Dalanews.kz ساراپشىنىڭ پىكىرىن وقىرمان نازارىنا ۇسىنادى.
...
«نۇر وتان» پارتياسى ساياسي كەڭەسىنىڭ وتىرىسىندا ءمامين ۇكىمەتى وتستاۆكاعا كەتەدى دەپ كۇتكەن ەدىك. الايدا اسقار مىرزا جىلى ورنىن ساقتاپ قالدى. ۇكىمەتتى ورنىنان قوزعاۋ تۋرالى ماسەلە كەيىنگە شەگەرىلدى. الايدا بۇل كۇنى ءبىزدى باسقا ءبىر توسىن سىي كۇتىپ تۇردى. بۇل ءماميننىڭ وتستاۆكاسىنا قاراعاندا الدەقايدا ماڭىزدى، ساياسي سالدارى بار كادرلىق شەشىم-تۇعىن.
نۇرسۇلتان نازاربايەۆ «نۇر وتاننان» كەتىپ، پارتيا ءتوراعاسىنىڭ مىندەتىن توقايەۆقا تاپسىراتىنىن مالىمدەدى.
ەلباسىنىڭ وسىدان ەكى جىلدان اسا ۋاقىت بۇرىن، 2019 جىلدىڭ ناۋرىزىندا پرەزيدەنتتىك ورىنتاعىن بوساتقانى ەستە.
پرەزيدەنتتىك مىندەتتى توقايەۆقا جۇكتەگەنىمەن، قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ باسشىسى، نۇر وتان پارتياسىنىڭ جەتەكشىسى، قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى جانە «سامۇرىق قازىنا» قورىنداعى ءتوراعالىق فۋنكسياسىن ساقتاپ قالدى.
نازاربايەۆ مەملەكەتتى توقايەۆقا تولىق تابىستاعانداي كورىنگەنمەن، ەلدەگى تۇراقتىلىقتى شايقالتپاۋ ءۇشىن قاۋىپسىزدىك سالاسى، كۆازيمەملەكەتتىك سەكتور جانە بيلەۋشى پارتياداعى ورىنتاعىن وزىنە قالدىردى.
ودان بەرى ەكى جارىم جىل زىرعىپ وتە شىقتى. توقايەۆ نازاربايەۆتىڭ مۇراگەرى بولۋعا لايىقتى تۇلعا ەكەنىن دالەلدەدى. ءوز بەتىمەن شەشىم قابىلداۋعا قابىلەتتى ەكەنىن، مەملەكەتتى دۇرىس باعىتقا باستاي الاتىنىن كورسەتتى.
توقايەۆ بيلىككە كەلە سالا نازاربايەۆتى تىقسىرعان جوق، كەرىسىنشە ەكس-پرەزيدەنت پەن ەكىنشى پرەزيدەنت پارا-پارا، تەڭ دارەجەدە بيلىك قۇراتىن وزىندىك ساياسي جۇيە قالىپتاستى. بۇل ءوز كەزەگىندە ەلدەگى ىنتىماق پەن ىرىستى ساقتاۋعا سەپتەسىپ، تۇراقتىلىقتىڭ ىرگەسىن بەكىتە ءتۇستى.
«نۇر وتانعا» دەيىن نازاربايەۆ قازاقستان حالقى اسسەمبلەياسىنداعى ءتوراعالىقتى توقايەۆقا وتكىزىپ بەردى. وسى راسىمدە مەملەكەتتىك ساياساتتىڭ نەگە نەگىزدەلۋى كەرەكتىگىن نىقتاپ، وسى تاراپتاعى 5 ۇستانىمىن ورتاعا سالعان.
بۇلار:
مەملەكەت پەن تۇرعىندار اراسىنداعى سەنىم مەن ارىپتەستىككە قۇرىلعان قازاقستاندىق پاتريوتيزم. ازاماتتىق قوعامنىڭ بەلسەندىلىگى. مەملەكەتتىڭ ءتىلدى ەلدى ءبىر جۇدىرىققا جۇمىلدىرار قۋاتى. ءتۇرلى ۇلت پەن ۇلىستى بىرىكتىرگەن قازاقستان وسى فاكتوردى ءتيىمدى پايدالانۋ كەرەك جانە ۇلتتى ۇدايى مودەرنيزاسيالاۋ ۇستانىمىنان تايماۋ.
...
ەندىگى كەزەك پارتياعا كەلگەن سەكىلدى. ەلباسى الىستى بولجايتىن، ستراتەگيالىق شەشىم قابىلدادى. ەڭ الدىمەن «نازاربايەۆ بيلىكتەن كەتكىسى جوق» دەيتىن سىنشىلاردىڭ اۋزىنا قۇم قويدى، ەكىنشىدەن توقايەۆقا تولىق بيلىك بەرىلۋى ءتيىس دەيتىن ەلدىڭ پىكىرىن ەسەپكە الدى.
«بارشا قازاقستاندىقتار توقايەۆتىڭ توڭىرەگىنە توپتاسىپ، ونىڭ مەملەكەتتىك ساياساتتاعى باعىت-باعدارىنا قولداۋ كورسەتۋى قاجەت. قازىرگى پرەزيدەنتتىڭ يدەيالارىن ىسكە اسىرۋعا بارلىعىمىز اتسالىسۋىمىز كەرەك.
"نۇر وتان"؟ مەن بۇل پارتيانىڭ باستاۋىندا تۇردىم. وسى كۇنگە دەيىن ءتوراعالىق مىندەتىمدى مۇلتىكسىز اتقاردىم جانە پارتياعا قانداي شەشىم پايدالى بولاتىنىن بەسكە بىلەمىن. «نۇر وتاندى» مەملەكەت باسشىسى باسقارۋى ءتيىس، بۇدان ۇتپاسا، ۇتىلمايدى. بۇل مەن ءۇشىن وتە-موتە ماڭىزدى شەشىم، بۇعان بارماس بۇرىن ون ويلانىپ، ءجۇز تولعاندىم»، – دەدى نازاربايەۆ.
نەگىزىندە «نۇر وتان» تەك ساياسي ينستيتۋت ەمەس، سونىمەن قاتار پرەزيدەنتتىڭ ساياساتىن العا جىلجىتاتىن ماڭىزدى قۇرال. پرەزيدەنتتىڭ ساياسي باعىت-باعدارىن جۇزەگە اسىرۋ ءبىرىنشى كەزەكتە «نۇر وتانعا» جۇكتەلەدى. مەملەكەت پەن قوعامنىڭ اراسىندا وتكەل ورناتۋ دا بيلەۋشى پارتيانىڭ جۇمىسى.
ماسەلە «نۇر وتان» وزىنە جۇكتەلگەن ءىستى ويداعىداي ورىنداپ وتىر ما؟ نازاربايەۆتىڭ تۇسىنداعى «نۇر وتان» مەملەكەت پەن قوعامدى بايلانىستىراتىن ءتيىمدى ينستيتۋتقا اينالا الدى ما؟ پارتيا توقايەۆتىڭ تۇسىندا قالاي تۇرلەنەدى؟
انىعى، جىل باسىندا اسسەمبلەيانى قولىنا قاراتقان، كۇنى كەشە «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ ءتوراعاسى اتانعان قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ مەملەكەتتىك ساياساتتاعى ىقپالى پەن بيلىگى كۇشەيە ءتۇستى. ال بۇل وعان جۇكتەلگەن جاۋاپكەرشىلىكتىڭ ارتا تۇسەتىنىن بىلدىرەدى.
بايقار بولساڭىز، توقايەۆ «ترانزيت» دەگەن تەرميندى اسا ۇناتپايدى. 2019 جىلعى پرەزيدەنت سايلاۋىنان كەيىن بۇل ماسەلەگە مۇلدە نۇكتە قويىپ، ءترانزيتتىڭ ءتامام بولعانىن مالىمدەگەن. ياعني، نازاربايەۆتىڭ بيلىكتەن ءبىرجولاتا كەتكەنىن، قازىرگى ءارى ناق پرەزيدەنت توقايەۆ ەكەنىن ەمەۋرىنمەن اڭعارتقان.
الايدا نازاربايەۆ توقايەۆتى تەجەپ وتىراتىن ءتۇرلى تاسىلدەردى كۇنى بۇرىن قاراستىرىپ قويعان ەدى. قاۋىپسىزدىك كەڭەسى مەن «نۇر وتانداعى» ءتوراعالىق ەلدە قوس بيلىك ورناعان دەگەن قاۋەسەتتى قوزداتا ءتۇستى.
نازاربايەۆ مۇنى جەكە مۇددەسى ءۇشىن جاساعان جوق، بيلىكتەن بىردەن كەتە سالسا ەلدەگى ىرىس پەن ىنتىماقتىڭ، بىرلىك پەن بەيبىتشىلىكتىڭ شاڭىراعى شايقالىپ كەتە مە دەپ قاۋىپتەندى.
مەملەكەتتى توقايەۆتا تابىستاردا ازداعان كۇمان-كۇدىگى بولعان دا شىعار، مۇنى سەيىلتۋ ءۇشىن نازاربايەۆقا ۋاقىت قاجەت بولدى. اراعا ەكى جىل سالىپ نازاربايەۆ ەل بيلىگى سەنىمدى قولدا ەكەنىنە انىق كوزى جەتتى.
ەلباسىنىڭ «نۇر وتاندى» توقايەۆقا تابىستاۋى الداعى پرەزيدەنت سايلاۋىنا كىم تۇسەدى دەگەن تالقى-تالاسقا نۇكتە قويدى.
توقايەۆ 2024 جىلعى پرەزيدەنت سايلاۋىندا ەكىنشى مەرزىمگە وتۋگە تىرىسادى. مۇنى نازاربايەۆتىڭ ءوزى قۇپتاپ وتىر. ءدال ءقازىر ەلدەگى بيلىك توقايەۆتىڭ قولىندا. بۇدان بىلاي ونىڭ ساياسي بەلسەندىلىگى ارتا تۇسەدى، بيلىكتەگى اۋىس-تۇيىستەر تەك توقايەۆتىڭ قالاۋىمەن جاسالاتىن بولادى. بۇعان ءقازىردىڭ وزىندە دالەل كوپ.
ال نۇرسۇلتان نازاربايەۆ «نۇر وتاندى» توقايەۆقا تابىستاي وتىرىپ، ساياسي ۇيىمنىڭ بولاشاقتى دامۋ ستراتەگياسىن سايلاپ كەتتى. پارتياعا كەلەسىدەي مىندەت جۇكتەلدى:
- ۋاقىت كوشىنەن قالماۋ.
- ەل پىكىرىن ەلەپ-ەسكەرۋ.
- شىنايى ومىرمەن قابىساتىن ناقتى ماقسات قويىپ، وعان جەتۋ جولدارىن ايقىنداۋ.
- كوزدەگەن ماقساتىنا بولىنبەي، ارى تارت تا، بەرى تارتقا سالماي، بىرلەسىپ، ءبىرتۇتاس كوماندا بولىپ جەتۋ.
- قوعامدى پارتيا قۇندىلىقتارىنىڭ توڭىرەگىنە توپتاستىرۋ، ءوز كەزەگىندە وسىناۋ قۇندىلىقتار حالىقتىڭ تالاپ-تىلەگىمەن ساي كەلۋى كەرەك.
«نۇر وتاننىڭ» نەگىزگى 7 ۇستانىمى:
- ادام.
- ەركىندىك.
- زاڭ ۇستەمدىگى
- ادىلەتتىلىك
- ەل پىكىرىمەن ساناسۋ
- بولاشاققا ۇمتىلۋ
- وتباسى جانە ءداستۇر.
نازاربيەۆ پارتيانىڭ نەگىزگى ۇستانىمدارى رەتىندە وسى قاعيدالاردى نىقتاپ كەتتى. بۇدان بولەك مەملەكەتتىڭ ىرگەتاسى سانالاتىن نەگىزگى 7 پرينيستەن تايماۋدى تاپسىردى.
نازاربايەۆتىڭ سوڭىنا قالدىرار مۇراسى دا وسى. "توقايەۆ وسى ءۇشىن كۇرەسۋ ءتيىس جانە وتكەن 30 جىلدا ءوزى قابىرعاسىن قالاعان قۇندىلىقتاردى ساقتاپ قالۋعا مىندەتتى" دەپ سانايدى. تۇتاستاي العاندا، وسىناۋ پرينسيپتەر ەشبىر ەلدىڭ تاقياسىنا تار كەلمەيتىن، كەرىسىنشە دامۋىنا باعدار بولارلىق قاعيدالار.
