Freedom Finance Global كومپانياسى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى اۋە قاتىناسى نارىعىن اۋقىمدى زەرتتەۋگە باستاماشى بولدى. ونىڭ بارىسىندا جولاۋشىلار اۆياتاسىمالىنا قاتىسۋشىلاردىڭ نىساندارى مەن قىزمەتى تالداندى، سونداي-اق حالىق سانى 50 مىڭنان اساتىن ەلىمىزدىڭ بارلىق قالالارىنان 18-دەن 55 جاسقا دەيىنگى 3 000-نان استام ازاماتقا ساۋالناما جۇرگىزىلدى.
زەرتتەۋ ناتيجەلەرى بويىنشا كولىك قۇرالدارىنىڭ باسقا تۇرلەرىمەن سالىستىرعاندا ۇشاقتىڭ تۋريزم مەن دەمالىس ماقساتىندا ءجيى پايدالانىلاتىنى انىقتالدى (تيىسىنشە 49% جانە 57،7%). ساۋالناماعا قاتىسۋشىلاردىڭ جارتىسىنان استامى ەل ىشىندە ۇشۋعا 15 000 تەڭگە (52،7%)، ءاربىر ءتورتىنشى ادام - 15 001 تەڭگەدەن 20 000 تەڭگەگە دەيىن (23،4%)، ال ءاربىر ونىنشى ادام - 20 001 تەڭگەدەن 30 000 تەڭگەگە دەيىن (12،6%) جۇمساۋعا دايىن ەكەنىن ايتتى. 30 000 تەڭگەدەن استام قارجى جۇمساۋعا قارسى ەمەس ادامداردىڭ ۇلەسى 11،2% -دى قۇرادى.
ساۋالناماعا قاتىسۋشىلاردىڭ باسىم بولىگى ەلدەن تىس ۇشۋعا 50 001 تەڭگەدەن 100 000 تەڭگەگە دەيىن جۇمساۋعا دايىن (28،4%). ءاربىر ءتورتىنشى رەسپوندەنت بيلەت قۇنىنىڭ 100 001-250 000 تەڭگە شەگىندە بولۋىن ورىندى دەپ ەسەپتەيدى (26،1%). ساپارعا 250 000 تەڭگەدەن استام قارجى جۇمساۋعا كەلىسەتىندەردىڭ ۇلەسى 16،7% -دى قۇرادى.
قازاقستاندىقتار كوبىنەسە تمد ەلدەرىنە (54،5%) جانە تاياۋ شىعىس ەلدەرىنە (42،2%) ۇشادى. ازيا جانە وڭتۇستىك-شىعىس ازيا ەلدەرىنە باراتىنداردىڭ ۇلەسى 16،8% -دى قۇرادى. سۇرالعاندار ەۋروپالىق وداق ەلدەرىنە سيرەگىرەك ۇشادى (10،4%). تمد-دا ەڭ كوپ باراتىن ەل رەسەي (41،5%)، تاياۋ شىعىستا - تۇركيا (32،6%)، وڭتۇستىك-شىعىس ازيادا - تايلاند (6،4%) جانە جۇڭگو (5،8%)، ەۋروپادا - گەرمانيا (4%) بولىپ شىقتى. باسقا ەلدەردى كورسەتكەندەردىڭ ۇلەسى 2،9% قۇرادى جانە رەسپوندەنتتەر كوبىنەسە ۋكراينا، اقش، شۆەيساريا جانە مالديۆتەردى اتاعان. ەڭ كوپ ۇشاتىن 5 باعىت رەسەي (41،5%)، تۇركيا (32،6%)، ءباا (12،2%)، وزبەكستان (9،8%) جانە مىسىر (8%) بولىپ شىقتى.
ساۋالناماعا قاتىسۋشىلاردىڭ 22،3% اۆيا ۇشۋ كەزىندەگى پروبلەمالار مەن قيىندىقتارعا تاپ بولادى. زەرتتەۋگە قاتىسۋشىلاردىڭ 70%-ىندا ەشقانداي پروبلەمالار مەن قيىندىقتار تۋىندامايدى، ال قازاقستاندىقتاردىڭ 7،7% وسى سۇراققا جاۋاپ بەرۋگە قينالدى. ۇشۋ كەزىندە رەسپوندەنتتەر كەزدەسەتىن پروبلەمالاردىڭ ءبىرىنشى ۇشتىگىنە رەيستەردى كىدىرتۋ جانە الىپ تاستاۋ (60،4%)، تىركەۋگە جانە قاۋىپسىزدىكتى تەكسەرۋگە ۇزىن كەزەكتەر (53،8%)، سونداي-اق اۋەجايداعى قىزمەتتەر مەن تاۋارلاردىڭ جوعارى باعاسى (43،9%) كىرەدى.
Air Astana قىزمەتتەرىن قازاقستاندىقتار پايدالاناتىن اۆياكومپانيالار اراسىندا ءابسوليۋتتى كوشباسشى بولىپ تابىلادى. ماسەلەن، ونىڭ قىزمەتىن ەڭ بولماعاندا ءبىر رەت پايدالانعانداردىڭ ۇلەسى 71،2% -دى قۇرادى: شەتەلگە ۇشۋ ءۇشىن - 45%، ەل ىشىندە - 43،5%. ەل ىشىندە جانە ودان تىسقارى جەرلەرگە ۇشۋ ءۇشىن ەڭ بولماعاندا ءبىر رەت پايدالانىلعان اۋە كومپانيالارىنىڭ توپ-3-ىنە قازاقستاندىق FlyArystan جانە Scat كومپانيالارى كىردى. شەتەلدىك اۆياكومپانيالار اراسىندا Turkish Airlines پەن «اەروفلوت» كوش باستاپ تۇر.
رەسپوندەنتتەر باسقا تاڭداۋ بولعان جاعدايدا باس تارتاتىن اۋە جەلىلەرى اراسىندا جەرگىلىكتى اۋە جەلىلەرىن - Scat (18،1%)، FlyArystan (13،3%)، AirAstana (13،3%) جانە QazaqAir (9،6%) ءجيى اتاپ وتەدى. قازاقستاندا تانىمال ەمەس «جەتىسۋ» جانە «يۋجنوە نەبو» (Southern Sky) كومپانيالارىنىڭ ۇلەسى تيىسىنشە 6،6% جانە 6% قۇرادى. رەسپوندەنتتەردىڭ قازاقستاندىق اۆياكومپانيالاردىڭ كوپشىلىگىن - Scat، FlyArystan، QazaqAir جانە «جەتىسۋدى» پايدالانباۋىنىڭ باستى سەبەپتەرىنىڭ ءبىرى وسى كومپانيالاردىڭ ناشار بەدەلى بولدى. ولاردىڭ قىزمەتىن پايدالانۋشىلار ۇشاقتاردىڭ ناشار جاعدايىنا (FlyArystan قوسپاعاندا) جانە جايلىلىقتىڭ تومەن دەڭگەيىنە («جەتىسۋ» قوسپاعاندا) شاعىمداندى.
Air Astana كليەنتتەرى رەيستەردىڭ ءجيى كىدىرۋى مەن توقتاتىلۋىنا، جاسىرىن الىمدار مەن قوسىمشا تولەمدەرگە، سونداي-اق بەلگىلى ءبىر باعىتتاردىڭ بولماۋىنا ءجيى شاعىمداندى. رەسپوندەنتتەردىڭ رەسەيلىك «اەروفلوت» جانە «ازيمۋت» كومپانيالارىنىڭ قىزمەتتەرىن پايدالانباۋ سەبەپتەرىنىڭ توپ-3-ىنە كومپانيا بەدەلىنىڭ ناشارلىعى، قاجەتتى اۋەجايلاردا رەيستەردىڭ بولماۋى جانە ۇشاقتار پاركىنىڭ ونشا جاقسى بولماۋى كىردى.
رەسپوندەنتتەر كوبىنەسە پايدالاناتىن اۆياكومپانيالاردىڭ اقىلى قوسىمشا قىزمەتتەرىنىڭ توپ-3-ىنە باگاج سەرۆيستەرى (اقىلى/قوسىمشا/گاباريتتى ەمەس؛ 54،4%)، تىركەۋ كەزىندە ورىن تاڭداۋ قىزمەتتەرى (37،7%) جانە تاماقتانۋ (اقىلى/قوسىمشا؛ 23،8%) كىردى. اۆيارەيستەردىڭ جولاۋشىلارىنا كوبىنەسە اۋەجايعا جانە اۋەجايدان ترانسفەر (16،3%)، ۇشۋ الدىنداعى جانە پاسپورتتىق باقىلاۋدان جىلدام ءوتۋ (Fast Track؛ 16،3%) جانە باسىمدىقپەن/جەدەلدەتىلگەن تىركەۋ قىزمەتتەرى (14،2%) جەتىسپەيدى ەكەن.
اۆيابيلەتتەردى ساتىپ الۋ بويىنشا ەڭ تانىمال اگرەگاتور-الاڭدار Kaspi Travel (71،9%)، Aviata - 43،8% جانە Aviasales - 42،5% ەكەن. اۆيابيلەتتەردى ساتىپ الۋ ءۇشىن ەڭ تانىمال تۋريستىك اگەنتتىكتەر - ht.kz (27،6%)، «كازتۋر» (23،9%)، «پوەحالي س نامي» (18،2%). «باسقالار» ساناتىندا Fun Sun، Transavia، Sun Travel، Palmatour، «روزا ۆەتروۆ» جانە «گراند تۋر» جيىرەك اتالدى.
ساۋالناماعا قاتىسۋشىلاردىڭ باسىم كوپشىلىگى ءۇشىن ۇشاقپەن ۇشۋ ءۇشىن ەڭ ماڭىزدى شارت اۆيابيلەت قۇنىنىڭ تومەندەۋى بولدى - 64%. شالعاي وڭىرلەرگە ەڭ جاقسى قولجەتىمدىلىك ساۋالناماعا قاتىسۋشىلاردىڭ 23،9% -ى ءۇشىن ماڭىزدى.
زەرتتەۋگە قاتىسۋشىلاردىڭ 60% -ىنان استامى ۇشاققا بيلەتتەر نەگىزسىز قىمبات دەگەن پىكىرمەن كەلىسەدى (30% -ى تولىق كەلىسەدى، 30،4% -ى كەلىسەدى). قولداۋ دەڭگەيى بويىنشا ەكىنشى ورىندا ءجيى كىدىرىستەر مەن رەيستەردى الىپ تاستاۋ ساياحاتتى جوسپارلاۋعا كەدەرگى كەلتىرەدى دەگەن پايىم تۇر - 59،5% بەلگىلى ءبىر دارەجەدە كەلىسەدى. ءۇشىنشى ورىندا - قىزمەت كورسەتۋ جانە سەرۆيس ساپاسى تومەن ەسكىرگەن وڭىرلىك اۋەجايلار (52،4%).
«اۆياسيانىڭ دامۋى كليەنتتەردىڭ قاناعاتتانۋشىلىعىنا اسەر ەتەتىن ءبىرقاتار پروبلەمالارعا تاپ بولادى. بيلەت قۇنىنىڭ جوعارى بولۋى كوپتەگەن قازاقستاندىقتاردىڭ ۇشۋدان باس تارتۋىنىڭ نەگىزگى سەبەبى بولىپ قالا بەرۋدە. بۇل سۋبسيديالار مەن لوۋكوست-مودەلدەردى ەنگىزۋ قاجەتتىگىن راستايدى. سونداي-اق جولاۋشىلار رەيستەردىڭ كىدىرۋىنە، تىركەۋگە ۇزاق كەزەكتەرگە جانە اۋەجايلاردا كورسەتىلەتىن قىزمەتتەردىڭ جوعارى باعاسىنا تاپ بولادى، بۇل اۆياكومپانيالارعا دەگەن سەنىمنىڭ جالپى دەڭگەيىن تومەندەتەدى.
وسى قيىندىقتارعا قاراماستان، سالادا ماڭىزدى وڭ ۇردىستەر بايقالادى. FlyArystan سياقتى لوۋكوستەرلەر كليەنتتەرگە ساياحاتتىڭ نەعۇرلىم ۇنەمدى نۇسقالارىن ۇسىنا وتىرىپ، ۇشۋلاردىڭ قولجەتىمدىلىگىن ارتتىرۋدا باستى ءرول اتقارادى. 2023 جىلى FlyArystan 3،7 ملن جولاۋشىنى تاسىمالدادى، بۇل ايتارلىقتاي جەتىستىك بولىپ تابىلادى. بۇدان باسقا، اسىرەسە تمد، تاياۋ شىعىس جانە ازيا ەلدەرىنە رەيستەر گەوگرافياسى كەڭەيىپ، بۇل قازاقستاننىڭ جاھاندىق كەڭىستىككە كىرىگۋىنە ىقپال ەتەدى»، - دەپ اتاپ ءوتتى Freedom Finance Global تالداۋشىسى انسار ابۋيەۆ.
