ساياساتتانۋشى: "اكىمدەر سايلاۋى؟ Nur Otan ەلدەگى جەتەكشى ساياسي كۇش ەكەنىن ىسپەن دالەلدەدى"

Dalanews 27 ءشىل. 2021 13:26 958

ساياساتتانۋشى ەدۋارد پولەتايەۆ قازاقستاندا العاش رەت تىكەلەي داۋىس بەرۋ ارقىلى وتكىزىلگەن اۋىل اكىمدەرىنىڭ سايلاۋىنا قاتىستى پىكىر ءبىلدىردى. ساراپشى «Nur Otan» پارتياسىنىڭ اۋىل اكىمدەرىنىڭ سايلاۋىنداعى جەڭىسكە جەتۋىنىڭ باستى جەتى سەبەبىن اتادى.

– اۋىل ەلەكتوراتى ءۇشىن بۇل كۇرەستە بيلەۋشى پارتيا قايتادان ءبىرىنشى بولدى. Cايلاۋ وتكەن ەلدى مەكەندەردىڭ 86%-ىندا سايلاۋشىلاردىڭ كوپشىلىگى نۇروتاندىقتارعا باسىمدىق بەردى. وسىلايشا Nur Otan پارتياسى سوڭعى پارلامەنتتىك سايلاۋداعى جەڭىسىن نىعايتىپ، جالپىۇلتتىق ساياسي كۇش مارتەبەسىن راستادى. بۇل ناتيجە 7 نەگىزگى فاكتورمەن الدىن-الا انىقتالعان، – دەدى پولەتايەۆ.

ساراپشىنىڭ پىكىرىنشە، Nur Otan پارتياسىنىڭ سايلاۋدا جەڭىسكە جەتۋىنە الدىمەن كانديداتتاردىڭ لايىقتى قۇرامى اسەر ەتتى. ايتا كەتەيىك، پارتيانىڭ كانديداتتىق قۇرامىنىڭ نەگىزىن شارۋاشىلىق يەلەرى قۇراعان بولاتىن. تاجىريبەلى كادرلارعا قويىلعان بۇل مولشەرلەمە پراگماتيكالىق، ويتكەنى ول بىردەن بىرنەشە ماسەلەنى شەشۋگە مۇمكىندىك بەردى.

– بيلەۋشى پارتيا ءوزىن-وزى ۇسىنۋ رەسۋرسىن پايدالاندى – اكىم بولۋعا كانديداتتاردىڭ ءبىر بولىگى سايلاۋ الدىنداعى جارىسقا ءوزىن-وزى ۇسىنۋ ارقىلى شىقتى، ءبىراق ءىس جۇزىندە ولار Nur Otan-نىڭ مۇشەلەرى بولىپ تابىلادى. ناتيجەسىندە 65 ءوزىن-وزى ۇسىنعان نۇروتاندىق نەمەسە جاڭادان سايلانعان اكىمدەردىڭ جالپى سانىنىڭ 8،9%-ى سايلاۋدا جەڭىمپاز اتاندى، – دەدى ول.

بۇعان قوسا، ۇيىمداستىرۋشىلىق جانە رەسۋرستىق مۇمكىندىكتەر دە پارتياعا سايلاۋدا جەڭىس سىيلادى. ساراپشىنىڭ سوزىنشە، پارتيالار ءۇشىن سايلاۋ ناۋقانىنىڭ ناتيجەسى ەڭ الدىمەن ۇيىمداستىرۋشىلىق، كادرلىق، قارجىلىق، تەحنيكالىق، اقپاراتتىق مۇمكىندىكتەرگە بايلانىستى.

«Nur Otan» مەن «اۋىلدان» باسقا پارتيالاردىڭ كوپشىلىگى 100 كانديداتتى دا ۇسىنا الماعانى زاڭدى، سوندىقتان كوپتەگەن وبلىستاردا ولاردا كانديداتتاردىڭ ەڭ از سانى بولدى، ال جەكەلەگەن وڭىرلەردە مۇلدەم بولمادى (مىسالى، قوستاناي وبلىسىندا حالىق پارتياسىنان كانديداتتار بولعان جوق). ءوز كەزەگىندە «Nur Otan» ءوزىنىڭ رەسۋرستىق جانە ينفراقۇرىلىمدىق مۇمكىندىكتەرىنىڭ ارقاسىندا 586 كانديداتتى ۇسىنا وتىرىپ، سايلاۋ وكرۋگتەرىنىڭ 80%-دان استامىن قامتىدى. بۇل رەتتە ولارعا قاجەتتى ادىستەمەلىك كومەك كورسەتىلدى»، - دەپ قوستى ساياساتتانۋشى.

ۇگىت جۇمىستارىنىڭ ۇتىمدىلىعى مەن ساياسي كوشباسشىلىق وزگە پارتيالاردان وزىق شىعۋعا سەبەپ بولعان ماڭىزدى فاكتوردىڭ ءبىرى، دەپ ەسەپتەيدى ەدۋارد پولەتايەۆ.

ايتا كەتەيىك، Nur Otan پارتياسى ۇگىت-ناسيحات ناۋقانى كەزىندە سوڭعى پارلامەنتتىك سايلاۋدا تيىمدىلىگىن دالەلدەگەن الگوريتمدەر مەن قۇرالداردى قولداندى. ناۋقان كەزىندە 1،2 ميلليون ادامدى قامتىعان 45 مىڭنان استام ءىس-شارا ءوتتى. كوروناۆيرۋستىق شەكتەۋلەرگە بايلانىستى پارتيانىڭ كانديداتتارى ۇگىت ءىس-شارالارىنىڭ ءبىر بولىگىن ونلاين فورماتقا كوشىرگەن بولاتىن. ەڭ باستىسى پارتيا اۋىلدىق ەلەكتوراتتا نەعۇرلىم جاۋاپتى ۇگىت-ناسيحاتتىڭ ءداستۇرلى ادىستەرىنە باسا نازار اۋدارىپ، «ەسىكتەن ەسىككە» اكسياسىنا باسىمدىق بەردى.

ساراپشى سونىمەن بىرگە بيلەۋشى پارتيا جەڭىسىنىڭ ماڭىزدى قۇرامداس بولىگى ونىڭ ءتوراعاسى ن. نازاربايەۆتىڭ بەدەلىمەن بايلانىستى دەگەن پىكىردە.

«بۇل فاكتور سايلاۋشىلاردىڭ، اسىرەسە اۋىلدارداعى الەۋمەتتىك توپتاردىڭ باسىم بولىگىنىڭ تاڭداۋىنا كوپ اسەر ەتتى» دەدى ول.

ايتا كەتەيىك، حالىقتىڭ سەنىمىنە يە بولۋ ءۇشىن ساياسي پارتيالاردىڭ سايلاۋشىلارمەن كەرى بايلانىس ورناتا ءبىلۋى وتە ماڭىزدى فاكتور بولىپ سانالادى. بۇل رەتتە پارتيا پارلامەنت ءماجىلىسى مەن ءماسليحاتتاردىڭ سوڭعى سايلاۋى بارىسىندا بارلىق وڭىرلەردى مۇقيات زەرتتەپ، حالىقپەن بەلسەندى تۇردە كەزدەسىپ، جەرگىلىكتى جەرلەردەگى پروبلەمالارىن ناقتى بىلەتىنىن ايتا كەتۋ كەرەك.

بۇعان قوسا، جۇرتشىلىقتىڭ تۇراقتىلىقتى قالاۋى ماقساتى ايقىن، ناقتى ىستەر پارتياسىنىڭ جەڭىسكە جەتۋىنىڭ باستى فاكتورى بولدى، - دەپ ەسەپتەيدى ساياساتتانۋشى. سەبەبى، بيلەۋشى پارتيانىڭ ءار ۇمىتكەرىنىڭ سايلاۋالدى باعدارلاماسى بولدى. ول ءبىر جاعىنان، ەلدى مەكەننىڭ وزەكتى ماسەلەلەرىن ناقتى تۇسىنۋگە، ەكىنشى جاعىنان، پارتيانىڭ سايلاۋ باعدارلامالارى مەن ولاردى جۇزەگە اسىرۋدىڭ جول كارتالارىنا نەگىزدەلگەن جۇيەلى نەگىزدە جاسالدى. ەسكە سالا كەتەيىك، سوڭعى  پارلامەنتتىك سايلاۋ ناۋقانى كەزىندە پارتيا ءاربىر وبلىسقا، قالاعا، اۋدانعا (بارلىعى – 216) ارنالعان وڭىرلىك سايلاۋالدى باعدارلامالارىن ازىرلەگەن بولاتىن. سوڭعى جارتى جىل ىشىندە پارتيا ءوزىنىڭ ايماقتىق دەڭگەيدەگى سايلاۋالدى ۋادەلەرىنىڭ 5% -ىن جۇزەگە اسىردى.

– اۋىل اكىمدەرىن سايلاۋ سوڭعى پارلامەنتتىك ناۋقاننىڭ ناتيجەلەرىن بەكىتتى. سونىمەن بىرگە، Nur Otan پارتياسىنىڭ باسىم ساياسي كۇش، پارتيالىق-ساياسي جۇيەنىڭ وزەگى رەتىندەگى ءرولى راستالدى. بۇل رەتتە ونىڭ جەڭىسى ىشكى جاڭارتۋدىڭ ناتيجەلىلىگىنىڭ كورىنىسى بولىپ تابىلادى، – دەدى ەدۋارد پولەتايەۆ.

ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار