ۇلتتىق بانك ءتوراعاسى تيمۋر سۇلەيمەنوۆ 11 قازاندا وتكەن بريفينگ بارىسىندا سوڭعى اپتا تەڭگەگە قىسىم كورسەتىپ، ەكپىن العان اقش دوللارى باعامىنا قاتىستى پىكىر ءبىلدىردى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
تيمۋر سۇلەيمەنوۆ قازان ايىنىڭ باسىنان باستاپ تەڭگەنىڭ دوللارعا شاققانداعى باعامىندا تۇراقسىزدىق كۇشەيگەنىن باسا اتاپ ءوتتى. ونىڭ ايتۋىنشا، بۇل ەڭ الدىمەن، ەكونوميكالىق بەلسەندىلىكپەن بايلانىستى.
"ءبىز شارۋاشىلىق جۇرگىزۋشى سۋبەكتىلەر، ياعني ەكونوميكالىق اگەنتتەر تاراپىنان دوللارعا دەگەن سۇرانىستىڭ ايتارلىقتاي ارتقانىن بايقاپ وتىرمىز. بۇل جەكە سەكتورعا دا، سول سەكىلدى كۆازيمەملەكەتتىك سەكتور سۋبەكتىلەرىنە دە قاتىستى. بىلەسىزدەر مە، ءقازىر اسا بەلسەندى كەزەڭ: ينۆەستيسيالىق، ينفراقۇرىلىمدىق، ساۋدا-ەكونوميكالىق كەلىسىمشارتتار جاسالۋدا، كوبىنەسە بۇل كەلىسىمشارتتار يمپورت شيكىزاتتارىن، جابدىقتارىن، تەحنولوگيالارىن جانە ت.ب. پايدالانا وتىرىپ جاسالادى. مۇنىڭ ءبارى دوللارعا دەگەن سۇرانىستىڭ ارتۋىنا الىپ كەلەدى، وسىلايشا اتالعان شەتەل ۆاليۋتاسى باعامىنىڭ ءبىرشاما كوتەرىلگەنىن كورىپ وتىرمىز"، دەپ تۇسىندىرەدى ۇلتتىق بانك باسشىسى.
سونىمەن قاتار، سۇلەيمەنوۆ تەڭگەنىڭ كۇشەيۋى نەمەسە نىعايتۋىنان بولەك، اقش فرج اقشا-كرەديت ساياساتىنىڭ ناتيجەسىندە دوللار دا كۇشەيىپ، نىعايىپ جاتقانى بايقالاتىنىن ايتادى.
"قازان ايىنىڭ باسىنان باستاپ نەگىزگى التى ۆاليۋتاعا شاققاندا دوللاردىڭ يندەكسى 2،1%-عا وسكەنىن كورىپ وتىرمىز. ياعني، بۇل ەۆروعا، يەناعا، فرانككە جانە ت.ب. قاتىستى. رەسەي رۋبلىنە شاققاندا، مىسالى، ساۋدا سەرىكتەسى ەلىنىڭ ۆاليۋتاسى رەتىندە دوللار 4%-دان استامعا ءوستى. وسىلايشا، دوللار قۇنىنىڭ جاھاندىق نىعايۋى تەڭگەنىڭ ىشكى باعامىنا دا اسەر ەتكەن"، – دەدى ول.
تاعى ءبىر ماڭىزدى فاكتور – بجزق-نىڭ تيىمدىلىگى مەن كىرىستىلىگىن ارتتىرۋ اياسىندا ۇلتتىق بانك دوللارمەن كورسەتىلگەن زەينەتاقى اكتيۆتەرىنىڭ ۇلەسىن ارتتىراتىن بولادى. بۇل تەڭگەدە عانا ەمەس، دوللار تۇرىندە دە قۇرالدار جيىنتىعىندا جوعارى تابىس اكەلە الۋ ءۇشىن جاسالادى.
"ءبىز بجزق-داعى ۆاليۋتالىق اكتيۆتەردىڭ ۇلەسىن 40%-عا دەيىن جەتكىزەمىز دەپ شەشتىك، سوندىقتان بۇل نارىق، سونىڭ ىشىندە ءبىزدىڭ دە تاراپىمىزدان دوللارعا دەگەن سۇرانىستىڭ ارتۋىنا تۇرتكى بولدى. بۇگىنگى تاڭدا وسى كورسەتكىشكە قول جەتكىزدىك، ياعني بجزق-نىڭ 20،5 ترلن اكتيۆىنىڭ 40%-ى دوللارمەن ساقتاۋلى، سوندىقتان ءبىز بجزق ءۇشىن دوللار ساتىپ الۋدى دوعارا تۇرۋ تۋرالى شەشىم قابىلدادىق، ياعني ءوز ماقساتىمىزعا جەتتىك جانە ەندى دوللار قاجەت ەمەس، ءبىز بۇل ۇلەستى 40% دەڭگەيىندە ساقتايمىز"، – دەيدى تيمۋر سۇلەيمەنوۆ.
ۇكىمەتتىڭ ۇلتتىق قوردان قوسىمشا ترانسفەر سۇراۋى تەڭگە باعامىنا اسەرى بولادى ما؟
"قازان ايىندا قارجى مينيسترلىگى بيۋدجەتتى قامسىزداندىرۋ ءۇشىن ۇلتتىق قوردان رەكوردتىق كولەمدە - 1،3-1،4 ملرد دوللار الىپ، ساتاتىنىن الدىندا حابارلانعان ەدىك. سوندىقتان، دوللار ۇسىنىسى تۇرعىسىندا بىزدە ءالى دە جەتكىلىكتى كولەمدى قاراجات بار. ياعني، وسى 1،4 ميلليارد دوللاردىڭ ۇشتەن ءبىرىن ءبىز نارىقتا ساتتىپ ۇلگەردىك، ال ايدىڭ سوڭىنا دەيىن تاعى ۇشتەن ەكىسىن ساتۋ جوسپاردا بار. تيىسىنشە، بۇل قاراجات تەڭگە باعامىنداعى قۇبىلمالىلىقتى باسۋ جانە اقشا باعامىنىڭ ىرگەلى مانىنە قايتا ورالۋى ءۇشىن جەتكىلىكتى بولادى دەپ سانايمىز "، - دەپ اتاپ ءوتتى ۇلتتىق بانك باسشىسى.
سونىمەن قاتار ول ۇكىمەتتىڭ 2024-2026 جىلدارعا ارنالعان الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋ بولجامىندا 1 دوللاردىڭ قۇنى 460 تەڭگە كولەمىندە بەلگىلەنگەنىن اتاپ ءوتتى.
"ءبىزدىڭ ورتاشا جىلدىق بولجامدى باعام – 460-تىڭ ماڭايىندا. تيىسىنشە، ەگەر اقشا باعامى تۇراقتانعان بولسا جانە ونىڭ جىل سوڭىنا دەيىن قاتتى قۇنسىزدانبايتىنىن كورىپ وتىرساق، ورتاشا باعام ءبارىبىر وسى ماڭايدا بولادى. سوندىقتان ءبىز ۇكىمەتكە 2024 جىل بويىندا دوللار باعامى وزگەرىسىنە قاتىستى ۇسىنىس جاساۋدى جوسپارلاپ وتىرعانىمىز جوق... ۇلتتىق ۆاليۋتا السىرەيتىندەي، دوللاردىڭ قۇنى 500 تەڭگە بولاتىنداي ءبىز ىرگەلى فاكتورلاردى بايقاپ وتىرعانىمىز جوق. ءبىراق، جالپى اقشا باعامى بويىنشا مەن ەشنارسەنى كەسىپ ايتا المايمىن، ويتكەنى بۇل مەنىڭ فۋنكسياما جاتپايدى"، دەپ ءسوزىن تۇيىندەدى ول.
ايتا كەتسەك، بۇعان دەيىن ەكونوميست عالىمجان ايتقازين ۇلتتىق بانكتىڭ بجزق ءۇشىن دوللار ساتىپ الۋدى دوعارۋى نەنى بىلدىرەتىنىن ايتقان بولاتىن.
