ورمان ەل ەكونوميكاسىن دامىتۋدا، اينالاداعى ورتانى جاقسارتۋدا، حالىقتىڭ ءال-اۋقاتىن ارتتىرۋدا زور ءرول اتقارادى. ورمان تابيعاتى ءبىزدىڭ باعا جەتپەس قۇندىلىعىمىز، ونى قورعاپ ساقتاپ قالۋ بۇكىل ادام بالاسىنىڭ پارىزى. ونىڭ ادام ومىرىنەن الار ورنى ەرەكشە. ورمان – جەر شارىنىڭ تىنىسى، تاماق پەن شيكىزات قورى، ول – ءدارى، ول – دەنساۋلىق كەپىلى. ونىڭ ادامزاتقا تيگىزەر پايداسىن باعالاماۋ مۇمكىن ەمەس. وسى تابيعاتتىڭ بىزگە سىيلاعان باعا جەتپەس بايلىعىن كەلەر ۇرپاققا قالاي ساقتاپ جەتكىزۋمىز كەرەك ەكەنىن ويلاماي، نەمقۇرايلى كوزقاراستا قالىپ وتىرعان جوقپىز با؟!
ورمانداعى اعاشتاردى ەش ويلانباستان كەسەمىز، دەمالۋشىلار جاس وسكىن اعاشتاردى سىندىرا سالادى، گۇلدەردى جاپىرىپ تاستايدى. تۇپ-تۇنىق تۇمالار مەن وزەندەرگە ماشينا جۋىپ، ونەركاسىپ ورىندارى ۋلى كەرەكسىز زاتتارىن اعىزادى، ءسويتىپ، سۋ كوزدەرىن بىتەيمىز.
ال ورمانعا ەڭ ءقاۋىپتى – ءورت، ادامدار قولىمەن جاسالاتىن ءورت.
ءورت جاس وسكىن تالشىبىقتارتاردىڭ ءوز بەتىنشە وركەن جايۋىنا،جەر قىرتىسىنداعى تۇقىم قورىنىڭ زاقىمدالۋىنا، ءتىپتى ۇلكەن اعاشتاردىڭ قۇرۋىنا اكەپ سوعادى. ورتتە جان-جانۋار، اڭ-قۇستار قىرىلادى.
مىنە، بيىل جاز بويى جاڭبىرسىز وسىمدىكتەر بويىنداعى سۋدان ايىرىلىپ، قۋراپ، سارعايىپ كەتتى، وسىعان سايكەس ءبىزدىڭ مەدەۋ فيليالى بويىنشا قاۋىپسىزدىك شارالاردى شۇعىل ءارى قاتاڭ تۇردە ۇيىمداستىردى. فيليال كولەمىندە جاياۋ جانە اتتى كەزەكشى قۇرىلدى. فيليال كەڭسەسىندە تاۋلىكتىك كەزەكشى قويىلدى. ءقازىر ءبىزدىڭ الدىمىزدا تۇرعان ءبىرىنشى كەزەكتەگى مىندەت ورماندى ورتتەن قورعاۋ، دالا ءورتىن بولدىرماۋ «ءورت – ءتىلسىز جاۋ» دەپ ۇنەمى ايتقانىمىزبەن، كوپشىلىك ونى ۇعىنا بەرمەيدى، وسىنداي كەزدە كەيبىر ادامدار قۋراپ تۇرعان شوپكە ءورت قويادى، قويعان ءورت ساي سالانى قۋالاپ، دالا توسىنە شىعادى، دەر ۋاقىتىندا اۋىزدىقتالماسا، ورمان القاپتارىن جالىنىنا ورايدى. وسى ورتتەرگە بايلانىستى ەشكىم جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلىپ جاتقان جوق، كىنالىلەر ءىزىن سۋىتىپ قاشىپ كەتەدى دە، انىقتالمايدى. زيان شەگەتىن تەك تابيعات انا عانا.
قورىتا كەلگەندە ايتارمىز، اۋدان، قالا تۇرعىندارىنا جەرىمىزدىڭ تابيعات بايلىعىن ورتتەن بىرلەسە قورعاپ، كەلەسى ۇرپاققا جايقالعان جاسىل ورمان القابىن قالدىرايىق دەمەكپىز.
جارقىن جۇماي،
ىلە-الاتاۋ مۇتپ مەدەۋ فيليالىنىڭ ورماندى قورعاۋ،
مولايتۋ، لاندشافتاۋ جانە ورنالاستىرۋ ينجەنەرى
