"ەلدى الەمدىك كوشباسشى ەتەتىن قوزعاۋشى كۇش — بۇل ونىڭ ازاماتتارى"، دەگەن قاعيداعا سۇيەنەتىن CEOWORLD Magazine ساراپشىلارى جىل سايىن ادام پروگرەسىنىڭ رەيتينگ تۇزەيدى (Human Progress Index، HPI). بۇل — ءومىر ساپاسى، ءومىر ءسۇرۋ ۇزاقتىعى، ءبىلىم، ساياسي تۇراقتىلىق، جان باسىنا شاققانداعى تابىس جانە جۇمىسى مەن ومىرىنە قاناعاتتانۋ تۇرعىسىنداعى فاكتورلاردى تالداي وتىرىپ، جاسالاتىن ەلدەردىڭ ءومىر ءسۇرۋ ساپاسى بويىنشا رەيتينگى. بۇل كورسەتكىشتەر نەعۇرلىم جوعارى بولسا، يندەكستەگى بالل دا سوعۇرلىم جوعارى بولادى. 2024 جىلعى HPI مالىمەتتەرى بويىنشا ءومىر ءسۇرۋ ساپاسى بويىنشا الەمدەگى ەڭ مىقتى ەل شۆەيساريا بولىپ سانالادى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
"ودان كەيىن نورۆەگيا مەن يسلانديا تۇر، ال دانيا مەن گەرمانيا سايكەسىنشە التىنشى جانە جەتىنشى ورىنعا ورنىققان"، دەلىنگەن رەيتينگ سيپاتتاماسىندا.
ۇزدىك وندىققا يرلانديا، سينگاپۋر جانە اۆستراليا سىندى ەلدەر دە كىرەدى. ءومىر ءسۇرۋ ساپاسى مىقتى ەلدەردىڭ ۇپايلارى — 100 بالدىڭ 97،9 (شۆەيساريا)، 95،78 (اۆستراليا) ارالىعىن قامتيدى.
بىردەن 72-ورىنعا دەيىنگىلەر حالقىنىڭ ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيى "وتە جوعارى" دەپ باعالانادى. ماسەلەن، 78،97 باللمەن 72-ورىندا بەلارۋس تۇرسا، ودان 78،6 باللمەن ءبىر ساتى تومەن تۇرعان بولگاريا ەندى "وتە جوعارى" ەمەس، "جوعارى" دەڭگەيدەگى مەملەكەتكە جاتادى.
"جوعارى" ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيىنە يە 120 ەلدىڭ ءتىزىمىن بەليز تۇيىندەيدى، ونىڭ ەنشىسىندە - 67،87 ۇپاي. بۇل ماننەن تومەندەگىلەر – حالقىنىڭ ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيى "ورتاشا" دەپ باعالانادى: ۆەنەسۋەلا، ماروككو، بوليۆيا جانە ت.ب. بۇل تىزىمدە سوڭعىسى بولىپ زيمبابۆە (161-ورىن، 54،72 ۇپاي) تۇر.
"تومەن" ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيىندەگى مەملەكەتتەر ساناتىن نيگەريا باستايدى: 162-ورىن، 54،69 ۇپاي. ودان كەيىن رۋاندا (163)، توگو (164) جانە پاكىستان (165) تۇر. بۇل ءتىزىمدى سومالي تۇيىندەيدى (196 -ورىن، 45،09 ۇپاي).
79،32 ۇپايعا يە قازاقستان اتالعان رەيتينگىدە 70-ورىنعا ورنىققان. ءبىزدىڭ ەلىمىزدەن جوعارىدا چەرنوگوريا، رەسەي، گرۋزيا، ترينيداد جانە توباگو سياقتى ەلدەر بار. ال تومەنىمىزدە جۇڭگو (77 ورىن)، ارمەنيا (78)، ءازىربايجان (92)، تۇرىكمەنستان (96)، ۋكراينا (102)، وزبەكستان (108)، قىرعىزستان (119)، تاجىكستان (128) تۇر.
رەيتينگتى انىقتاۋ دا ءۇشىن CEOWORLD جۋرنالىنىڭ زەرتتەۋشىلەرى 196 ەلدى ءۇش نەگىزگى سانات بويىنشا تالداپ، سالىستىردى:
- تۇراقتىلىق،
- قاناعات،
- تەپە-تەڭدىك.
بۇل ولشەمدەردى باعالاۋ ءۇشىن ءۇش ساناتتىڭ بىرىنە جاتاتىن 23 كورسەتكىش قاراستىرىلدى. ءاربىر اتريبۋت 100 بالدىق شكالا بويىنشا باعالاندى. مىسالى، تۇراقتىلىققا ەكونوميكالىق ءوسىم، سالىق مولشەرلەمەلەرى، ورتاشا ءومىر ءسۇرۋ ۇزاقتىعى، تابىس پەن شىعىستار، باسپانا جاعدايلارى جانە ت. ب. كىردى. قاناعاتقا قاۋىپسىزدىك، باقىت دەڭگەيى، سىبايلاس جەمقورلىقتى قابىلداۋ، بالا مەن انا ءولىمى، كولىك، ءبىلىم بەرۋ جانە دەنساۋلىق ساقتاۋ جاتادى. تەپە-تەڭدىككە - ادام قۇقىقتارى، جىنىستاردىڭ تەڭدىگى، ەكولوگياعا قامقورلىق جانە ت. ب.
