ءماجىلىس دەپۋتاتى ۇلاسبەك سادىبەكوۆ پرەمەر-مينيستر ولجاس بەكتەنوۆكە جولداعان دەپۋتاتتىق ساۋالىنان وڭىرلىك احۋالدىڭ ۋشىعىپ بارا جاتقانىن جەتكىزدى. تۇركىستان وبلىسىندا قالىپتاسقان ەكولوگيالىق جانە اۋىل شارۋاشىلىعىنا قاتىستى پروبلەمالار تەك ءبىر ءوڭىردىڭ ەمەس، تۇتاس ەلدىڭ ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگىنە ءقاۋىپ ءتوندىرىپ وتىر، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
دەپۋتاتتىڭ ايتۋىنشا، سوڭعى جىلدارى تۇركىستان حالقى بۇرىن-سوڭدى بولماعان قۋاڭشىلىقتىڭ زاردابىن تارتىپ كەلەدى. بۇل قۇبىلىس جايىلىم جەرلەر مەن ەگىن القاپتارىنىڭ قۋراۋىنا، مال ازىعىنىڭ جەتىسپەۋىنە، ءتىپتى مال باسىنىڭ ازايۋىنا اكەلگەن. بيىلعى كورسەتكىشتەرگە سۇيەنسەك، ەگىلگەن 389،3 مىڭ گەكتاردىڭ كەم دەگەندە 10 پايىزى جارامسىز كۇيگە تۇسكەن. ەگەر قولايسىز اۋا رايى جالعاسا بەرسە، ديقاندار ءونىمنىڭ باسىم بولىگىنەن ايىرىلۋى مۇمكىن.
مۇنداي جاعدايدا اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىنىڭ تاپشىلىعى، باعانىڭ ءوسۋى، الەۋمەتتىك كەرنەۋدىڭ ارتۋى سياقتى تىزبەكتى ماسەلەلەر ورىن الۋى ىقتيمال. ەل تۇرعىندارى جاپپاي تاساتتىق بەرىپ، جاۋىن تىلەۋگە ءماجبۇر بولىپ وتىرعانى – تابيعاتتىڭ عانا ەمەس، جۇيەلىك شارالاردىڭ جەتكىلىكسىزدىگىن دە اڭعارتادى.
سونىمەن قاتار، جىل سايىن كوكتەم مەن جاز مەزگىلدەرىندە قايتالاناتىن شەگىرتكە مەن شىركەي ماسەلەسى – بيىل ءتىپتى كۇردەلى سيپات الىپ وتىر. ارىس، سارىاعاش، كەلەس، شاردارا جانە وتىرار اۋداندارىنىڭ تۇرعىندارى زيانكەستەردىڭ كەسىرىنەن كۇندەلىكتى ومىردە قولايسىزدىق كورىپ قانا قويماي، ديقاندار ەگىستىك القاپتارىن ساقتاپ قالۋعا بار كۇشىن سالۋدا. شىركەيدىڭ كوپتىگىنەن تۇرعىندار بەت-اۋزىن تۇمشالاپ جۇرۋگە ءماجبۇر، ال بۇل تۋريزمگە دە تىكەلەي اسەر ەتىپ وتىر. اتاپ ايتقاندا، وتىرارداعى ارىستان باب كەسەنەسىنە كەلەتىن تۋريستەردىڭ سانى كۇرت ازايعان.
ۇلاسبەك سادىبەكوۆ ۇكىمەتكە بىرنەشە ناقتى ۇسىنىس جولدادى. بىرىنشىدەن، قۋاڭشىلىقتان ەڭ كوپ زارداپ شەككەن اۋدانداردا توتەنشە جاعداي جاريالاۋدى قاراستىرۋ قاجەت. ەكىنشىدەن، اۋىل شارۋاشىلىعىن قولداۋ ماقساتىندا اگرارلىق نەسيەلەردىڭ تولەم مەرزىمىن كەيىنگە شەگەرۋ، سونداي-اق ءقازىر جابىلىپ تۇرعان نەسيە جەلىلەرىن قايتا اشۋ ۇسىنىلدى. بۇل رەتتە 2023 جىلدان بەرى اگرارلىق نەسيە كورپوراسياسىنىڭ اۋىلداعى نەسيە سەرىكتەستىكتەرىن قارجىلاندىرۋدى توقتاتقانى – شارۋالار ءۇشىن ۇلكەن سوققى بولعانى ايتىلدى.
ۇشىنشىدەن، جاڭبىرلاتىپ سۋارۋ جۇيەسىنە بەرىلەتىن سۋبسيديا كولەمى 80%-عا ارتقانىمەن، ونىڭ 30%-ىن جەرگىلىكتى بيۋدجەت تولەۋى ءتيىس. الايدا اۋداندىق جانە وبلىستىق بيۋدجەتتەردىڭ مۇنداي شىعىندى كوتەرۋگە شاماسى جوق. بۇل ينفراقۇرىلىمدىق رەفورمالاردى تەجەيدى.
تاعى ءبىر ماڭىزدى ۇسىنىس – تۇركىستان وبلىسىنىڭ تابيعي-كليماتتىق ەرەكشەلىكتەرىن ەسكەرە وتىرىپ، زيانكەستەرمەن كۇرەسكە ارنالعان ارنايى وڭىرلىك باعدارلاما ازىرلەۋ، سونداي-اق زياندى ورگانيزمدەرگە قارسى وڭدەۋ شارالارىن رەسپۋبليكالىق بيۋدجەت ەسەبىنەن 100% قارجىلاندىرۋ. ال اسا ءقاۋىپتى زياندى ورگانيزمدەرگە قارسى كۇرەس جۇرگىزۋ قۇزىرەتىن قارجىمەن بىرگە ءوڭىر اكىمدىكتەرىنە بەرۋ – جەرگىلىكتى بيلىكتىڭ يكەمدى ءارى جەدەل ارەكەت ەتۋىنە مۇمكىندىك بەرەدى.
دەپۋتات بۇل ماسەلەلەردى جەرگىلىكتى اكىمدىك پەن شارۋالار شەشە الماي وتىرعان جوق، دەگەنمەن، ولاردىڭ كۇشى شەكتەۋلى ەكەنىن ەسكەرتىپ، مەملەكەتتىك دەڭگەيدەگى جۇيەلى شەشىمدەر قاجەت ەكەنىن قاداپ ايتتى. تۇركىستانداعى احۋال – جاي عانا اۋىلداعى قيىندىق ەمەس، بۇل ەلدىڭ ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگىنە، الەۋمەتتىك تۇراقتىلىعىنا اسەر ەتەتىن ستراتەگيالىق ماسەلە. سوندىقتان دا ناقتى ارەكەت قاجەت. قۇرعاقشىلىقپەن كۇرەس تە، زيانكەستەرگە قارسى ءىس-شارالار دا ۋاقىت كۇتپەيدى.
