ۆيسە-پرەمەر-ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى سەرىك جۇمانعارين 17 ماۋسىمدا «ورتالىق ازيا-قحر» ىسكەرلىك كەڭەسىنىڭ ەكىنشى وتىرىسىنىڭ اشىلۋىندا ءسوز سويلەدى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.

قازاقستان ۆيسە-پرەمەرى كەڭەستىڭ ورتالىق ازيا ەلدەرى مەن جۇڭگو اراسىندا ورنىقتى ەكونوميكالىق بايلانىس ورناتۋدا ماڭىزدى الاڭعا اينالعانىن اتاپ ءوتتى. ونىڭ ايتۋىنشا، ايماقتاعى مەملەكەتتەردىڭ الەۋەتىن قحر ەكونوميكالىق، تەحنولوگيالىق مۇمكىندىگىمەن بىرىكتىرۋ ىنتىماقتاستىقتىڭ بۇرىن-سوڭدى بولماعان دەڭگەيىنە جول اشىپ وتىر.

– ساۋدا-ەكونوميكالىق بايلانىستى دامىتۋ باستى نازاردا. 2024 جىلى ورتالىق ازيا مەن جۇڭگو اراسىنداعى تاۋار اينالىمى 95 ملرد دوللارعا جەتسە، ونىڭ جارتىسىنا جۋىعى قازاقستانعا تيەسىلى. قازاقستان مەن جۇڭگو اراسىنداعى ساۋدا رەكوردتىق 44 ملرد دوللارعا دەيىن وسكەن. وسى رەتتە الداعى جىلدارى ءوزارا ساۋدا كولەمىن ەكى ەسەگە ارتتىرۋ نيەتىندەمىز، - دەدى سەرىك جۇمانعارين. 

ىنتىماقتاستىقتىڭ نەگىزگى باعىتىنىڭ ءبىرى – ەلەكتروندىق كوممەرسيانى بەلسەندى دامىتۋ. قازاقستاندا Alibaba جانە JD.com. سياقتى ەلەكتروندىق ساۋدا الاڭدارىندا ۇلتتىق پاۆيلوندار قۇرۋدىڭ وڭ تاجىريبەسى بار. سونداي-اق، قازاقستان قحر ءتوراعاسىنىڭ «جىبەك جولىنىڭ ەلەكتروندىق كوممەرسياسى» پيلوتتىق ايماعىن قۇرۋ جونىندەگى باستاماسىن ىسكە اسىرۋدا ىنتىماقتاستىققا دايىن ەكەنىن جەتكىزدى.

ورتالىق ازيا – الەمدە ەگىنشىلىكتى دامىتۋداعى نەگىزگى ايماق. ورتالىق ازيا مەن جۇڭگو اراسىنداعى اۋىلشارۋاشىلىعى ساۋداسىنىڭ اۋقىمى جىلما-جىل ارتىپ كەلەدى. ۆيسە-پرەمەر اۋىل شارۋاشىلىعى ءونىمىن ءوندىرۋ مەن قايتا وڭدەۋ بويىنشا بىرلەسكەن كاسىپورىندار قۇرۋعا، ءوندىرىستىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ ءۇشىن اگرارلىق سەكتورعا يننوۆاسيالىق، سۋ ۇنەمدەۋ تەحنولوگياسىن ەنگىزۋگە مۇددەلى جۇڭگو ينۆەستورلارى ءۇشىن كوپتەگەن مۇمكىندىكتى اتاپ ءوتتى. 

جۇڭگو ءۇشىن وراسان زور مۇمكىندىكتى عاسىرلار بويى شىعىس، باتىس، سولتۇستىك پەن وڭتۇستىكتى بايلانىستىراتىن ماڭىزدى ساۋدا جولىنىڭ قيىلىسىنداعى ورتالىق ازيانىڭ ترانزيتتىك جانە لوگيستيكالىق الەۋەتى بەرىپ وتىر.

بۇگىندە قىتايدان ەۋروپاعا جەرۇستى جۇك تاسىمالىنىڭ 80%-دان استامى قازاقستان اۋماعى ارقىلى وتەدى. 2024 جىلى ورتا ءدالىز بويىنشا تاسىمالداۋ كولەمى 60%-عا ءوسىپ، 4،5 ملن تونناعا جەتتى. 2030 جىلعا قاراي كورسەتكىشتى 10 ملن تونناعا دەيىن ەكى ەسە ارتتىرۋ جوسپارلانۋدا. بۇل وڭىرلىك ساۋدا مەن ترانزيتكە جاڭا كوكجيەك اشادى.

– ورتالىق ازيا – نەگىزگى ساۋدا جولىنىڭ قيىلىسى. ءبىز قىتايلىق ارىپتەستەردى جاڭا ينفراقۇرىلىمدىق جوبالاردى بىرلەسىپ ىسكە اسىرۋعا شاقىرامىز، - دەدى ۆيسە-پرەمەر.

سەرىك جۇمانعارين ىسكەرلىك كەڭەستىڭ وتىرىسىن جىل سايىن وتكىزۋ ءداستۇرىن ۇسىنىپ، قوس تاراپتىڭ بيزنەس-قاۋىمداستىعىن الداعى مۇمكىندىكتەردى بەلسەندى پايدالانۋعا شاقىردى.

«ورتالىق ازيا – جۇڭگو» ىسكەرلىك كەڭەسى 2023 جىلعى مامىردا سيان قالاسىندا (قحر) وتكەن «ورتالىق ازيا – جۇڭگو» ءبىرىنشى ءسامميتى شەڭبەرىندە قۇرىلعان. كەڭەس قۇرۋ باستاماسى جۇڭگو، قازاقستان، وزبەكستان، قىرعىزستان، تاجىكستان مەن تۇركىمەنستان كوشباسشىلارى قول قويعان سيان دەكلاراسياسىندا بەكىتىلدى. ونىڭ قۇرىلتاي وتىرىسى 400-دەن استام بيزنەس وكىلىن بىرىكتىرىپ، ورتالىق ازيا ەلدەرى مەن جۇڭگو اراسىنداعى ساۋدا-ينۆەستيسيالىق ىنتىماقتاستىقتى تەرەڭدەتۋگە نەگىز بولۋدا.