ساياسي توك-شوۋ نەگە جوق؟

Dalanews 12 اقپ. 2016 10:00 1729

 وتاندىق تەلەارنالاردا ەلىمىزدەگى جاعدايدى تالداپ-تارازىلاپ وتىراتىن قازاق تىلىندەگى ساياسي-ساراپتامالىق باعدارلاما نەگە جوق؟ الدە ءقازاقتىلدى جۋرناليستەردىڭ بۇل تاقىرىپقا ءتىسى باتپاي ما؟ بولماسا بۇعان رۇقسات بەرمەي مە؟..  كىم بىلگەن.

TVبىلەتىنىمىز، تەلەارنالاردىڭ ءبارى تىزگىن-شىلبىرىن الدەقاشان بيلىككە بەرىپ قويعان. ولاردىڭ تۇپكىلىكتى قۇرىلتايشىلارىن ىزدەسەڭ، شەتەل اسىپ، قازاقستانعا قايتا ورالاسىڭ.

راس، وتاندىق تەلەارنالاردىڭ اراسىندا تاۋەلسىز ارنالار دا بار. «قازاقستان» مەن «حاباردىڭ» ساياسي تاقىرىپقا ءتىسى باتپاعان كۇننىڭ وزىندە كتك مەن «31 ارنا» بۇل تاقىرىپتا ەركىن كوسىلەتىندەي مۇمكىندىككە يە.

ءبىراق، بىزدە ءبارى «رۇقسات» بويىنشا عوي. بالكىم، جوعارىداعى اقپاراتقا جاۋاپتى شەندىلەر تەلەارنا باسشىلارىنا قوعامدىق-ساياسي حابارلاردى مەيلىنشە ازايتىپ، ويىن-ساۋىقتىق باعدارلامالارعا باسا كوڭىل ءبولۋ تۋرالى اۋىزشا تاپسىرمالار بەرەتىن شىعار...

ءبىراق، بۇل دۇرىس پا ءوزى؟ جۇيەنىڭ ىقپالىنا جىعىلعان تەلەارنالار كورەرمەننىڭ الدىندا بەت-جۇزى قىزارماي ما؟ تەلەارنا تاربيە قۇرالى دەسەك، ويىن-ساۋىقتىق باعدارلامالار مەن ءۇندىنىڭ سەريالدارى كورەرمەنگە نە بەرەدى؟

وسى ارقىلى حالىقتىڭ سانا-سەزىمىن باسقا ارناعان بۇرعىسى كەلەتىن بيلىك، انىعىندا وز-وزىنە قاقپان قۇرۋدا. مەملەكەتكە، ونىڭ دامۋى مەن ءوسۋى ءۇشىن ساۋاتتى، بەلسەندى الەۋمەتتىك ورتا قاجەت. بيلىك مۇنى قاشان تۇسىنەر ەكەن؟

سوسىن قازىرگى تەلەارنا باسشىلارىنىڭ اراسىندا ازۋلى، جۋرناليستيكانىڭ قازانىندا قايناعان ەشقايسىسى جوق. بىرەۋىنىڭ ءومىر تاريحىنا ۇڭىلسەڭ، قايداعى ءبىر كوميتەتتە قاداعالاۋشى مامان، بولماسا، قانداي دا ءبىر ءىرى كومپانيانىڭ زاڭ ءبولىمىن باسقارعان، اعىلشىن ءتىلىن جەتىك بىلەتىن «زاماناۋي قازاق» بولىپ شىعادى. بۇلار بىلىكتى باسشى ەمەس، بىلگىر ورىنداۋشى عانا.

سودان دا شىعار بيلىكتىڭ سوزىنە جىعىلا كەتەتىن، بۇيىرعان دۇنيەسىن بۇلجىتپاي ورىنداۋعا تىرىسادى.

9e9dbcd7-a2df-494c-ac25-fcdfbcc129af كتك ارناسىنداعى پلاتونوۆتىڭ «سلۋگي نارودا»، «پورترەت نەدەلي» سياقتى ساياسي-ساراپتامالىق باعدارلامالاردى ءبارىمىز بىلەمىز. ال قازاق تىلىندە مۇنداي باعدارلامانى ىزدەسەڭ تاپپايسىڭ. نەگە؟

الدە جوعارىداعىدا ءورىستىلدى جۋرناليستەرگە ساياسي-ساراپتامالىق باعدارلاما اشۋعا رۇقسات بەرىپ، ءقازاقتىلدى جۋرناليستەرگە تىيىم سالىپ تاستاعان با؟ جوق.

بىزدىڭشە بۇل – تەلەارنا باسشىلارىنىڭ ۇستانىمىنا تىكەلەي بايلانىستى دۇنيە.

ورىس تىلىندەگى ساياسي-ساراپتامالىق باعدارلامالاردىڭ جەتەكشىلەرى اكىمدەر مەن مينيسترلەردى سىناسا، قوعامنىڭ نازارىندا جۇرەتىنىن جاقسى بىلەدى جانە سونىسىمەن ۇتادى.

ءوزىن سىناۋعا قورىقپايتىن جۋرناليستەن شەنەۋنىك تە تايساقتايدى. الگى پلاتونوۆتىڭ كەز-كەلگەن اكىم مەن ءمينيستردىڭ كابينەتىن تەۋىپ كىرىپ، ءوزى ماڭىزدى دەگەن سۇراقتى توتەسىنەن قوياتىنى سودان.

وسىنداي ءوتىمدى ساياسي-ساراپتامالىق باعدارلاما جاساۋ ءقازاقتىلدى جۋرناليستەردىڭ قولىنان كەلمەيدى دەپ ويلايسىز با؟ جوق، ارينە كەلەدى. ول ءۇشىن تەلەارنالاردىڭ شوشىمالى باسشىلارى قاراماعىنداعى جۋرناليستەرىنە از-كەم ەركىندىك بەرۋى كەرەك. ءيا، تەك قانا «ازداعان ەركىندىك».

ءبىراق، ءبىز ايتقان شوشىمالى باسشىلار اكىم مەن ءمينيستردىڭ ءمىنىن بەتىنە باسۋ، بۇل – تۇتاس بيلىككا قارسى سىن ايتۋ دەپ ويلايدى.

مەملەكەت باسشىسى ۇكىمەتتىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىنا قاتىسقاندا اكىم مەن مينيسترلەرگە كەمشىلىگىن كوزىنە شۇقىپ تۇرىپ كورسەتەدى ەمەس پە؟ سوندا بۇل ىستەن وتاندىق تەلەارنالار نەگە شەت قالۋى ءتيىس؟

قازىرگى كورەرمەن ءۇشىن اكىم-قارانىڭ ءمىنىن بەتىنە باسىپ ايتاتىن ا.پلاتونوۆتان اسقان مايتالمان جوق.

ال بىلىكتى قازاق جۋرناليستەرى شە؟ ولارعا ازىرشە مۇمكىندىك بەرىلمەۋدە. ەسەسىنە، ارزان اڭگىمە ايتىپ، جىرتىڭداپ كۇلۋدەن ەزۋى جيىلمايتىن كۆن-ششيكتەردىڭ ايى وڭىنان تۋىپ تۇر.

جاربول كەنت ۇلى


 

ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار