قازاقستان سپورتىنا بولىنگەن بيۋدجەت قارجىسى سوڭعى ءۇش جىلدا ەكى ەسە وسسە دە، سپورتشىلارىمىزدىڭ حالىقارالىق ارەنالارداعى كورسەتكىشتەرى كوڭىل كونشىتپەي تۇر. جوعارى اۋديتورلىق پالاتانىڭ ساراپشىلارى وسىنداي توقتامعا كەلىپ، سپورت سالاسىنداعى بيۋدجەت قاراجاتىن پايدالانۋدىڭ تيىمدىلىگىنە ۇلكەن كۇمان كەلتىردى،دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
2021 جىلى ەلىمىزدىڭ سپورت سالاسىنا 153 ملرد تەڭگە بولىنسە، بۇل كورسەتكىش 2024 جىلى 315 ملرد تەڭگەگە دەيىن ارتقان. ياعني، مەملەكەتتىك قارجىلاندىرۋ ەكى ەسەگە ۇلعايعانىمەن، حالىقارالىق دەڭگەيدەگى جەتىستىكتەرىمىز ەكى ەسە وسپەگەنى انىق بايقالادى.
اۋديتورلىق تەكسەرۋ ناتيجەسىندە ءۇش جىل ىشىندە 17 ملرد تەڭگەگە جۋىق زاڭبۇزۋشىلىقتار انىقتالعان. ونىڭ 13،7 ملرد تەڭگەسى ءتيىمسىز جۇمسالسا، 2،8 ملرد تەڭگە دۇرىس جوسپارلانباعاندىقتان مۇلدە ءىزىم-قايىمسىز كەتكەن.
"ماماندار سپورتتىڭ دامۋىنا قارجىنىڭ كوپتىگى ەمەس، جۇيەلى جۇمىستىڭ جوقتىعى كەدەرگى بولىپ وتىرعانىن العا تارتادى. سوڭعى جىلدارى قابىلدانعان مەملەكەتتىك باعدارلامالاردىڭ كوبى ءبىر-بىرىن قايتالايدى. بۇل جوسپارلاردىڭ كەيبىر مىندەتتەرى تەك قاعاز جۇزىندە قالىپ، كەلەسى باعدارلامالارعا كوشىپ وتىرعان. سونىمەن بىرگە سپورتقا بولىنەتىن قارجى ناقتى ناتيجە بەرەتىن وليمپيادالىق سپورت تۇرلەرىنە ەمەس، كەيبىر فەدەراسيالاردىڭ مۇددەسىنە ساي، وليمپيادالىق ەمەس سپورت تۇرلەرىنە باعىتتالىپ كەتكەن. 46 جازعى وليمپيادالىق سپورت ءتۇرىنىڭ 19-ىندا سپورتشىلاردى دايارلاۋعا ارنالعان ناقتى باعدارلاما مۇلدە بولماعان. سونىڭ كەسىرىنەن قازاقستان بەس سپورت تۇرىنەن ءتىپتى وليمپيادانىڭ ىرىكتەۋ جارىستارىنا دا قاتىسا المادى. ال وسى باعىتتا بولىنگەن 2 ملرد تەڭگە ەش ناتيجە بەرمەي، بوسقا كەتتى"، - دەيدى ranking.kz ساراپشىلارى.
بۇدان بولەك، سپورت ۇيىمدارىنىڭ باسشىلارى ءوزىن-وزى ماراپاتتاۋ ىسىمەن دە اينالىسقان.
اكىمشىلىككە استا-توك سىياقى، ال بالالار سپورتىنا تۇك تە جوق
مىسالى، جوعارى اۋديتورلىق پالاتانىڭ دەرەگىنشە، سپورتتى دامىتۋ ديرەكسياسىنىڭ اكىمشىلىك قىزمەتكەرلەرى سوڭعى ءۇش جىلدا وزدەرىنە 3،5 ملرد تەڭگەدەن استام سىياقى جازعان. ءتىپتى، كەيبىر قىزمەتكەرلەردىڭ سىياقىسى جالاقى مولشەرىنەن دە اسىپ كەتكەن. ورتاشا ەسەپپەن، ءار ادام جىلىنا 7،7 ملن تەڭگە، ياعني ايىنا شامامەن 640 مىڭ تەڭگەدەن سىياقى الىپ وتىرعان.
"قارجىنىڭ ءبولىنۋى جاعىنان تاعى ءبىر قىزىق جاعداي بايقالادى. ماسەلەن، مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتىنشە، وتكەن جىلى سپورتتىق ۇيىمداردىڭ باسىم بولىگىنىڭ قارجىلاندىرىلۋى وسكەن، الايدا ەڭ ماڭىزدى ۇيىمدار – بالالار مەن جاسوسپىرىمدەردىڭ سپورت مەكتەپتەرىنىڭ بيۋدجەتى بىردەن قىسقارىپ كەتكەن. بجسم جانە رەسپۋبليكالىق جوعارى سپورت شەبەرلىگى مەكتەپتەرىنىڭ قارجىلاندىرىلۋى 25%-عا ازايعان. ەگەر 2023 جىلى بۇل ۇيىمدارعا 121 ملرد تەڭگە بولىنسە، 2024 جىلى بار-جوعى 91 ملرد تەڭگە تيگەن. اسىرەسە، ەڭ ماڭىزدى باپ – جالاقى قورى 22،4%-عا قىسقارعان. ال رەسپۋبليكالىق جوعارى سپورت شەبەرلىگى مەكتەپتەرىنىڭ قارجىسى 65،9%-عا ازايعان"، - دەيدى ساراپشىلار.
كەرىسىنشە، سپورتتا دارىندى بالالارعا ارنالعان مەكتەپ-ينتەرناتتار بىلتىر 69،3%-عا ارتىق قارجى الىپ، 29،7 ملرد تەڭگەگە جەتكەن. ال رەسپۋبليكالىق وليمپيادالىق دايارلىق ورتالىقتارى مەن جوعارى سپورت شەبەرلىگى مەكتەپتەرى ءارقايسىسى 16،7 ملرد تەڭگە الىپ، ولاردا دا قارجىلاندىرۋ كولەمى ايتارلىقتاي وسكەن.
بۇل ماسەلەنى رەتتەۋدىڭ ءبىر جولى رەتىندە مينيسترلىك 2026 جىلدان باستاپ بالالاردىڭ سپورت مەكتەپتەرىن جان باسىنا قارجىلاندىرۋ جۇيەسىن ەنگىزۋدى جوسپارلاپ وتىر. بۇل ءادىس قارجىنى ءادىل بولۋگە جانە بالالار اراسىندا ەڭ تانىمال سپورت تۇرلەرىن انىقتاپ، باسىم باعىتتاردى ايقىنداۋعا مۇمكىندىك بەرمەك.
ەلىمىزدە سپورتپەن شۇعىلدانۋشىلار سانى كۇرت ازايعان
جالپى بۇقارالىق سپورت سالاسىنىڭ وزىندە دە جاعداي جاقسارىپ تۇرعان جوق. مينيسترلىكتىڭ مالىمەتىنشە، وتكەن جىلى ەلىمىزدە سپورتپەن شۇعىلداناتىنداردىڭ جالپى سانى 8،4 ملن ادامدى قۇراعان. بۇل كورسەتكىش ءبىر جىل بۇرىنعىدان 9،8%-عا، ياعني 750،4 مىڭ ادامعا ازايعان. وليمپيادالىق سپورت تۇرلەرىن تاڭداعانداردىڭ سانى – 4،3 ملن ادام، وليمپيادالىق ەمەس سپورتتى – 1،8 ملن، ۇلتتىق سپورت تۇرلەرىن 666،9 مىڭ ادام تاڭداعان.
ەلدە ەڭ كوپ تاراعان سپورت ءتۇرى – فۋتبول. بىلتىر بۇل سپورتپەن كاسىبي جانە اۋەسقوي تۇردە اينالىساتىنداردىڭ سانى 1،1 ملن ادامنان اسقان. ودان كەيىنگى ورىندا – ۆولەيبول (767،6 مىڭ ادام)، ءۇشىنشى ورىندا – باسكەتبول (656،4 مىڭ ادام).
سپورت ينفراقۇرىلىمىنا كەلسەك، رەسپۋبليكادا ءقازىر 37،5 مىڭنان استام سپورت عيماراتى بار. ونىڭ جارتىسىنان كوبى – 21،8 مىڭى اشىق سپورت الاڭدارى بولسا، 10 مىڭعا جۋىعى سپورت زالدار. بۇل سپورت زالداردىڭ ۇشتەن ەكىسى وقۋ ورىندارىندا ورنالاسقان.
"بيۋدجەتتەن بولىنگەن ميللياردتاردىڭ ناقتى قايتارىمى بولماي وتىر. جۇيەلى جۇمىس قالىپتاسپاي، سپورتقا قۇيىلعان قارجى قۇمعا سىڭگەن سۋمەن تەڭ. مەملەكەتتىڭ مىندەتى – بولىنگەن ءاربىر تەڭگەنىڭ ناقتى ناتيجەسىن تالاپ ەتۋ. ازىرگە سپورت سالاسىنداعى جاعداي، وكىنىشكە قاراي، كەرىسىنشە بولىپ تۇر"، - دەيدى ranking.kz ساراشىلارى.
