ۇلى بار انالارعا كەڭەس

Dalanews 20 ناۋ. 2015 06:36 2038

ەڭ ماڭىزدى نارسە – ول ءاردايىم ءسىزدىڭ جۇرەگىڭىزدە ەكەنىن بالاڭىز بىلۋگە ءتيىس.

سەزىنگەن نارسەسىن سوزبەن ايتىپ جەتكىزۋگە بەيىمدەڭىز. بالا قاجىعان كەزدە ايعايلاۋى، ۇيالعان ساتتە تىعىلۋى، قورىققاندا جىلاپ، تولقىعاندا تىستەۋى مۇمكىن. ونىڭ ءوزىن قالاي ۇستاۋ كەرەكتىگىن ءتاننىڭ ماجبۇرلەۋى ەكەنىن ءتۇسىندىرىڭىز. ءدال سونداي سەزىم كەزىندە وزگە ادامداردىڭ ءوزىن قالاي ۇستاعانىن كورسەتىڭىز. بالاڭىزبەن ءوز كوڭىل-كۇيىڭىزدى اڭگىمەلەڭىز. ەرتەڭ ەسەيگەن كەزدە اشۋ مەن ۇيالۋدىڭ، كوڭىل قالۋ مەن قايعىنىڭ اراجىگىن ايىراتىن بولادى. ءوزىنىڭ  سەزىمدەرىن باقىلاپ ۇيرەنەدى. ولاردى دۇرىس سەزدىرۋگە داعدىلانادى. سەزىم ءۇشىن ۇيالماي، ەشبىر كىنا سەزىنبەي اشىق ايتۋدى مەڭگەرەدى.

 

بالاڭىزدىڭ ەڭ سەنىمدى جانكۇيەرى بولىڭىز. مۇنى تۇسىنبەس بۇرىن تالاي مارتە ونىڭ مەكتەپتەگى جەتىستىكتەرىن ايتىپ، الەۋمەتتىك جەلىنى شۋلاتارسىز، تۋعان كۇنىندە جاقسى كورەتىن ءانىن سالىپ بەرەرسىز، قىزداردىڭ كوزىنشە بالا كۇنگى سۋرەتتەرىن كورسەتەسىز. ءبىر كۇنى ۇلىڭىز كەلىپ: «جەتەر، اناشىم، توقتا» دەيدى. ول ۇيالار. ءبىراق جەر بەتىندە سىزدەن ارتىق جانكۇيەرى، قامقورشىسى جوق ەكەنىن تۇسىنەدى.

ۇلىڭىزعا ارتىن جيناپ ءجۇرۋدى، تاماق ىستەۋدى، ناسكيىن جۋۋدى، جەيدەسىن ۇتىكتەۋدى ۇيرەتىڭىز. بالكىم، مۇنىڭ بارلىعىن ىستەۋگە ونىڭ مۇقتاجدىعى تۋا قويماس. دەگەنمەن، كەلىنشەگى اناسىنا العىس ايتارى ءسوزسىز.

وعان كىتاپ وقىپ بەرۋدى، ونىمەن بىرگە وقۋدى ادەت ەتىڭىز. بالا اتا-اناسىنىڭ تىزەسىندە وتىرىپ كىتاپ وقىعاندى ۇيرەنەدى. بالاڭىز ءسىزدىڭ كىتاپ وقىعانىڭىزدى كورىپ وسكەنى ابزال. نە وقىعانىڭىزدى ايتىپ بەرىڭىز وعان. ءوزىڭىزدىڭ جاقسى كورەتىن جازۋشىڭىزدى، ۇناتاتىن شىعارمالارىڭىزدى ورتاعا سالىڭىز. كىتاپ وقۋدىڭ ماڭىزىن ەرتە جاستان ساناسىنا قۇيۋعا تىرىسىڭىز. بىرگە وقىڭىزدار. سوسىن بىرگە تالقىلاپ، قيالعا بىرگە بەرىلىڭىزدەر. بالاڭىزدىڭ جاقسى كورەتىن ەرتەگى كەيىپكەرىنىڭ سۋرەتىن سالۋعا كومەكتەسىڭىز. بەلسەندى وقىرمان بولۋعا ۇيرەتىڭىز.

سىنبيلەگەنىن ماقتاڭىز. مۋزىكا، ىرعاق، بي – ءار ادامعا تۇسىنىكتى امبەباپ ءتىل. ءوز دەنەڭە يە بولۋ، ونىمەن ءتۇرلى قيمىل-قوزعالىس جاساي ءبىلۋ ادامنىڭ ۇيلەسىمدى دامۋىنا سەپتىگىن تيگىزەدى. بالاڭىزبەن بىرگە بيلەڭىز. كوڭىلىن دەمەپ ءجۇرىڭىز!

ۇلگى الۋعا تۇرارلىق جاقسى ادامداردىڭ بارىنا كوزىن جەتكىزىڭىز. اقىلدى، باتىل، مىقتى، دارىندى، ادال ادامدار تۋرالى كوپ ايتىڭىز. ونداي ادامدارمەن تانىستىرىپ ءجۇرىڭىز. اتاقتى جازۋشى، ساياحاتشى، زەرتتەۋشى، عالىم، سۋرەتشى، عارىشكەر، ارتىستەر تۋرالى كوپ اڭگىمەلەڭىز. ولار قالاي ءومىر ءسۇردى، جەتىستىككە جەتۋ ءۇشىن قانداي قيىندىق كوردى، سونىڭ ءبارىن قالاي جەڭگەنىن تاپتىشتەڭىز. سىرتقى الپەتتەن گورى، جان سۇلۋلىعى ماڭىزدى ەكەنىن ەسكەرتىپ وتىرىڭىز.

بالاڭىزعا ۇلگى بولىڭىز. ءسىز بالاڭىز ءۇشىن ناعىز قاھارمانسىز. كۇمانىڭىز بولماسىن. ءبىراق كىشكەنتاي ۇلىڭىزعا سۇلۋ، اقىلدى، ادال ەكەنىڭىزدى كۇندەلىكتى دالەلدەپ وتىرۋ كەرەكتىگىن ەستەن شىعارماڭىز. ءسىز – ول ءۇشىن ەڭ عاجاپ ايەلسىز. وزگەلەردىڭ بارىنەن ءبىر ساتى جوعارى تۇراسىز.

ۇلىڭىزعا ادەپتى بولۋدى ۇيرەتىڭىز. راحمەت پەن وقاسى جوقتى ايتۋدى، ايەلدەرگە قولىن ۇسىنۋدى، كومەكتەسۋگە ىنتالى بولۋىن، ورىن بەرۋدى سىزدەن باسقا ەشكىم ۇيرەتپەيدى. وسىلاي ىستەسە، اينالاسىنداعى الەمدى الدەقايدا تازا كوزبەن كورەتىن بولادى.

سەنىم بەرىڭىز. ۇل بالا بولعان سوڭ، قورقىنىش پەن ۇرەيدى باستان كەشپەۋى مۇمكىن ەمەس. ول قايعى مەن جارالى بولعاندا، باسقا ەمەس اناسىن ىزدەيدى. ال، ءسىز جانىندا بولا الماساڭىز؟ ءوزىن جالعىز سەزىنگەندە سەنەتىن ءبىر قۇبىلىس بولۋى كەرەك. سوندا ول ءوزىن ەشقاشان جالعىز ەمەس ەكەنىن ءبىلىپ،  سەزىنىپ وسەدى.

كەيدە نازىك بولا ءبىلۋ كەرەكتىگىن ۇيرەتىڭىز. كىشكەنتاي بالاعا، جانۋارلارعا، گۇلدەرگە، وزگە ادامنىڭ سەزىمىنە جىلىلىق تانىتۋ ماڭىزدى ەكەنىن ءتۇسىنۋى قاجەت.  

ءبارىبىر بۇزاتىن زاتتاردى الاڭسىز بۇلدىرۋىنە مۇمكىندىك بەرىڭىز. ەگەر بالاڭىز كيىمىن كىر قىلىپ كەلگەن سايىن، وعان ۇرىسساڭىز، بەكەر ۋاقىت جوعالتاسىز. ءارى بالانىڭ رۋحىن سىندىرىپ الاسىز. ادام ءوز قۋاتىن اشۋعا جەڭدىرمەگەنى دۇرىس. بالا اعاشقا ورمەلەپ، لاي سۋدى كەشىپ ءجۇرىپ ءومىر تانيدى. بۇل قالىپتى ۇدەرىس. كونىڭىز. قابىلداڭىز.

ونىڭ قىزىعۋشىلىعىن تۋدىراتىن دۇنيەگە ءمان بەرىڭىز. ول ۇناتاتىن فۋتبولدى بۇگە-شىگەسىنە دەيىن ءبىلىپ الىڭىز. قاي كوماندانى جاقسى كورەتىنى، قاي ويىنشىنى ەرەكشە ءپىر تۇتاتىنىن انىق ءبىلىڭىز. ونىڭ سۇيىكتى ءانىن، ول سالاتىن پاندالاردىڭ سۋرەتىن سالۋدى ۇيرەنىڭىز. ونىڭ ومىرىنە بەلسەندى اتسالىسقانىڭىز ءجون. سىرتىنان كوز قىرىن سالاتىن باقىلاۋشى بولماڭىز.

دالاعا بىرگە شىعىڭىز. تەلەديداردى ءوشىرىپ، ويىننىڭ ءبارىن تاستاپ، فوتواپپاراتتى قۋىسقا تىعىپ تاستاڭىز. دالاعا شىعىپ، بالاڭىزدىڭ سوڭىنان ىلەسىپ وتىرساڭىز بولعانى. مۇقيات باقىلاڭىز، قانداي اسەر الاتىنىن بايقاڭىز. سۇراق قويىڭىز، ءومىر تۋرالى ايتىڭىز. وزىڭىزگە دە، بالاڭىزعا دا بۇلاي سەرۋەندەۋ ۇنايتىنى ءسوزسىز.

ويناۋعا مۇرسات بەرىڭىز. ءسىز قانشا قالاساڭىز دا، بالاڭىز ۇنەمى جەڭە بەرمەسى انىق. ءسىز وعان ۇنەمى: «كوپ جاتتىعۋ جاساعان سوڭ، سەن جەڭىمپاز بولدىڭ» دەرسىز. ءبىراق ول تۇسىنبەۋى مۇمكىن. تۇسىنبەگەنى دە دۇرىس. ويتكەنى، ۇنەمى جەڭە بەرۋ مۇمكىن ەمەس. دەگەنمەن، بالامىزدى كوڭىل قالۋدان ساقتاعىمىز كەلۋى دە قالىپتى ارەكەت. بالا ومىردەن ءالى تالاي تاياق جەيتىنىن بىلمەيدى. دۇنيە الما كەزەك ەكەنىن ۇعىندىرىڭىز. بۇل جەڭىلۋگە دايىن بول دەگەن ءسوز ەمەس. تەك جەڭىلگەندە بەرىلمەۋ كەرەكتىگىن ۇيرەتۋ.

وزگەگە كومەكتەسۋگە مۇمكىندىك بەرىڭىز. كومەكتەسۋگە مۇمكىندىك بەرۋ مەن كۇشتەپ جۇمساۋدىڭ ايىرماسى جەر مەن كوكتەي. مۇمكىندىك بەرۋ – جۇرەككە وت جاعادى. سول وتتان بۇكىل الەم جارىق بولادى. وزىڭىزدە وعان ۇلگى بولىڭىز. ءاردايىم كومەكتەسۋگە دايىن بولىڭىز.

بالاعا تاجىريبە جيناۋ جەتىستىككە باستايتىنىن ءتۇسىندىرىڭىز. ول تەك سپورت پەن مۋزىكاعا عانا قاتىستى ەمەس. ومىردە كەزدەسەر ءار نارسەدە سولاي. دۇرىس ادەتتەردى قالىپتاستىرىڭىز. سوندا ەرەسەك جىگىت بولعاندا ومىرلىك تۇيتكىلدەردى تەز شەشەتىن قايسار بولىپ وسەدى.

«نەگە؟» دەگەن سۇراق قويعاندا، مىندەتتى تۇردە جاۋاپ بەرىڭىز. بىلمەسەڭىز جاۋابىن بىرگە ىزدەڭىز. ول جاۋاپتى قايدان تابا الاتىنىن كورسەتىڭىز. تۋىستاردان سۇراسىن، ينتەرنەت، ەنسيكلوپەديادان وقىسىن. قارسى سۇراق قويىڭىز. ءوزى دە ويلانسىن. ەگەر ءوزى ۇيالاتىن سۇراق بولىپ، سىزدەن سۇراي الماسا، ول ونى قايدان تاباتىنىن بىلەتىن بولادى.

اكەسى باستى نارسەلەردى ۇيرەتسىن. ەگەر اكەسىنە بالانىڭ تاربيەسىنە ەتەنە ارالاسۋعا مۇمكىندىك بەرسەڭىز، بالانىڭ ساناسىندا ونىڭ اكەسى ءبارىن بىلەدى دەگەن دۇرىس تۇسىنىك قالىپتاسادى. ءسىز ءاردايىم سۇيىكتى انا بولىپ قالا بەرەسىز. ءبىراق، ۇل بالا ءۇشىن اكەنىڭ ءجونى بولەك. اكە دەگەن بارلىق سۇراقتىڭ جاۋابىن بىلەتىن ادام.

ىشتەگى كەرنەگەن قۋاتتى شىعاراتىن بىردەڭە  ويلاپ تابىڭىز. داۋىلپاز، بوس كەڭىستىك، يت اپەرىڭىز، سپورتپەن شۇعىلدانسىن. ەستەن تانعانشا الىسا الاتىن نارسە بەرىڭىز. ايتپەسە، ول ءسىزدىڭ ءبىر زاتىڭىزدى الىپ، بۇلدىرەدى. ءوزىڭىز وكىنەسىز.

بالاڭىزدى ۇنەمى بىرگە ەرتىپ ءجۇرىڭىز. جۇمىسقا، دوستارمەن كەزدەسۋگە، ساياحاتقا. ءاربىر كورگەن جاڭا نارسە ونىڭ جۇرەگىندە ءىز قالدىرادى. ويلانتادى، جاقسى ەستەلىكتەرمەن ەستە قالادى.
بەتىنەن ءسۇيىپ، قۇشاقتاپ ءجۇرىڭىز! ۇلى بار انانىڭ ءبارى سىزگە كىشكەنتاي بالانىڭ وتە سەزىمتال بولاتىنىن ايتادى. كۇنى بويى اشۋلانىپ، ۇرسىپ، قىرسىقسا دا، ايتەۋىر ءبىر ءسات وتە مەيىرىمدى، سەزىمتال بولاتىن كەزى بار. سوندىقتان بالاڭىز 2 ايلىق پا، الدە 16 جاستاعى بوزبالا ما، ءبارىبىر، ونى قۇشاقتاپ، بەتىنەن ءسۇيىپ تۇرىڭىز. اسىرەسە، ەركەلەپ، تەنتەكتىك جاساعان كەزدە. تىم ەركە بولىپ كەتەدى دەپ قورىقپاڭىز. ۇلدارعا انانىڭ ايالى الاقانى ەرەكشە ماڭىزدى. ولار ۇنەمى ماحابباتقا ءزارۋ بولىپ تۇرادى. ۇلىڭىز جاسى نەشەدە بولسا دا، اناسىنىڭ ونى بەتىنەن سۇيۋىنە بولاتىنىن تۇسىنەتىنىنە كوز جەتكىزىپ الىڭىز.

شىناراناسى ۇلىنىڭ حان سارايى بولۋى كەرەك. ۇلىڭىز ءتاي-تاي باسقاندا، اناسىنان بىر-ەكى قادام عانا الىستايدى. سوسىن قايتىپ ورالادى. تاعى دا ارىرەك جۇرەدى دە، قايتىپ كەلەدى. سۋرەت سالىپ ۇيرەنگەندە، اناسىنىڭ ماقتاعانىن كۇتەدى. ءارىپ ۇيرەنگەندە، ءبىر كىتاپتى اناسىنا 20 رەت وقىپ بەرەدى. ويتكەنى، اناسى ونى 50 رەت تىڭداۋعا دايىن. فۋتبول ويناۋدى باستاعاندا، جانكۇيەرلەر اراسىنان ءسىزدى ىزدەيدى.

اۋىرىپ قالسا، اناسىنا قوڭىراۋ شالادى. ءبىر نارسەنى بۇلدىرگەندە اناسىنان كومەك سۇرايدى. ءتىپتى، ۇلكەن جىگىت بولعان كەزدە دە ءوز سەزىمىنەن قىمتىرىلماي، اناسىنىڭ يىعىنا كەلىپ جىلاۋى مۇمكىن. ازامات اتانىپ، ءوز ءۇيى بولىپ، ۇيىندە ايەلى بولسا دا، ءسىز ونىڭ اناسى بولىپ قالا بەرەسىز. اسپانداعى كۇن سياقتى ەشقاشان وزگەرمەيتىن ماڭگىلىك جارىعى، شۋاعى، وت الاتىن پەشى ءسىز – اناسى بولاسىز.

اۋدارعان شىنار ءابىلدا


ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار