قىرعىزستان 30 قاراشادا مەرزىمىنەن بۇرىن پارلامەنت سايلاۋىن وتكىزدى. بۇل ەلدىڭ كەيىنگى جىلدارداعى ەڭ داۋلى ساياسي ناۋقاندارىنىڭ ءبىرى رەتىندە باعالانىپ وتىر. الدىن الا ناتيجەلەر بويىنشا، پرەزيدەنت سادىر جاپاروۆقا جاقىن ۇمىتكەرلەر پارلامەنتتە ايقىن باسىمدىققا يە بولدى. حالىقارالىق ب ا ق سايلاۋ كەزىندە وپپوزيسيانىڭ مۇمكىندىكتەرى شەكتەلىپ، باقىلاۋشىلار سانى ازايعانىن اتاپ ءوتتى. اتالعان دەرەكتەرگە سۇيەنە وتىرىپ، Dalanews.kz رەداكسياسى سايلاۋدىڭ نەگىزگى تۇستارىنا قىسقاشا شولۋ جاسادى.

پارلامەنتتىڭ مەرزىمىنەن بۇرىن تاراتىلۋى

قىركۇيەك ايىندا قىرعىزستان پارلامەنتى جوگوركۋ كەنەش ءوزىن-وزى تاراتۋ تۋرالى شەشىم قابىلدادى.

The Times of Central Asia مالىمەتىنشە، بۇل قادام بيلىككە سايلاۋ كۇنتىزبەسىن قايتا قۇرىپ، ساياسي پروسەستى باقىلاۋعا مۇمكىندىك بەرمەك.

جاڭا سايلاۋ جۇيەسى

Reuters دەرەگىنە سۇيەنسەك، بيىلعى سايلاۋدا  قىرعىزستان ەسكى جۇيەدەن تولىق باس تارتىپ،  ماجوريتارلىق جۇيەنى قولدانعان. ەل 30 سايلاۋ وكرۋگىنە ءبولىندى. ءار وكرۋگتەن ەڭ كوپ داۋىس جيناعان ءۇش كانديدات دەپۋتات بولىپ سايلانادى. ال قالعان ۇمىتكەرلەردىڭ داۋىسى ەسەپكە الىنبايدى.رەفورمانىڭ ناتيجەسىندە پارلامەنتتەگى ورىن سانى 120-دان 90-عا قىسقاردى.

Associated Press باسىلىمى بۇل وزگەرىستى “وپپوزيسيانىڭ ءورىسىن شەكتەۋ” دەپ اتادى. ساراپشىلاردىڭ ايتۋىنشا، اتالعان جۇيە ورتالىق بيلىككە جاقىن ۇمىتكەرلەر ءۇشىن ءتيىمدى.

باقىلاۋشىلار سانى 

حالىقارالىق ۇيىمدار مەن شەتەلدىك باقىلاۋشىلار سانى الدىڭعى سايلاۋلارمەن سالىستىرعاندا ءبىراشما ازايعان. AP دەرەگى بويىنشا، سايلاۋ ناۋقانى كەزىندە تاۋەلسىز ب ا ق پەن وپپوزيسيالىق ساياساتكەرلەرگە قىسىم جاسالعانى جونىندە بىرنەشە مالىمدەمە تۇسكەن.

Al Jazeera مالىمەتىنشە، قىرعىزستاندا “رەسمي وپپوزيسيا جوققا جاقىن”، ال نەگىزگى سىنشىلاردىڭ كەيبىرى قاماۋدا، ەندى ءبىرى ەميگراسيادا.

الدىن الا ناتيجەلەر

الدىن الا دەرەكتەرگە سايكەس، پرەزيدەنت سادىر جاپاروۆقا جاقىن كانديداتتار پارلامەنت قۇرامىندا ايقىن باسىمدىققا قول جەتكىزدى. بۇل تۋرالى العاش بولىپ Reuters حابارلادى.

حالىقارالىق ساراپشىلار مۇنى بيلىكتىڭ كۇشەيۋى ءارى 2027 جىلى وتەتىن پرەزيدەنت سايلاۋى الدىنداعى ماڭىزدى قادام دەپ باعالادى.

“بۇل سايلاۋ جاپاروۆ بيلىگىنىڭ ودان ءارى نىعايۋىنا جول اشپاق”، - دەيدى Associated Press اگەنتتىگى.

وپپوزيسيانىڭ جاعدايى

قىرعىزستانداعى وپپوزيسيالىق كۇشتەر ءبىرتۇتاس ەمەس، قارجىلىق جانە اقپاراتتىق رەسۋرستاردان ايىرىلعان. كەيبىر پارتيالاردىڭ سايلاۋعا قاتىسۋىنا كەدەرگىلەر بولعان.

سايلاۋ جۇيەسىنىڭ وزگەرۋى دە وپپوزيسيانىڭ پارلامەنتكە ءوتۋىن قيىنداتتى. ساراپشىلاردىڭ ايتۋىنشا، ماجوريتارلىق جۇيە بيلىكشىل كانديداتتاردىڭ جەڭۋىن ايتارلىقتاي جەڭىلدەتتى.

ەليتا رەسۋرستارى جانە جەرگىلىكتى ىقپال

بۇل سايلاۋ ايماقتىق ەليتالار ءۇشىن دە ماڭىزدى بولدى. ماجوريتارلىق جۇيە ءار وكرۋگتە جەڭۋ ءۇشىن كانديداتتاردىڭ قارجى رەسۋرسى، وڭىرلىك ىقپالى جانە اكىمشىلىك قولداۋى قاجەت بولدى. سول سەبەپتى بيلىكشىل كانديداتتاردىڭ جەڭىسكە جەتۋى جەڭىلدەپ،  سايلاۋدىڭ ادىلدىگى مەن تەڭدىگى شەكتەلگەن.

سايلاۋدان كەيىن نە وزگەرۋى مۇمكىن؟

1. بيلىكتىڭ شوعىرلانۋى جالعاسادى

جاپاروۆ كومانداسىنىڭ پارلامەنتتە باسىم بولۋى، الداعى رەفورمالاردىڭ پرەزيدەنت اپپاراتىنا تولىق باعىنىشتى بولاتىنىن كورسەتەدى.

2. وپپوزيسيا ءۇشىن جاڭا شەكتەۋلەر

سايلاۋ جۇيەسى وزگەرمەيىنشە، وپپوزيسيالىق كۇشتەردىڭ پارلامەنتكە ەنۋى ودان سايىن قيىندايدى.

3. پرەزيدەنت سايلاۋىنا دايىندىق باستالدى

حالىقارالىق ساراپشىلار بۇل قادامدى 2027 جىلعى پرەزيدەنتتىك سايلاۋ الدىنداعى پوزيسيانى كۇشەيتۋ پروسەسىنىڭ ءبىرىنشى كەزەڭى دەپ اتادى.

حالىقارالىق باق-تىڭ جازۋىنشا، 2025 جىلى مەرزىمىنەن بۇرىن وتكەن پارلامەنت سايلاۋى بيلىكتىڭ كونستيتۋسيالىق جانە پارلامەنتتىك دەڭگەيدە كۇشەيۋىنە جول اشىپ وتىر.