تۇركيادا جازعى ماۋسىمدا مازىردەگى ەڭ تانىمال تاعامدار، ءسوزسىز، ءزايتۇن مايى قوسىلعان تاعامدار، كوكونىستەر مەن جەرگىلىكتى شوپتەر مەن ەلدىڭ جاقىن تەڭىزدەرىندە اۋلانعان تەڭىز ونىمدەرىنەن جاسالعان جەڭىل تاعامدار. جازدىڭ ىستىق كۇندەرىندە «تۇرىك ءستيلىن» قۋانتاتىن جەڭىل، پايدالى جانە ءدامدى جازعى دامدەردى قاراستىرايىق…
ءزايتۇن مايى مەن شوپتەر: تۇرىكتىڭ جازعى داستارحانىنىڭ ەكى جۇلدىزى
تۇركيادا دەمالۋ كەزىندە دەنى ساۋ جانە سەرگەك بولۋ ءۇشىن جەرورتا تەڭىزى ديەتاسىن ۇستانۋ وڭاي. ويتكەنى ۇزاق جانە سالاۋاتتى ءومىر ءسۇرۋ ءۇشىن قاجەتتى ءزايتۇن مايىنىڭ كەرەمەتىن كۇنى بويى ءاربىر تاعامعا قوسۋعا بولادى. ءزايتۇن مايى قوسىلعان تاعامدار مەيرامحانالاردا تارەلكەلەردە جانە ۇيدە نەگىزگى تاعام رەتىندە بەرىلەدى. تۇركيانىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىندە ءپىسىرىلىپ، جەڭىل تاعام رەتىندە جەيتىن ءزايتۇن مايى قوسىلعان جاسىل بۇرشاقتار جازدا نەگىزگى تاعام رەتىندە ۇيدە بەرىلەدى. تاماقتى جەڭىل ءارى پايدالى ەتۋ ءۇشىن جازدا ەت پەن تارتىلعان ەتتى پايدالانۋ دا ازايتىلادى. جاسىل بۇرشاق، باكلاجان تاعامدارى، تولتىرىلعان ءجۇزىم جاپىراقتارى (سارما) نەمەسە تولتىرىلعان كوكونىستەر (دولما) سونىمەن قاتار ەتسىز دايىندالادى. جازدا جاڭا پىسكەن جاسىل شوپتەردى پايدالانۋ دا ارتادى، ءار تاماقپەن بىرگە كوپ ءزايتۇن مايى، سىركە سۋى نەمەسە ليمون قوسىلعان سالاتتار بەرىلەدى.
سونداي-اق، تۇركيانىڭ قاي جەرىنە بارساڭىز دا، سول ايماقتا بەلگىلى ءبىر شوپكە كەزىگۋىڭىز مۇمكىن. ويتكەنى وسىناۋ ۇلان-عايىر لاندشافتتا ءار ايماقتىڭ وزىنە عانا ءتان بيوارتۇرلىلىگى بار. مىسالى، تۇركيانىڭ ءىنجۋ-مارجانى يزميردە وشاعان (شيەۆكەت-ي بوستان) نەمەسە سامفير (Deniz börülcesi) سياقتى شوپتەردى جەۋگە بولادى. ەگەي داستارحاندارىنىڭ جۇلدىزدارى – ارتيشوك، كادى گۇلدەرى جانە ايماققا عانا ءتان باسقا دا شوپتەر سياقتى جەرگىلىكتى كوكونىستەر. جاز كۇندەرى ۇيدە تاماق بولماعان كەزدە، ادەتتە قاۋىن، قاربىز جانە اق ىرىمشىك ۇشتىگى كومەككە كەلەدى. چاناككالە ەزين ىرىمشىگى جانە بىرنەشە ءتىلىم قاۋىن نەمەسە قاربىز تاماشا، ءبىراق جەڭىل تاعام جاسايدى.
تۇرىك ريۆەراسىنىڭ ءدامدى رەسەپتتەرى
تۇرىك ريۆەراسى جاعىمدى كليماتى، تاڭعاجايىپ تابيعاتى مەن پايدالى تاعامدارىنان باسقا، جاز ايلارىندا ورگانيكالىق ءزايتۇن مايىمەن دايىندالعان كوكونىس تاعامدارىنىڭ كەڭ تاڭداۋىمەن نازار اۋدارادى. تاحينلي پيازى – گۋرماندار تۇرىك ريۆەراسىنا بارعان كەزدە مىندەتتى تۇردە جەۋى كەرەك ءدامدى تاعامداردىڭ ءبىرى. كەپتىرىلگەن بۇرشاقتىڭ تاحيني، پياز جانە قىزاناقپەن تاماشا ۇيلەسىمى ءتىپتى ىستىق جاز كۇنىندە نەگىزگى تاعامدى الماستىرا الادى. ءسىز سونداي-اق الەمدەگى ەڭ ءدامدى اپەلسيندەردىڭ ءبىرى رەتىندە بەلگىلى Finike اپەلسينىن جەپ كورىڭىز! ەرەكشە حوش ءيىسى بار ءبىر ستاقان مۇزداي سالقىن Finike اپەلسين شىرىنى جازدىڭ ىستىق كۇندەرىندە ءسىزدى سەرگىتەدى.
تۇركيانىڭ جازعى تاعامدارى تەك ەگەي جانە جەرورتا تەڭىزى دامىنە نەگىزدەلگەن ەمەس. جازدىڭ سۇيىكتىسى ايران اشي (بيداي مەن نوقات قوسىلعان سالقىن يوگۋرت سورپاسى) شىعىس انادولىداعى ەڭ تانىمال جەرگىلىكتى تاعامداردىڭ ءبىرى. انادولىعا بارعان كەزدە ءارتۇرلى ايماقتاردا ءارتۇرلى داندەر مەن تۇقىمداردان جاسالعان ايگىلى سورپانى جەۋگە بولادى. انادولىداعى ىستىق جاز كۇنىندە كاحرامانماراش ماراش بالمۇزداعى دا سەرگىتەتىن ءدام. كاحرامانماراشقا وتىرعىزىلعان ەشكى ءسۇتى مەن جابايى ماراش ورحيدەياسىنىڭ تامىرىنان جاسالعان بۇل ءدامدى بالمۇزداق جازدىڭ ىستىق كۇندەرىندە سالقىنداتۋعا وتە ىڭعايلى.
جاڭا پىسكەن بالىق
بالىق – جەرورتا تەڭىزى ديەتاسىنىڭ ماڭىزدى ەلەمەنتى جانە ونى ادەتتە جاز بويى جەيدى. بۇل تۇرىك اسحاناسىنداعى ەڭ ماڭىزدى دامدەردىڭ ءبىرى. ءۇش تەڭىزبەن قورشالعان ەل رەتىندە تۇركيا تەڭىز ونىمدەرىنىڭ ماۋسىمدىق تۇرلەرىنە تولى. جازدا تۇرىك مازىرىنەن كوپتەگەن ءدامدى بالىقتاردى تابا الاسىز. جازدا بالىقتى ادەتتە قايناتىپ نەمەسە گريلدە پىسىرەدى، ال كەيدە كوكونىستەرمەن بۋعا ءپىسىرىپ، دەنساۋلىققا پايداسىن تيگىزەدى. سونداي-اق، بورنوۆا ميسكەتي، ەمير جانە نارينجە سياقتى تۇرىك جەرىنە عانا ءتان جەرگىلىكتى ءجۇزىم سورتتارىنان الىنعان اق شاراپتاردىڭ ءدامى كەرەمەت جانە تەڭىز ونىمدەرىمەن، ءزايتۇن مايىمەن جانە جازعى جاڭا جەمىستەرمەن جاقسى ۇيلەسەتىنىن ەسكە سالعىمىز كەلەدى…
