نەگە؟ نەلىكتەن ەكەن؟ قۇداي كۇزەتشىلىك قىلۋدى قازاقتىڭ ماڭدايىنا جازباعان شىعار؟ ەگەر ءبىزدىڭ ەل تەك ءبىر ۇلت – قازاقتان عانا قۇرالعان بولسا، ەندەشە بۇل ساۋالعا جاۋاپ ىزدەپ، باس قاتىرماس تا ەدىك. الايدا قازاقستان كوپۇلتتى مەملەكەت. ونداعان ۇلت پەن ۇلىس ءۇشىن قوي ۇستىنە بوزتورعاي جۇمىرتقالاپ جاتقان قۇتتى مەكەن. سولاي بولا تۇرا وزگە ۇلت وكىلدەرىنىڭ اراسىندا كۇزەتشىلىكتى كاسىپ ەتكەندەر (بالكىم، سانايتىندار) سيرەك.
ماسەلەن، ەلىمىزدەگى ورىس ۇلتى قازاقستاندىق قىزمەت كورسەتۋ سالاسىن تولىقتاي مونوپوليالاپ العانىن بارلىعىمىز بىلەمىز. اتاپ ايتساق، الدىڭعى كەزەكتە اۋدارما ءىسى، ساقتاندىرۋ سالاسى، جارنامالىق ۇيىمداستىرۋشىلىق جۇمىس، ينتەرنەت بيزنەس، ءتۇرلى پيار جانە تۋريستىك اگەنتتىكتەر، ءوز سالامىزعا قاتىستى ايتقاندا ءبىرقانشاما باسپا ءسوز كلۋبتارىنا دەيىن وسى ورىستىلدىلەردىڭ يەلىگىندە. مۇنى يگەرۋگە قازاقتىڭ قارىم-قابىلەتى جەتپەيدى ەمەس، جەتەدى. ءبىراق مۇندا تۇراقتاپ تۇرعانىنا جەتپىس-سەكسەن جىلعا تاقاپ قالعان (اتى الەمگە ءماشھۇر فيلوسوف فرەنسيس فۋكۋيامانىڭ تىلىمەن ايتساق، اتا-بابا، اكە-شەشەدەن قالعان ءۇي، كولىك، جيھاز جانە باسقا دا بايلىقتىڭ ارقاسىندا قور جيناعان) ورىس ۇلتى ىلگەرىدە ءبىز ءسوز ەتكەن سالالارعا قازاقتىڭ تۇمسىعىن تىقتىرماسى انىق.
بىلايشا ايتقاندا، بۇلار «جىلى جەردە» وتىر. جانە جاعداي وزگەرمەسە، ءالى ءبىرازعا دەيىن وتىرادى. ال بۇلاردىڭ كۇندىزگى جانە تۇنگى تىنىشتىعىن قامتاماسىز ەتىپ، كۇزەتەتىن كىم؟.. ونىڭ جاۋابىن ءوزىڭىز دە بىلەسىز.
ءيا، بۇل ماسەلەنى ءبىرجاقتى قاراستىرعاننان تاعى ۇتپايمىز. سايىپ كەلگەندە جۇمىستىڭ جوقتىعىنان اۋىلدان قاشىپ، قالاعا كوشىپ كەلگەن قازاقتىڭ كاسىپ تاڭدايتىن جاعدايى جوقتىعى بەسەنەدەن بەلگىلى عوي. سولاي بولا تۇرا كۇزەتشىلىكتىڭ بولاشاعى جوق، ادامنىڭ ارمانىن ءولتىرىپ، تالابىن تۇنشىقتىراتىنى، بەدەلسىز، پايداسىز، تۇراقسىز كاسىپ ەكەنىن تۇسىنەتىن كەز جەتكەن سياقتى. كەرەك دەسەڭىز، بۇل كاسىپ تە ەمەس. ەلىمىزدەگى وزگە ۇلت وكىلدەرى مۇنى اۋەلدەن-اق ۇعىنعانداي. بالكىم، سودان دا بولار، كۇزەتشى فورماسىن كيگەندەردىڭ دەرلىگى قازاق. بۇل قالاي بولعاندا دا ءقاۋىپتى ءۇردىس. ءقاۋىپتى قۇبىلىستىڭ كەرى اسەرى بولماي تۇرمايدى. ال ءومىر جولىن، قازىرگى تىلمەن ايتقاندا، كارەراسىن كۇزەتشى بوپ باستاعان ادام كەلەشەكتە كىم بولۋى مۇمكىن؟ بۇعان ءالى دە جاۋاپ ىزدەيتىن بولامىز.
دۋمان بىقاي
