تۇركيانىڭ قاي جەرىنە بارساڭىز دا ءبىر كەسە تۇرىك شايىنا كەزىگۋىڭىز ىقتيمال. تۇرىك مادەنيەتىندە شايدىڭ كەڭ تارالعانى سونشا، ونسىز ءبىر كۇن دە ءومىر ءسۇرۋ مۇمكىن ەمەس. تاڭعى استان كەشكى اسقا دەيىن شاي تۇرىك ءومىرىنىڭ اجىراماس بولىگى بولىپ تابىلادى. ءبىراق تۇركيا تەك الىپ شاي تۇتىنۋشى ەمەس؛ بۇل ەل سونىمەن قاتار جىلىنا 1،5 ميلليون توننا شاي وندىرەتىن الەمدە ءبىرىنشى ورىندا. شايدىڭ ماڭىزدى جانە تەرەڭ تامىرى بار مادەني قۇرامداس بولىگى بولعانى سونشا، تۇرىك شايى تۇركيا مەن ءازىربايجاننىڭ بىرلەسكەن وتىنىشىنەن كەيىن 2022 جىلى يۋنەسكو-نىڭ ادامزاتتىڭ ماتەريالدىق ەمەس مادەني مۇراسىنىڭ رەپرەزەنتاتيۆتى تىزىمىنە ەنگىزىلدى.
تۇركيادا شاي جىلىنا ءۇش رەت جينالادى: مامىردان ماۋسىمعا دەيىن، شىلدەدەن تامىزعا دەيىن جانە قىركۇيەكتەن قازانعا دەيىن. بۇل تۇركيانىڭ شىعىس قارا تەڭىز پروۆينسيالارىنداعى مادەنيەتتىڭ اجىراماس بولىگى بولىپ تابىلادى. بۇگىنگى تاڭدا تۇركياداعى شايدىڭ 70% ريزە پروۆينسياسىندا وندىرىلەدى، ودان كەيىن شىعىس قارا تەڭىزدەگى ارتۆين، ترابزون جانە وردۋ پروۆينسيالارى جانە گيرەسۋننىڭ كەيبىر ايماقتارى كەلەدى. كەيدە ايماقتا «جاسىل التىن» دەپ اتالاتىن ريزە شايى الەمدەگى «ەڭ تابيعي شاي» رەتىندە دە بەلگىلى — بۇل ءوسىپ كەلە جاتقان جاپىراقتارعا قار جاۋاتىن جالعىز ايماق. شاي تۇركيانىڭ گەوگرافيالىق تۇرعىدان بەلگىلەنگەن ونىمدەرىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى جانە ونىڭ اشىق قىزىل ءتۇسىن تولىقتىراتىن ەرەكشە حوش ءيىسى مەن ءدامى بار.
شىعىس قارا تەڭىزدىڭ پوكۋت، ايدەر جانە انزەر سياقتى جاڭا يزۋمرۋد جاسىل ۇستىرتتەرىندە تابيعاتتى تاماشالاۋ ءۇشىن ريزەگە كەلگەن كەلۋشىلەر پروۆينسيانىڭ پلانتاسيالارىندا شاي جيناۋدى تاماشالاي الادى نەمەسە قوسىلا الادى. تانىمال ارەكەت — شاي قايشىسىن پايدالانىپ ەگىن جيناۋعا قاتىسۋ، سودان كەيىن ءداستۇرلى كيىممەن فوتوسەسسيا. ريزەگە بارار جولدا ريزە ستيلىندەگى باسقا ءبىر گەوگرافيالىق ريزە ءونىمى بار ريزە شايىن ىشۋگە بولادى. ايماقتان كەتپەس بۇرىن وزىڭىزگە، دوستارىڭىزعا جانە وتباسىڭىزعا شاي ساتىپ الۋعا بولادى.
تۇركيادا شايعا بايىپپەن قارايدى، بۇل سۋسىننىڭ مۇقيات دايىندالۋىنان كورىنەدى. ءداستۇرلى تۇردە شاي مىس، جەز نەمەسە باسقا مەتالداردان جاسالعان شاينەكتەر جۇبىن پايدالانىپ قايناتىلادى. تومەنگى شاينەكتە سۋ قايناتادى، سودان كەيىن شاي جاپىراقتارىمەن بىرگە ۇستىڭگى شاينەككە قوسىلادى. تومەنگى شاينەككە قايناعان سۋ قۇيىلادى، ال ۇستىڭگى شاينەكتە شاي باياۋ قايناتىلادى.
قايناتىلعان شاي ادەتتە قىزعالداق ءتارىزدى شىنى شىنىاياقتاردا بەرىلەدى. الدىمەن ۇستىڭگى شاينەكتەن قويۋ شاي قۇيىلادى، ال استىڭعى شاينەكتەن قايناعان سۋ ءىشۋشى قالاعانداي شايدى سۇيىلتادى. قانتتى ادەتتە شاي ستاكاندارىمەن بەرەدى، ول ءوزىنىڭ ءپىشىنى مەن ماتەريالىنا بايلانىستى شايدىڭ قىزۋىن ساقتايدى، ونىڭ ءتۇسىن اشادى.
www.goturkiye.com
