Qarjy mınıstrligi áldebir sarapshylarǵa jaýap retinde Ulttyq Qordyń statısıkasyn jiberip, 2023 jyly onyń tolyqqanyn aıtýda. Úkimetke bulaı aqtalý ne úshin kerek boldy?
Ótken jyly «Samuryq-Qazyna» qory ózine tıisti «Qazmunaıgaz» aksıalarynyń 8 paıyzyn 1,3 trıllon teńgege Ulttyq qorǵa satqan bolatyn. Atalmysh operasıa Qarjy mınıstrligi men Ulttyq Bank basqaratyn Ulttyq Qordyń ınvestısıasy degen dáıekpen júrgizildi. Alaıda, sol 1,3 trıllıon teńge «Samuryq-Qazyna» qorynyń kapıtalyna jetken joq. Úkimet ony ózine aldy da, búdjet shyǵyndaryna baǵyttap jiberdi.
Sonda, qarjy qorǵa jetpeı, búdjet shyǵyndaryn jabý úshin búdjetke barmaq. Onda «Samuryq-Qazyna» qory óz balansynan bir mezette 1,3 trıllıon teńge joǵaltty dep esepteýge bolady.
Qarjy mınıstrligi óz kezeginde Ulttyq Qor 2023 jylǵy tabysy shyǵynynan artyq boldy, ıaǵnı qor molaıdy degen statısıka berip otyr. Biraq «Qazmunaıgaz shemasy» arqyly búdjet defısıtin japqan 1,3 trıllıon teńgeni esepke alǵysy joq.
«2023 jyldyń qorytyndysy boıynsha Ulttyq qordyń túsimderi 6,4 trln teńgeni qurady, onyń ishinde munaı sektorynyń túsimderi - 4,6 trln teńge jáne ınvestısıalyq kiris - 1,8 trln teńge. 2023 jyly Ulttyq qordan respýblıkalyq búdjetke transfertter túrinde 4,1 trln teńge baǵyttaldy. Osylaısha, 2023 jyldyń qorytyndysy boıynsha Ulttyq qordyń taza túsimderi 2,3 trln teńgeni qurady. Nátıjesinde 2023 jyly Ulttyq qordyń aktıvteri 26,8 trln teńgeden 29,1 trln teńgege deıin ósti», - dep málimdedi, Qarjy mınıstrligi.
Sarapshylar, Qarjy mınıstrligi taza túsim dep otyrǵan 2,3 trıllıon teńgeden «Qazmunaıgaz» aksıalary arqyly sýǵa aǵyp ketken 1,3 trıllıon teńgeni alyp tastaý qajet dep sanaıdy. Sebebi, «Samuryq-Qazyna» qory aksıa satýdan túsken osy qarjyny óz kapıtalynda saqtap qalǵan joq. Ol respýblıkalyq búdjettiń kiris bóligine transfertter túrinde emes, «Memlekettik menshikti satýdan túsken kiris» baby arqyly enip otyr. Iaǵnı bul qarjy jumsalyp ketedi.
Biraq, Qarjy mınıstrliginiń de óz ýáji bar.
«Bul qate tujyrym, sebebi Ulttyq qordyń 1,3 trln. teńge mólsherindegi qarajaty jumsalǵan joq, QMG aksıalaryna ınvestısıalandy. Iaǵnı, muny Ulttyq qordan qarajat alý dep qarastyrýǵa bolmaıdy. Ulttyq qor qarajatyn QMG aksıalaryna, basqa da qarjy quraldaryna ornalastyrý 2030 jylǵa deıingi QR Memleket qarjysyn basqarý tujyrymdamasyna jáne Ulttyq qor aktıvterin ornalastyrýǵa ruqsat etilgen qarjy quraldarynyń tizbesine sáıkes júrgiziledi» - dep málimdedi, mınıstrliktiń baspasóz-qyzmeti.
23 jyldyń ishinde Ulttyq Qor 2002, 2008, 2014, 2015, 2018, 2022 jyldary mınýsta bolǵan. Al byltyr, ıaǵnı 2023 jyly plúske shyqty.
