مينيستر وڭىرلەردەگى مەكتەپتەردى ارالاعانىن ايتتى. سول كەزدە ءوزى بايقاعان وزەكتى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى مەكتەپ اسحانالارىنىڭ جۇمىسى بولعان. بۇل ماسەلەلەردى نورماتيۆتىك دەڭگەيدە شەشۋ ءۇشىن جۇمىس توبى قۇرىلعان.
"بۇل باعىتتا باقىلاۋعا الىناتىن جانە نورماتيۆتىك قۇقىقتىق اكتىلەر دەڭگەيىندە شەشىلەتىن بىرنەشە پروبلەما بار"، - دەپ جازدى ايماعامبەتوۆ الەۋمەتتىك جەلىدە.
ءبىرىنشىسى – قولما-قول اقشاسىز تولەم جۇيەسىنىڭ پايدالانىلماۋى.
بۇعان دەيىن مينيسترلىك اسحانالاردا قولما-قول اقشاسىز تولەم جۇيەسىن ەنگىزۋ تالابىن بەكىتكەن.
ءمينيستردىڭ ايتۋىنشا، مۇنىڭ بىرنەشە ارتىقشىلىعى بار. بۇل گيگيەنانىڭ ساقتالۋىنا ءارى كەزەكتىڭ تەز جىلجۋىنا كومەكتەسەدى.
سونداي-اق بالالاردا قولما-قول اقشانىڭ بولماۋى ولاردى قاۋىپتەردەن ساقتايدى. اتا-انالارعا دا شىعىندى باقىلاۋ وڭايىراق بولادى. ءبىراق كوبىنەسە قولما-قول اقشاسىز تولەم جۇيەلەرى ءوشىرىلىپ، پايدالانىلمايدى.
ەكىنشىسى – بۋفەت ونىمدەرىنىڭ قۇنى.
مەكتەپ اسحاناسىندا 0،5 ليتر سۋ 300 تەڭگەدەن نەمەسە بالىشتەر مەن توقاشتاردىڭ دۇكەندەردەگى باعادان قىمباتقا ساتىلاتىنى سۇراق تۋىنداتادى. ءبىر قالادا بىردەي ءونىم باعاسىندا 50-70%-كە دەيىن ايىرماشىلىق بولۋى مۇمكىن.
ءۇشىنشىسى – مەملەكەتتىك-جەكەمەنشىك ارىپتەستىك.
"كەيبىر وڭىرلەر اسحانالاردى ءمجا (مەملەكەتتىك-جەكەمەنشىك ارىپتەستىك) ارقىلى جەكە كاسىپكەرلەرگە بەرىپ ءجۇر. ءبىز ءمجا-نىڭ دامۋىن قولدايمىز. ءبىراق كەيدە بۇل كونكۋرستى وتكىزبەۋ ءۇشىن جانە اسحانانى كاسىپكەرگە تىكەلەي (10-15 جىلعا) بەرۋ ءۇشىن جاسالادى"، - دەيدى ايماعامبەتوۆ.
بىرىنشىدەن، ول كونكۋرس وتكىزىلۋى كەرەك دەپ سانايدى. سالىم سوماسى از مولشەردە، مىسالى، 5-7 ملن تەڭگە ەمەس، ءتيىستى كولەمدە بولۋى قاجەت. بۇل قاراجات توڭازىتقىشتار، پليتالار، ۇستەلدەر مەن ورىندىقتاردى ساتىپ الۋعا جۇمسالادى. ياعني، سايىپ كەلگەندە كاسىپكەر ءوز جۇمىسىنا قاراجات سالادى.
"سونداي-اق ءبىز جۇمىستىڭ اقىلعا قونىمدى مەرزىمدەرىن بەلگىلەگەندى قولدايمىز. اسحانانى 15-20 جىلعا كەلىسىمشارت جاساۋ سۇراق تۋعىزادى"، - دەيدى ۆەدومستۆو باسشىسى.
ءتورتىنشىسى – مەكتەپ اسحاناسىندا دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ بۇيرىعىمەن تىيىم سالىنعان ونىمدەردى ساتۋ.
مىسالى، فاستفۋد، گازدالعان سۋسىندار، چيپسى جانە تاعى باسقا.
ايماعامبەتوۆتىڭ ايتۋىنشا، مينيسترلىك قىزمەتكەرلەرى بىرنەشە وبلىسقا بارىپ، ءبىرقاتار مەكتەپتە وسىنداي فاكتىلەردى انىقتاعان. اسىرەسە، تۇركىستان وبلىسىندا ءجيى كەزدەسەدى. مۇنداي فاكتىلەر انىقتالعان جاعدايدا دەرەۋ سەس ورگاندارىنا حابارلاۋ قاجەت.
ول وسى پروبلەمالاردى نورماتيۆتىك دەڭگەيدە شەشۋ ءۇشىن ءبىلىم مينيسترلىگىندە جۇمىس توبى قۇرىلعانىن مالىمدەدى. زاڭناماعا ءبىرقاتار تولىقتىرۋ ەنگىزۋگە باستاما جاسالدى، ونىڭ اياسىندا ارنايى نورمالار بەكىتىلەدى.
بۇل نورمالار – اسحانالارداعى بۋفەت ونىمدەرىنىڭ باعاسىن رەتتەۋ، اشىق كونكۋرستار جانە اقىلعا قونىمدى كەزەڭگە ءمجا ارقىلى اسحانالاردى بەرۋ، قولما-قول اقشاسىز تولەمدى جانە تاماقتانۋدىڭ ءتيىستى ساپاسىن قامتاماسىز ەتۋ.
"ءبىز كاسىپكەرلەردىڭ دە مۇددەسىمەن ساناسۋ كەرەك ەكەنىن تۇسىنەمىز. ءبىراق ءبىز ءۇشىن بالالار ءارقاشان ءبىرىنشى ورىندا. دەمەك، بۇل ولاردىڭ قۇقىقتارى مەن مۇددەلەرىن قورعاۋدى بىلدىرەدى"، - دەپ تۇيىندەدى ايماعامبەتوۆ.
مينيسترلىك اتالعان باعىتتار بويىنشا جۇمىستى جالعاستىرادى.
