قازاقستاندىق عالىم ايەلدەر قوعامى قۇرىلدى

Dalanews 21 ءساۋ. 2017 10:03 784

بۇگىن اباي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىندە «قازاقستاننىڭ ءۇشىنشى جاڭعىرۋى: ايەل. قوعام. ءبىلىم جانە عىلىم» اتتى حالىقارالىق سيمپوزيۋم ءوتتى. شارا اياسىندا «قازاقستاندىق عالىم ايەلدەر قوعامى» اتتى بىرلەستىكتىڭ سالتاناتتى اشىلۋى ءوتىپ، قوعام مۇشەلەرىنە ارنايى كۋالىك تابىس ەتىلدى.

ءسيمپوزيۋمدابىلىم مەن عىلىمدى دامىتۋداعى ايەل عالىمداردىڭ الار ورنى، تىلدەردى وقىتۋ مەن ۇيرەتۋدەگى يننوۆاسييالار، قازاقستان دامۋىنىڭ زاماناۋي كەزەڭىندەگى وتباسى مەن وتباسىلىق قۇندىلىقتار، قوعامدىق قاتىناستاردىڭ جاھاندانۋى كونتەكستىندەگى ادام قۇقىعىنىڭ دامۋى تاقىرىپتارىندا دوڭگەلەك ۇستەل وتكىزىپ، بۇگىنگى وزەكتى تاقىرىپتاردى تالقىلادى.

سيمپوزيۋمعا مەديسينا، فيلولوگيا، فيلوسوفيا، پەداگوگيكا، اۋىلشارۋاشىلىعى، ءتىل، جاراتىلىستىق عىلىمدار سالاسىنىڭ ۇزدىك ماماندارى، ەلىمىزگە تانىمال عالىمدار قاتىستى. ولار «قازاقستاندىق عالىم ايەلدەر قوعامىن» قۇرۋ ارقىلى ەلىمىزدەگى 400 مىڭعا جۋىق عالىم ايەلدەردىڭ ەل ومىرىنە، قوعام تىنىسىنا ءوز ۇندەرىن جەتكىزىپ، كەز كەلگەن وزەكتى ماسەلەنى كەڭىرەك تالقىلاۋعا، وزدەرىنىڭ بالاما جوسپارلارى مەن ويلارىن ۇسىنۋدى كوزدەپ وتىرعاندارىن جەتكىزدى.



تاڭات اياپوۆا،  فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور، «قازاقستاندىق عالىم ايەلدەرى قوعامى» بىرلەستىگىنىڭ پرەزيدەنتى:

– وتكەن عاسىردىڭ توقسانىنشى جىلدارىنىڭ باسىندا اقش-قا بارىپ، ءبىراز جىل ۋنيۆەرسيتەتتە ساباق بەردىم. سوندا ولاردا عالىم ايەلدەردىڭ بىرىگۋىمەن اشقان قوعامدىق قورلارى بار ەكەنىن ءبىلدىم. ولار وزدەرىنىڭ قوعامدىق بىرلەستىكتەرى ارقىلى جاڭا جوبالار دايىنداپ، مەملەكەتتىك ياكي جەكەمەنشىك سەكتورلارعا وزدەرىنىڭ ۇسىنىستارىن ۇسىنادى. قوعامداعى ءتۇرلى ىستەرگە ءوز وي-پىكىرلەرىن جەتكىزىپ، كەيبىر مەملەكەتتىك ماڭىزدى باعدارلامالارعا بالامالى جوسپارلارىن ۇسىنادى ەكەن. سول قوعامعا مەن دە مۇشە بولدىم. ولاردىڭ ەركىندىكتەرىنە، تالاپشىلدىعىنا ءتانتى بولعان ەدىم. سودان بەرى قازاقستاندا وسىنداي قوعام نەگە جوق دەگەن سۇراق مەنى مازالاپ جۇرگەن. مۇنداي قوعام قىرعىزستان مەن وزبەكستاننىڭ وزىندە بار ەكەنىن جۋىردا ءبىلدىم. ولاردىڭ جۇمىس تاجىريبەسىن زەرتتەپ كوردىم. ەل ىستەگەندى ءبىز نەگە ىستەمەيمىز؟ قازاقستاندا 400 مىڭعا جۋىق عالىم ايەل بار ەكەن. ولار ماماندىقتارى بويىنشا ءار سالادا جەمىستى ەڭبەك ەتىپ ءجۇر. ولاردىڭ ورتاق ۇيىمى بولعانى زامان تالابى دەگەن ويدامىن.

ءقازىر قوعامدىق بىرلەستىكتەر، ۇيىمدار كوپ. دەموكراتيالى ەلدىڭ نەگىزگى تىرەۋى – وسى ۇيىمدار مەن قورلار، بىرلەستىكتەر. ولاردىڭ ءارقايسىسى ءوز مىندەت-ماقساتىنا ساي ويداعىداي جۇمىس ىستەسە، قوعام العا جىلجيدى.

ال ءبىزدىڭ ماقسات – قوعامدىق وزەكتى تاقىرىپتارعا عالىم ايەلدەردىڭ ءۇنىن جەتكىزۋ، ولاردىڭ پىكىرلەرى مەن عىلىمي تۇجىرىمدارىن ۇسىنۋ. ايتالىق، ءقازىر بۇگىن ۇيلەنىپ، ەرتەڭ اجىراسىپ كەتۋ قالىپتى جاعدايعا اينالدى. بۇنداي ءۇردىس قايدان كەلدى؟ نەگە جەتىم بالالار كوپ؟ نەگە وتباسى قۇندىلىعى جويىلىپ بارادى؟ قوعامدىق فورماسيا وزگەرگەن تۇستا ءبىزدىڭ ءداستۇرلى قۇندىلىقتار توقىراۋعا ۇشىراعانى جاسىرىن ەمەس. ءبىز عالىمداردىڭ ءجيى باس قوسىپ، كونفەرەنسيالار وتكىزىپ، وزدەرىنىڭ تۇيگەندەرى مەن تۇسىنگەندەرىن، زەرتتەگەن تاقىرىپتارىن كەڭىرەك ناسيحاتتاۋعا ءتيىسپىز. ءبىزدىڭ قوعامنىڭ اتقارار جۇمىسى وتە كوپ. الداعى ۋاقىتتا ارنايى باعدارلامالار ازىرلەپ، ءتيىستى مەكەمەلەرمەن بىرلەسىپ قىزمەت اتقاراتىن بولامىز.

 

 



ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار