تۇركىستان وبلىسىنىڭ اكىمى نۇرالحان كوشەروۆتىڭ توراعالىعىمەن وتكەن كەڭەستە مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ «جاساندى ينتەللەكت داۋىرىندەگى قازاقستان: وزەكتى ماسەلەلەر جانە ونى تۇبەگەيلى سيفرلىق وزگەرىستەر ارقىلى شەشۋ» اتتى قازاقستان حالقىنا جولداۋىن جۇزەگە اسىرۋ شارالارى قارالدى. جيىنعا وبلىس اكىمىنىڭ ورىنباسارلارى، اۋدان-قالا اكىمدەرى، وبلىستىق باسقارما باسشىلارى، قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى مەن قوعام وكىلدەرى قاتىستى.
ايماق باسشىسى پرەزيدەنت جولداۋىندا قويىلعان مىندەتتەردى ۋاقىتىلى ءارى ساپالى ورىنداۋعا ەرەكشە ءمان بەرىپ، ولاردى جۇزەگە اسىرۋ بويىنشا ورىنباسارلارى مەن جاۋاپتى باسشىلارعا ناقتى تاپسىرمالار بەردى. تۇركىستان وبلىسىندا جولداۋدان تۋىندايتىن مىندەتتەردى ساپالى ءارى ۋاقىتىلى ورىنداۋ ماقساتىندا وڭىرلىك ارنايى ءىس-شارالار جوسپارى ازىرلەنىپ، بەكىتىلەدى.
پرەزيدەنت تاپسىرماسىنا سايكەس، تۇركىستان وبلىسىندا سيفرلاندىرۋ مەن جاساندى ينتەللەكت تەحنولوگيالارىن ەنگىزۋ باسىم باعىت رەتىندە بەلگىلەنىپ وتىر. وسى ماقساتتا «قازاقتەلەكوم» جانە «ترانستەلەكوم» كومپانيالارىمەن بىرلەسىپ، ەلدى مەكەندەردى ينتەرنەتپەن قامتۋ جۇمىستارى كۇشەيتىلەدى. ءار سالا بويىنشا سيفرلاندىرۋعا ارنالعان ناقتى ءىس-شارالار جوسپارى ازىرلەنەدى. سونىمەن قاتار مەكتەپتەر مەن بالاباقشالاردا قاۋىپسىزدىككە باعىتتالعان جاساندى ينتەللەكتكە نەگىزدەلگەن باقىلاۋ جۇيەسىن ەنگىزۋ كوزدەلۋدە. IT ماماندارىن دايارلاۋ ءۇشىن قىركۇيەك ايىنىڭ سوڭىندا «Woosong Kazakhstan» IT ۋنيۆەرسيتەتى اشىلادى. وبلىس اكىمى اتالعان وقۋ ورنىمەن تىعىز بايلانىس ورناتىپ، ناقتى ءىس-شارا جوسپارىن بەكىتۋدى تاپسىردى.
– مەملەكەت باسشىسى حالىققا جولداۋىندا ەلىمىزدىڭ ەكونوميكالىق، الەۋمەتتىك جانە تەحنولوگيالىق دامۋىن قامتيتىن جەتى باسىم باعىتتى ناقتى ايقىنداپ بەردى. جاساندى ينتەللەكتىنى دامىتۋدان باستاپ، ينۆەستيسيا تارتۋعا دەيىنگى الەۋمەتتىك -ەكونوميكالىق دامۋدىڭ ستراتەگيالىق مىندەتتەرى بەلگىلەندى. ەندىگى مىندەت – وسى باعىتتار بويىنشا ناقتى جوبالار ازىرلەپ، جۇيەلى جۇمىس جۇرگىزۋ. پرەزيدەنت جولداۋى – ءار سالاعا ارنالعان ناقتى باعدار. بۇل – جاڭا ەكونوميكالىق سەرپىننىڭ نەگىزى. تۇركىستان وبلىسى جولداۋداعى بارلىق باعىتتاردى ناقتى ىستەرمەن جۇزەگە اسىرۋعا كۇش سالادى، – دەدى وبلىس اكىمى.
نۇرالحان كوشەروۆ مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرمالارىن ورىنداۋ ماقساتىندا وڭىردە اتقارىلىپ جاتقان ناقتى جۇمىستارعا توقتالدى. وبلىستا ارنايى ينۆەستيسيا باسقارماسى قۇرىلىپ، 2025–2028 جىلدار ارالىعىندا جالپى قۇنى 2،5 ترلن تەڭگە بولاتىن 111 ينۆەستيسيالىق جوبانى جۇزەگە اسىرۋ جوسپارلانۋدا. بۇل جوبالار ناتيجەسىندە 24 مىڭعا جۋىق جاڭا جۇمىس ورنى اشىلادى دەپ كۇتىلۋدە. 2025 جىلدىڭ العاشقى 7 ايىندا نەگىزگى كاپيتالعا تارتىلعان ينۆەستيسيا كولەمى 695 ملرد تەڭگەدەن اسىپ، جوسپار ارتىعىمەن ورىندالدى. سونىمەن قاتار «TURAN» ارنايى ەكونوميكالىق ايماعىندا شەتەلدىك «HANYA» كومپانياسىمەن بىرلەسىپ وندىرىستىك پارك سالۋ جۇمىستارى باستالدى. وبلىس اكىمى الەۋمەتتىك كاسىپكەرلىك كورپوراسيانى دامۋ ينستيتۋتىنا اينالدىرۋ بويىنشا ناقتى ءىس-شارا جوسپارىن بەكىتۋدى تاپسىردى.
ن.كوشەروۆ ىشكى جانە سىرتقى نارىقتا باسەكەگە قابىلەتتى، تەرەڭ وڭدەلگەن ءونىم شىعارۋعا باسىمدىق بەرىلەتىنىن ايتىپ، وڭدەۋ ونەركاسىبى سالاسىنداعى 60،7 ملرد تەڭگەنىڭ 18 جوباسىن جۇزەگە اسىرۋ جۇمىستارىن جانداندىرۋدى تاپسىردى. سونداي-اق وڭدەۋ ونەركاسىبىنە ينۆەستيسيا تارتۋ كولەمىن ارتتىرۋ بويىنشا ءتيىستى شارالاردى قابىلداۋدى مىندەتتەدى. وڭىردە اگروونەركاسىپ كەشەنىن دامىتۋ جانە اگروبيزنەستى قولداۋعا باسىمدىق بەرىلۋدە. سۋ ۇنەمدەۋ تەحنولوگيالارى 114 مىڭ گەكتارعا ەنگىزىلگەن. مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىنا سايكەس، بۇل كورسەتكىشتى 2030 جىلعا دەيىن 216 مىڭ گەكتارعا جەتكىزۋ كوزدەلۋدە. سونىمەن قاتار اۋىل شارۋاشىلىعى جەرلەرىن سيفرلىق فورماتتا ءادىل ۇلەستىرۋ ماسەلەسى كۇن تارتىبىنە شىقتى.
كەڭەس بارىسىندا وبلىستىڭ كولىك-لوگيستيكالىق الەۋەتىن ارتتىرۋ ماسەلەسى دە قارالدى. «باتىس ەۋروپا – باتىس جۇڭگو» ءدالىزى بويىندا سەرۆيستىك ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋ، جول ساپاسىن جاقسارتۋ جانە كولىك دالىزدەرىنەن قوسىمشا تابىس كوزدەرىن قالىپتاستىرۋ تاپسىرىلدى. سونىمەن قاتار «داربازا – ماقتاارال» تەمىرجول جەلىسىنىڭ قۇرىلىسىن مەرزىمىندە اياقتاۋ – ەرەكشە باقىلاۋدا.
ەنەرگەتيكا سالاسىندا وبلىستىڭ تۇتىناتىن ەلەكتر قۋاتىنىڭ 75%-ى سىرتتان تاسىمالدانۋدا. بۇل ماسەلەنى شەشۋ ءۇشىن جالپى قۋاتى 2،4 گۆت بولاتىن 6 ءىرى جوبا ىسكە اسىرىلۋدا. قوسىمشا ەنەرگيا كوزدەرىن تارتۋ مىندەتى دە قويىلىپ وتىر. اۋىز سۋ ماسەلەسى دە كەڭىنەن تالقىلاندى. بۇگىنگى تاڭدا تۇركىستان وبلىسىنداعى 801 ەلدى مەكەننىڭ 763ء-ى (ونىڭ ىشىندە 7 قالا جانە 756 اۋىل) نەمەسە 98،1%-ى ورتالىقتاندىرىلعان اۋىز سۋمەن قامتىلعان. ورتالىقتاندىرىلعان اۋىز قۇبىرى تارتىلماعان 38 ەلدى مەكەن بار، 192 ەلدى مەكەندە اۋىز سۋ كەستە بويىنشا بەرىلەدى. كەيبىر ەلدى مەكەندەردە سۋ كوزدەرىنىڭ دەبەتى ازايعان، سۋ جۇيەلەرى توزعان. بۇل ماسەلەلەردى شەشۋ ءۇشىن كەشەندى شارالار قابىلدانۋدا. پرەزيدەنتتىڭ 2025 جىلعا دەيىن ەلدى مەكەندەردى 100% اۋىز سۋمەن قامتاماسىز ەتۋ جونىندەگى تاپسىرماسى – باستى مىندەتتەردىڭ ءبىرى.
سونىمەن قاتار سانيتارلىق تازالىق پەن كوگالداندىرۋ ماسەلەسىنە ەرەكشە نازار اۋدارىلدى. وبلىس اكىمى تازالىق مادەنيەتىن قالىپتاستىرۋ ماقساتىندا «Turkistan TV» تەلەارناسى تۇسىرگەن بەينەماتەريالدار نەگىزىندە جاۋاپتى تۇلعالارعا قاتىستى كادرلىق شەشىمدەر قابىلداناتىنىن ەسكەرتتى.
ماجىلىستە شاعىن جانە ورتا بيزنەستى دامىتۋ، سيفرلىق سالىق جۇيەسىن ەنگىزۋ، الەۋمەتتىك كاسىپكەرلىك كورپوراسيالارىن دامۋ ينستيتۋتىنا اينالدىرۋ سىندى باستامالار تالقىلاندى. ادام كاپيتالىن دامىتۋعا بايلانىستى جوعارى وقۋ ورىندارى مەن كوللەدجدەردە بىلىكتى كادرلار دايارلاۋ جۇمىستارى جۇيەلەنەتىن بولدى. جاساندى ينتەللەكتكە نەگىزدەلگەن باعدارلامالار مەكتەپ باعدارلاماسىنا ەنگىزىلەدى.
دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىندا ورداباسى جانە سارىاعاش اۋداندارىندا پەريناتالدىق ورتالىقتار سالۋ ءۇشىن جوبالىق-سمەتالىق قۇجاتتاردى جەدەل ازىرلەۋ تاپسىرىلدى. سونىمەن قاتار، 570 كوپبەيىندى اۋرۋحانانىڭ قۇرىلىسىن جانداندىرۋ باعىتىندا ناقتى جۇمىستار قولعا الىنادى.
جيىن قورىتىندىسىندا وبلىس اكىمى پرەزيدەنت جولداۋىندا قويىلعان مىندەتتەردىڭ ءارقايسىسىن ساپالى ءارى ءتيىمدى ورىنداۋ قاجەت ەكەنىن اتاپ ءوتىپ، جاۋاپتى تۇلعالارعا ناقتى تاپسىرمالار جۇكتەدى.
– مەملەكەت باسشىسىنىڭ تىكەلەي باقىلاۋىندا تۇرعان «كەلەشەك مەكتەپتەرى» ۇلتتىق جوباسى اياسىندا وتكەن جىلى 13 مەكتەپ پايدالانۋعا بەرىلىپ، بيىل جىل سوڭىنا دەيىن قوسىمشا 16 مەكتەپ پايدالانۋعا بەرىلمەك. بيىل پايدالانۋعا تاپسىرىلاتىن مەكتەپتەردىڭ قۇرىلىسىن مەرزىمىندە اياقتاۋدى قامتاماسىز ەتۋ قاجەت. پرەزيدەنت جولداۋىنداعى نەگىزگى باعىتتارعا ارنايى توقتالدىم. ەندى وسى تاپسىرمالاردى مەرزىمىندە جانە ساپالى ورىنداۋ ءۇشىن ارنايى ءىس-شارالار جوسپارىن ازىرلەپ، بەكىتۋدى تاپسىرامىن، – دەدى وبلىس اكىمى نۇرالحان كوشەروۆ.
