قازاقتىڭ قازىرگى تاعدىرىنا، ءتىلى مەن دىلىنە، ءدىنى مەن داستۇرىنە قاتىستى كەڭىنەن كوسىلدى. كوردىك. ويلاندىق.
«ومىردە ءسىز ءۇشىن نەنى ايتۋ وڭاي، نەنى ايتۋ قيىن؟» دەگەن سۇراققا مەكەمتاس اعا: «شىندىقتى ايتۋ قيىن. شىندىقتى… ول يا ءوزىڭدى قۇلاتادى، يا جاۋىڭدى قۇلاتادى. شىندىقتان تاياق جەگەن جامان ەمەس. ول جۇرەككە جەتەتىن بولسا…» دەپ جاۋاپ بەردى. وسى باعدارلامادا عالىم ءبىر شىندىقتىڭ بەتىن اشتى. سول تۋرالى ايتپاقپىز.
«ەلىمىزدەگى بارلىق مەشىتتەردە بيلىكتىڭ تاپسىرماسىمەن ءتۇرلى ۋاعىزدار ايتىلىپ جاتادى. مەشىت اللانىڭ ءۇيى. بيلىكتىڭ ساياساتىن جۇرگىزەتىن جەر ەمەس. كەز-كەلگەن زايىرلى مەملەكەتتە ءدىن ساياساتتىڭ قۇرالى بولماۋى كەرەك دەگەن زاڭ بار. مۇنىمىز قالاي سوندا؟» دەگەن ءجۋرناليستىڭ ساۋالىنا عالىم جان-جاقتى توقتالىپ، تولىمدى جاۋاپ بەرگەن ەكەن.
– مۇنىڭ دۇرىس جاعى دا، بۇرىس جاعى دا بار. مەملەكەت جۇرگىزىپ وتىرعان ساياساتقا دەس بەرمەي جاتقاندار بار، سەبەبى. مىسالعا مەن ۋاحابيستەردىڭ قالاي پايدا بولعانىن بىلەمىن.
ۋاحابيستەردىڭ العاشقى وشاعى، وتانى — تارازدا بولدى.
تارازدا سونداعى جىگىتتەر ۇيىمداستىردى. اۋەلدە مەن مۇنىڭ نە ەكەنىن دە بىلمەدىم. كەيىن ىزدەندىم، تاريحىن زەرتتەدىم… سونىمەنەن تازابەكتىڭ (بۇل ارادا مەكەمتاس اعا جۋرناليستەن «تازابەكتى بىلەسىڭ عوي؟» دەپ سۇراپ الدى) ۇيىندە 20 ۋاحابيسپەن بىرگە باس قوستىم. اڭگىمەلەرىن تىڭداي كەلە، ولارعا قارابەت بولمايىق دەدىم. ويلانىڭدار دەدىم. تازابەكتىڭ ۇيىندە وتىرعاندا بۇل باعىتىنىڭ دۇرىس ەمەسىن، ءقاۋىپتى ەكەنىن ايتىپ ساقتاندىردىم. تىڭدامادى… ءالى دە بولسا وزدەرىنىڭ ارەكەتتەرىن جالعاستىرىپ جاتىر، – دەدى مەكەمتاس اعا.
«سالافيتتەردى جويىپ جىبەرۋگە نە كەدەرگى؟» – دەيدى ءوز كەزەگىندە جۋرناليست.
– جويمايىنشا بولمايدى.
جويماساق، ولار ءبىزدى جويادى. مەن تۇسىنبەيتىن ءبىر كەدەرگىلەر بار. ماسەلە ءبىز كوزىن جويعىمىز كەلگەن سالافيتتەر بيلىكتىڭ ءوز ىشىندە دە وتىر.
قىزىق، سوندا مەن بىلگەندى، ءتيىستى ورگاندار بىلمەي مە؟ بايتۇرسىنوۆ ايتقان، «ءدىنىن شانشىپ ىستىككە، اركىم ءبىر جەپ ىزدەپ ءجۇر» دەپ. شىنىمدى ايتسام، ءوزىن ۋاحابي، ءسالافي دەگەندەردىڭ دىنگە قۇلاپ جاتقانىن كورگەم جوق. ولار اقشاعا قۇلاپ جاتىر. ونىڭ ورتالىعى ساۋد ارابياسى…، – دەيدى عالىم.
ءتۇسىندىڭىز بە؟ وسى پىكىر ارقىلى ول ءبىراز ادامنىڭ بەتىن اشتى. شىندىقتى ايتۋ قيىن بولسا، ايتتى. كوپ سويلەگەن جوق.
سالافيتتەر ءوز قاتارىنا تارتۋ ءۇشىن سايگۇلىك مىنگىزىپ، بۇركىت تە سىيلايدى
ال ەندى مىنا ءبىر پىكىرگە قۇلاق سالساق. سالافيتتەر ءوز قاتارىنا كىمدەردى تارتادى جانە قالاي تارتادى؟ بۇعان بەلگىلى ءدىنتانۋشى قايرات جولدىباي ۇلى بىلاي جاۋاپ بەرگەن:
«سالافيلەر جىلت ەتكەن ءانشى، اقىن، سپورتشى، جۋرناليست، اناليتيك ت.ب تانىمال ادام كورسە، قالتاسى قالىڭ كاسىپكەردى كوزدەرى شالسا، ولاردى ماقساتتى تۇردە ءوز قاتارلارىنا قوسۋعا تىرىسادى.
ولاردى قاراتسا، ولارعا ەلىكتەگەن قالىڭ جاستاردى وڭاي قانجىعالارىنا بايلايتىندىقتارىن جاقسى تۇسىنەدى. ولارمەن جۇمىس ىستەۋدىڭ ءتۇرلى جولدارىن مەڭگەرگەن. سايگۇلىك مىنگىزىپ، بۇركىت سىيلايدى. ءسالافي سەنىمىندەگى ادەمى قىزبەن ۇيلەندىرەدى.
جۇمىسسىز جۇرگەندەرىن ايلىققا بايلايدى. جۇمىسقا تۇرعىزادى. الەۋمەتتىك جەلىدە جارناماسىن جاساپ، كوڭىلدەرىن قوش ەتەدى. سايت اشىپ بەرەدى.
قۇرىعى ۇزىن، جوعارعى جاقتاعى بيلىك وكىلدەرى نەمەسە قالتاسى قالىڭ كاسىپكەرلەرى ارقىلى ارزان باعامەن باسپانا ماسەلەسىن شەشىپ تاستايدى. تەندەر الىپ بەرەدى. سپورتشىعا سپورتشىنى، انشىگە ءانشىنى، كاسىپكەرگە كاسىپكەردى، جۋرناليستكە ءجۋرناليستى سالادى.
ءتىپتى ەسەرسوقتاردى دا ءتيىمدى پايدالانىپ، ۇناماعاندارىنا ايداپ سالىپ، قوقان-لوققى جاساتىپ وتىرادى».
دەرەككوز: kaz.365info.kz