قازاقستان ەۋروپالىق وداققا شيكى مۇناي ەكسپورتتاۋشى ءىرى ءۇش ەلدىڭ قاتارىنا كىردى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
Eurostat مالىمەتىنشە، 2024 جىلى ەو ەلدەرىنىڭ تاۋلىگىنە تۇتىنعان مۇناي كولەمى 9،1 ملن باررەلدى قۇرايدى. سونىڭ ىشىندە:
- اقش – تاۋلىگىنە 1،40 ملن باررەل (15،4%)؛
- نورۆەگيا – 1،10 ملن باررەل (12،1%)؛
- قازاقستان – 1،05 ملن باررەل (11،5%).
- ليۆيا – 0،67 ملن باررەل (7،4%)؛
- ساۋد ارابياسى – 0،66 ملن باررەل (7،2%)؛
- يراك – 0،57 ملن باررەل (6،3%)؛
- نيگەريا – 0،54 ملن باررەل (5،9%)؛
- برازيليا – 0،45 ملن باررەل (4،9%)؛
- ۇلىبريتانيا – 0،41 ملن باررەل (4،6%).
2024 جىلى قازاقستان بارلىعى 68،6 ملن توننا مۇناي ەكسپورتتادى.قازاقستاننىڭ بۇلايشا رەيتينگ باسىنا قاراي شىعۋىنا ت.رتكى باستى بىرنەشە فاكتور بار.بىرىنشىدەن، ۇزدىكسىز مۇناي ءوندىرۋشى قازاقستان ونىڭ كولەمىن جىلدان جىلعا ۇلعايتا تۇسۋدە. ەكىنشىدەن، ءىرى كەن ورىنى پوتەنسيالدارىنىڭ جوعارىلىعى. ماسەلەن، تەڭىزدەگى كەڭ اۋقىمدى جوبانىڭ ۇلعايتىلۋىن ايتۋعا بولادى.
وسىنداي وڭ ديناميكاعا قاراماستان، 2025 جىلدىڭ باسىندا قازاقستاندىق مۇناي ەكسپورتىنا قاتىستى بەلگىلى ءبىر تاۋەكەلدەر تۋىندادى. اقش قازاقستاندىق مۇنايدى ەكسپورتتاۋعا ارنالعان نەگىزگى ارتەريا – كاسپيي قۇبىر كونسورسيۋمىمەن (كقك) جانە "تەڭىزشيەۆرويل" جوباسىمەن بايلانىستى وپەراسيالارعا اسەر ەتۋى مۇمكىن شەكتەۋلەر ەنگىزدى. بۇل شارالار بولاشاق جەتكىزىلىمدەردىڭ تۇراقتىلىعىنا قاتىستى الاڭداۋشىلىق تۋعىزدى جانە ەكسپورتتىڭ ودان ارى ارتۋىنا كەدەرگى كەلتىرۋى مۇمكىن ەدى. الايدا بۇل ءىس ەدەل-جەدەل شەشىلدى. 2025 جىلى 16 مامىردا اقش كاسپيي قۇبىر كونسورسيۋمى مەن تەڭىزشيەۆرويلعا رەسەيگە قارسى سانكسيالار اياسىندا مۇناي قىزمەتتەرىن پايدالانۋعا رۇقسات بەردى. ياعني، اقش قارجى مينيسترلىگىنىڭ شەتەلدىك اكتيۆتەردى باقىلاۋ باسقارماسى (OFAC) رەسەيمەن بايلانىستى №124ء-شى - "كاسپيي قۇبىر كونسورسيۋمى مەن "تەڭىزشيەۆرويل-مەن» بايلانىستى مۇناي قىزمەتتەرىن اۆتوريتيزاسيالاۋ " تۋرالى باس ليسەنزياسىن بەردى.
بۇل قۇجات كقك جانە تشو جوبالارىنا بايلانىستى مۇناي قىزمەتتەرىن ۇسىنۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
وسىلايشا 2025 جىلى 10 قاڭتاردا ("مۇناي قىزمەتتەرىنە تىيىم سالۋ") جاريالانعان قاۋلىمەن تىيىم سالىنعان وسى ەكى كومپانيامەن بايلانىستى بارلىق وپەراسيالارعا رۇقسات ەتىلدى. ۋاقىتشا بەرىلگەن بۇل قۇجاتتىڭ مەرزىمى ماۋسىم اياعىندا اياقتالۋى ءتيىس بولعان، ەندى ول ۇزاق مەرزىمگە ۇزارتىلىپ وتىر.
اتاپ ايتقاندا، بۇل قۇجاتتىڭ باستى ەرەكشەلىگى - باس ليسەنزيانىڭ b تارماعى. بۇل تارماققا سايكەس، مىنانداي ارتىقشىلىق قاراستىرىلادى: رەسەيدىڭ زياندى شەتەلدىك قىزمەتكە سالىنعان سانكسيالار تۋرالى ەرەجەلەرى بويىنشا تىيىم سالىنعان كەز-كەلگەن وپەراسيالاردى جۇرگىزۋگە رۇقسات بەرمەيدى، 31 CFR، 587ء-بولىم (RuHSR)، ونىڭ ىشىندە RuHSR-گە سايكەس بۇعاتتالعان كەز-كەلگەن ادامنىڭ قاتىسۋىمەن بولاتىن وپەراسيالار، ەگەر (!) جەكە-دارا رۇقسات ەتىلگەن جاعدايلاردى قوسپاعاندا.
ايتا كەتسەك، بۇل ليسەنزيا امەريكالىق كومپانيالاردىڭ رەسەي تەرريتورياسىندا مۇناي ءوندىرۋ نەمەسە تاسىمالمەن اينالىسۋىنا رۇقسات بەرەدى.
