قوعام بەلسەندىسى زاڭعا ەنگىزىلگەن وزگەرىستەردە ەلگە كەلۋدى ارمانداعان اعايىننىڭ جۇمىسىن قيىنداتا تۇسەتىنىن اشىپ ايتقان.
ەڭ سوراقىسى زاڭعا ەنىگىزىلگەن جاڭا وزگەرىستەر قابىلدانىپ كەتسە، ەلگە كەلۋدى كوكسەگەن قانداستار «ءوزى ازاماتى بولىپ تابىلاتىن جانە تۇراتىن ەلدىڭ اۋماعىندا كامەلەتكە تولماعاندارعا قاتىستى سەكسۋالدىق سيپاتتاعى قىلمىس جاساعانى ءۇشىن سوتتىلىعىنىڭ» بار نەمەسە جوقتىعىن دالەلدەيتىن تاعى ءبىر انىقتاما الۋى كەرەك ەكەن. مۇنداي باسى ارتىق قۇجاتتار قازاق كوشىن باسەڭدەتەتىنى انىق.
«حالىقتىڭ كوشى-قونى تۋرالى» زاڭىنىڭ 1997 جىلى تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ تاريحىندا تۇڭعىش رەت قازاق تىلىندە قابىلدانعان جالعىز زاڭ ەكەنىن جاقسى بىلەسىز دەپ ويلايمىن.
كوشى-قون پروسەستەرىن رەتتەۋگە ارنالعان زاڭ جوباسى ءماجىلىس تالقىسىنا ءتۇسىپ، بۇگىن جۇمىس توبىنىڭ ءبىرىنشى وتىرىسى ءوتتى.
جاڭىلماسام، اتالعان زاڭ جوباسىنا وسىمەن سەگىزىنشى رەت وزگەرتۋلەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزىلمەك.
مەن وسى سالامەن ۇزدىكسىز اينالىسىپ كەلە جاتقان تاجىريبەلى مامان رەتىندە 2015 جىلدان بەرى جۇمىس توبىنىڭ قۇرامىندا بولىپ، دەپۋتاتتارعا كومەكتەسىپ كەلەمىن. وسى بارىستا، كوشى-قون پروسەستەرىن رەتتەۋگە ارنالعان زاڭ جوباسىندا ايتارلىقتاي ساپالى وزگەرىس بولعانىن بيلىك تە جۇرت تا جاقسى بىلەدى.
مىنە، بۇل جولى تاعى دا قاتىسىپ وتىرمىن.
قازىرگى تالقىلانىپ وتىرعان زاڭ جوباسىنا قاراساق، بۇل جوبا قازاق كوشىنىڭ قارقىنىن ۇدەتۋدەن گورى، باسۋعا ارنالعانى كورىنىپ تۇر. بۇل جولعى ۇسىنىلعان جوبا وسى بەتى قابىلدانىپ كەتسە، قانداستارىمىزدىڭ قۇجاتتانۋى جەڭىلدەۋدىڭ ورنىنا، ءتىپتى قيىنداي تۇسپەك.
سەبەبى، انىقتاما تالاپ ەتەتىن نورمالار كوپتەپ ەنگىزىلگەن. بۇرىن تۇراقتى تىركەۋگە تۇرۋ ءۇشىن، قانداستارىمىزدان قىلمىسى ءۇشىن الىنباعان نەمەسە جويىلماعان سوتتالعاندىعىنىڭ بار نەمەسە جوقتىعىن دالەلدەۋ ءۇشىن انىقتاما تالاپ ەتىلىپ كەلگەن بولسا، ەندى «ءوزى ازاماتى بولىپ تابىلاتىن جانە تۇراتىن ەلدىڭ اۋماعىندا كامەلەتكە تولماعاندارعا قاتىستى سەكسۋالدىق سيپاتتاعى قىلمىس جاساعانى ءۇشىن سوتتىلىعىنىڭ» بار نەمەسە جوقتىعىن دالەلدەيتىن تاعى ءبىر انىقتاما قوسىلماق.
سونداي-اق، بۇل جولعى زاڭ جوباسىندا ءماجىلىستىڭ زاڭناما ءبولىمىنىڭ تەحنيكالىق تۇزەتۋلەرىنەن وزگە قانداستارىمىزعا جەڭىلدىك اكەلە قوياتىن جاڭالىقتاردىڭ جوق ەكەندىگىن دە بايقادىق.
پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆ «قاسىرەتتى قاڭتار» وقيعاسىنان كەيىنگى پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ پلەنارلىق وتىرىسىندا سويلەگەن سوزىندە: «كوشى-قون، سونىڭ ىشىندە، ىشكى كوشى-قون سالاسىن تارتىپكە كەلتىرەتىن كەز كەلدى» دەگەندە، ءدال وسىنداي قاتاڭ زاڭ قابىلداڭدار دەمەسە كەرەك!
قايتا، كوشى-قونعا قاتىستى زاڭدار مەن نورماتيۆتىك قۇجاتتار وسى جولعى تالقىلاۋدا تيمۋر قۇلىبايەۆ پەن كارىم ءماسىموۆ قاسكونەمدىكپەن ەنگىزىپ كەتكەن كەدەرگىلەردەن ارىلۋى ءتيىس!
ارينە، بۇل ماسەلەگە بايلانىستى ءوز پىكىرىمىزدى ايتتىق. اتالعان نورما كەلەسى جولى تاعى قارالاتىن بولدى. بۇدان بولەك، ءوز ۇسىنىستارىمىزدى دەپۋتات ەدىل جاڭبىرشين، بەرىك ءابدىعالي ۇلى جانە جۇلدىز سۇلەيمەنوۆالارعا بەرىپ قويدىق. ول ۇسىنىستار وسى دەپۋتاتتار تاراپىنان الداعى جەردە تالقىعا سالىنادى دەپ سەنەمىن.
نەگىزگى ايتايىن دەگەنىم بۇل عانا ەمەس، مەنىڭ قارنىمدى اشىرىپ، ءقادىرىمدى قاشىرعان — جۇمىس توبىنىڭ قۇرامى!
كەزەكتەگى جۇمىس توبىنىڭ قۇرامىندا كولودا دميتريي ۆلاديميروۆيچ، پلاتونوۆ ارتۋر ستانيسلاۆوۆيچ، نابييەۆ ۆاكيل گۋسەينوۆيچ جانە حامەدوۆ ابيلفاس مۋسليموۆيچتەر بار ەكەن.
وسى كىسىلەردىڭ كوڭىلىنە قارادى ما، الدە ءوزى قازاق تىلىنە شورقاق پا، ايتەۋ جۇمىس توبىنىڭ جەتەكشىسى ەرلان ۆالەريەۆيچ وتىرىستى باستان-اياق ورىس تىلىندە جۇرگىزدى.
مەن جوعارىداعى دەپۋتاتتاردىڭ بەدەلى مەن بىلىكتىلىگىنە شەك كەلتىرۋدەن اۋلاقپىن.
ءبىراق، قازاق كوشىنىڭ تاعدىرىنا قاتىستى زاڭڭنىڭ تالقىلاۋىنا كولودا مەن پلاتونوۆ، نابييەۆ پەن حامەدوۆ ەمەس، ەدىل جاڭبىرشين مەن دۇيسەنبينوۆ، سايروۆ پەن سارىمدار قاتىسىپ، وتىرىستى تازا قازاق تىلىندە جۇرگىزىلۋى كەرەك دەپ ەسەپتەيمىن!
قۇرمەتتى ەرلان جاحان ۇلى!
ءسىزدىڭ ءماجىلىس ءتوراعاسى رەتىندە بۇگىن ايتقان، «قوعامنىڭ ءۇنىن ەستىپ، حالىقتىڭ ءتىلىن ءتۇسىنۋ جانە دەر كەزىندە شارالار قابىلداۋ – كەز كەلگەن كەلەڭسىزدىكتىڭ الدىن الۋدىڭ نەگىزگى العىشارتى...» دەگەن ءسوزىڭىز ءبىزدىڭ قۇلاعىمىزعا مايداي جاقتى.
سول ءۇشىن، سىزدەن الدا قانداستارىمىزدىڭ قۇجاتتانۋى كەزىندە تاعى قايتالانۋى مۇمكىن كەلەڭسىزدىكتەردىڭ الدىن الۋ ءۇشىن، اتالعان جاڭ جوباسىن تالقىلاماس بۇرىن حالىقتىڭ تالقىسىنا ءبىر مارتە سالۋدى، سونداي-اق جۇمىس توبىنىڭ جەتەكشىسىمەن قوسا، قۇرامىن دا كەلەسى وتىرىسقا دەيىن تولىق اۋىستىرىپ، تالقىلاۋدىڭ مەملەكەتتىك تىلدە جۇرگىزىلۋىن قامتاماسىز ەتىپ بەرۋىڭىزدى سۇرايمىن.
اۋىت مۇقيبەك، اقىن، قوعام قايراتكەرى
