىڭ 1،3 ترلن. تەڭگە مولشەرىندەگى قاراجاتى جۇمسالعان جوق، قمگ اكسيالارىنا ينۆەستيسيالاندى. ياعني، مۇنى ۇلتتىق قوردان قاراجات الۋ دەپ قاراستىرۋعا بولمايدى. ۇلتتىق قور قاراجاتىن قمگ اكسيالارىنا، باسقا دا قارجى قۇرالدارىنا ورنالاستىرۋ 2030 جىلعا دەيىنگى ق ر مەملەكەت قارجىسىن باسقارۋ تۇجىرىمداماسىنا جانە ۇلتتىق قور اكتيۆتەرىن ورنالاستىرۋعا رۇقسات ەتىلگەن قارجى قۇرالدارىنىڭ تىزبەسىنە سايكەس جۇرگىزىلەدى» - دەپ مالىمدەدى، مينيسترلىكتىڭ باسپاسوز-قىزمەتى.

23 جىلدىڭ ىشىندە ۇلتتىق قور 2002، 2008، 2014، 2015، 2018، 2022 جىلدارى مينۋستا بولعان. ال بىلتىر، ياعني 2023 جىلى پليۋسكە شىقتى.