"اسا كوپ اقشا، اسا كۇشتى بيلىكتى حالىق جەڭۋگە بولاتىنىن بۇگىن كوردىم. حالىق قانداي كۇشتى ەكەندىگىن سەزدىرىپ شىدادى. موڭعولدار وياندى قۇرا قۇرا قۇرال!"
بۇل كەشەگى ەكىنشى قايتا سايلاۋدا جەڭىسكە جەتكەن موڭعول پالۋانى، حالتمانىڭ ۇلى باتتۋلعانىڭ ءسوزى. شىڭعىس قاعانعا ارنالعان وسىناۋ الىپ ەسكەرتكىشتى وسى باتتۋلعا ءوز قاراجاتىمەن، كارىستىڭ اسا ساپالى قۇرىشىمەن تۇرعىزعان. جەڭىس قۇتتى بولسىن! باتتۋلعا دەموكراتيا قارلىعاشى!" – دەيدى موڭعوليادا تۋىپ-وسكەن قازاق اقىنى.
ال ءبىز بولساق "شىڭعىسحان موڭعول ەمەس، قازاق..." دەپ بىتپەس داۋدىڭ سوڭىندا ءجۇرمىز. ارىداعى شىڭعىسحاندى ايتپاعان كۇننىڭ وزىندە بەرىدەگى قازاق حاندىعىنىڭ ىرگەتاسىن قالاعان جانىبەك پەن كەرەيگە جوندەمدى ەسكەرتكىش تۇرعىزا الماي جۇرگەنىمىزدە، تاريحشىلاردىڭ شىڭعىسحاندا نەسى بار؟ اناۋ ءبىر جىلى استانادا جانىبەك پەن كەرەيدىڭ ەسكەرتىكىشىن كورنەكتى جەرگە قويا الماي ءبىراز داۋلاسقانىمىز جانە بەر. ەگەر قوعام تاراپىنان ۇلكەن قارسىلىق بولماعاندا قازاق حاندىعىنىڭ نەگىزىن قالاعان حانداردىڭ ەسكەرتكىشى قالا سىرتىندا قالار ما ەدى، كىم ءبىلسىن؟ تەگەۋرىندى كۇرەستىڭ ارقاسىندا قوس حان استانادان ورىن تاپقانىن حالىق ۇمىتا قويعان جوق.
قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىعىن جەتىم قىزدىڭ تويىنداي قىلىپ وتكىزدىك. قازاقتىڭ ءاپايتوس قاي كاسىپكەرى قازاقتىڭ قاي حانىن قاستەرلەپ، بيىك توبەنىڭ باسىنا حالتمااگيين باتتۋلعا سياقتى ەسكەرتكىش ورناتتى. ەشقايسى. كوكەيىن اقشا تەسكەن كاسىپكەرلەرىمىز قازاقتىڭ قانداي حاندارى بار ەكەنىن بىلە مە ەكەن، ءوزى؟
ۇلتى مەن تىلىنەن جەرىگەن ءبىزدىڭ كاسىپكەرلەر كوكتوبەنىڭ توبەسىنە "بيتلز" توبىنا ەسكەرتكىش ورناتىپ ماقتانعانىن بىلەمىز. ال وزدەرىنىڭ اتا-بابالارىنا ەسكەرتكىش قويامىز دەپ باستاما كوتەرسەڭ، تاپپاي قالاسىڭ.
ال قۇر سوزدەن قۋىرداق قۇرۋعا بەيىم تاريحشى عالىمدارىمىز بولسا، "شىڭعىسحان قازاق" دەپ بىر-بىرىمەن قىرىق پىشاق بولىپ ايتىسىپ ءجۇر. قازىرگى تاريحشىلاردىڭ شىڭعىسحاندى قازاق قىلۋدان باسقا شارۋاسى جوق پا؟ بىزگە وسى داۋ-داماي قاجەت پە؟ وداندا وزگەنىڭ مادەنيەتىن ۇلىقتاپ جۇرگەن وليگارحاتارىمىزعا تاريحىمىزدى تانىتپايمىز با؟
نۇرلان جۇماحان
