بۇل تۋرالى ول "ازاتتىققا" بەرگەن سۇحباتىندا ايتتى دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
ەرتە كەزدە ءوزى دە وسى كەڭەستىڭ مۇشەسى بولعانىن ەسكە العان جۇكەيەۆ ول تۇستا قۇرىلىمنىڭ قۇزىرەتى اقىل-كەڭەس بەرۋمەن عانا شەكتەلگەنىن ايتادى.
"ونىڭ قازىرگى قىزمەتى مەن بۇرىنعى قۇزىرەتىنىڭ اراسىنداعى الشاقتىق جەر مەن كوكتەي. قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ بۇگىنگى ۇلگىسى نازاربايەۆقا لايىقتالىپ ازىرلەنگەن، نازاربايەۆتىڭ ءتول ءونىمى ىسپەتتەس. ساياسي شەشىم قابىلدايتىن ءارى اتقارۋشى بيلىككە ءامىرى جۇرەتىن قۇرىلىمعا اينالىپ كەتتى"، – دەيدى ساياساتكەر.
قاۋىپسىزدىك كەڭەسى قاشانعا دەيىن جاسايدى؟
جۇكەيەۆتىڭ پىكىرىنشە مۇنىڭ ءبارى ۋاقىتشا قۇبىلىس. سەبەبى ماڭگىلىك ەشتەڭە جوق. قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ بار نەمەسە جوق بولۋى نازاربايەۆقا بايلانىستى. نازاربايەۆتىڭ كوزى ءتىرى كەزدە بۇل ورگانعا ەشكىم قارسى كەلمەيدى.
"قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ بارى نازاربايەۆتىڭ ەكىۇداي كۇي كەشىپ، بيلىكتەن ءبىرجولاتا كەتكىسى كەلمەگەنىن اڭعارتادى. اتقارۋشى بيلىكتىڭ ناقتى مۇمكىندىكتەرىن ۋىسىندا ۇستاپ، قولاستىنا توپتاستىرىپ قويدى. ۇكىمەت تولىقتاي سول كىسىگە باعىنادى. ءتىپتى توقايەۆتىڭ ءوزى مينيسترلەردى تاعايىنداۋ ءۇشىن الدىمەن وسى ورگاننىڭ الدىنان ءوتۋى ءتيىس"، – دەيدى جۇكەيەۆ.
ال بۇل اتا زاڭعى قايشى كەلەتىن، تۇبىرىمەن قاتە ءۇردىس. ءسوي دەگەن ساياساتكەر نازاربايەۆ قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ قۇزىرەتىن كەڭەيتىپ، پرەزيدەنتتىڭ ادىمىن اشتىرماۋدا دەپ سانايدى. توقايەۆتىڭ مەملەكەتتىك ىسكە كەلگەندە تاۋەلسىز شەشىم قابىلداي الماي، كىبىرتىكتەپ جاتاتىنى دا سودان.
"تۋراسىن ايتقاندا نازاربايەۆ توقايەۆتىڭ قۇزىرەتىن تارىلتىپ، بيلىگىن شەكتەپ وتىر. قاجەت دەپ تاپسا توقايەۆ ءوزى لايىق كورگەن ادامدى قاۋپسىزدىك كەڭەسىمەن اقىلداسپاي-اق تاعايىنداي الادى. الايدا قازىرگى ساياسي احۋال وعان مۇنداي مۇمكىنشىلىك بەرمەۋدە"، – دەيدى تولەگەن مىرزا.
زاڭ بويىنشا پرەزيدەنتتىڭ قاۋىپسىزدىك كەڭەسىن تاراتىپ جىبەرەتىن قۇقى بار. جۇكەيەۆتىڭ پايىمىنشا بۇل قۇر قيال عانا. شىنايى ومىردەن تىم-تىم الشاق جاتقان تەوريا.
"ەكس-پرەزيدەنتتىڭ قۇرىعى ۇزىن، ىقپالى كۇشتى. بيلىكتى ءباسىبۇتىن بەرە سالعان جوق. قاۋىپسىزدىك كەڭەسى نازاربايەۆتىڭ قاس-قاباعىنا قاراپ شەشىم شىعارادى. بارلىق جەردە "ادالدىق" انتىن بەرگەن سەنىمدى سەرىكتەرىن وتىرعىزىپ قويعان. سوندىقتان توقايەۆ مۇنداي تاۋەكەلگە بارا قويماس. ونىڭ ۇستىنە بۇل ەكەۋىنىڭ اراسىندا ەل بىلە بەرمەيتىن ءوزارا ۋاعدالاستىق، ورتاق كەلىسىم بارىن ۇمىتپاۋىمىز كەرەك"، – دەيدى ساياساتكەر.
جۇكەيەۆ نازاربايەۆ بيلىكتەن ءبىرجولاتا كەتۋگە جۇرەكسىنەدى دەپ ەسەپتەيدى. وتكەن وتىز جىلدان ساباق العان ەكس-پرەزيدەنت ەشكىمگە سەنۋگە بولماسىنا كوزى جەتكەن. سوندىقتان "بۇل ەلدە جۇپ بيلىك جوق" دەپ ۇزىلدى-كەسىلدى مالىمدەگەن ەرلان ءقاريننىڭ (توقايەۆتىڭ كومەك) سوزىمەن كەلىسپەۋگە نەگىز بار.
"ەكس-پرەزيدەنت قاۋىپسىزدىك كەڭەسى ارقىلى تالاي ماسەلەنى شەشىپ وتىر. قالاسا دا، قالاماسا دا ونىمەن اقىلداسۋ، ونىمەن ساناسۋ مىندەت. توقايەۆ نازاربايەۆقا قارسى كەلمەسى بەسەنەدەن بەلگىلى. ودان بۇرىن زاڭدى بەلدەن باساتىن قۇقى جوق. قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنە قاتىستى قابىلدانعان زاڭنان توقايەۆ اتتاپ كەتە المايدى. تۇپتەپ كەلگەندە بۇل جاۋاپكەرشىلىكتىڭ ءبىر ءتۇرى"، – دەيدى ول.
جۇكەيەۆ توقايەۆتىڭ قابىلەتىن جوعارى باعالايدى. ونى بولاشاققا جۇمىس جاسايتىن، ءوز ءساتىن سابىرمەن كۇتەتىن ساياساتكەر دەپ سانايدى. پرەزيدەنتكە اسىعۋدىڭ قاجەتى جوق. ۋاقىت ونىڭ پايداسىنا جۇمىس ىستەپ تۇر.
"نازاربايەۆ ءداۋىرىنىڭ ۋاقىتى تاۋسىلۋعا تاقاۋ. توقايەۆ مۇنى ءتۇسىنىپ وتىر. سول سەبەپتەن ونىڭ ەسەبى تۇگەل. بارلىعى ءوز بابىمەن كەلەرىنە كوزى جەتكەن. جالپى قانداي وزگەرىس بولماسىن ەلدىڭ ەگەمەندىگىنە نۇقسان كەلتىرمەۋىن ءبىرىنشى كەزەكتە ويلاۋعا ءتيىسپىز.
جۇپ بيلىك؟ بۇل جاعداي قوعامنىڭ سانا-سەزىمىنە ايتارلىقتاي اسەر ەتتى دەپ ايتا المايمىن.
قاۋىپسىزدىك كەڭەسى قۇرىلماعان كۇندە توقايەۆتىڭ ەسكى جۇيەنىڭ استاڭ-كەستەڭىن شىعارىپ، تۇبەگەيلى رەفورما جاساۋى ءدۇدامالداۋ دۇنيە ەدى. نەگە؟ نازاربايەۆتىڭ بيلىكتى ەشبىر جاعدايدا تاستاپ كەتپەسىن ءتۇسىنۋىمىز كەرەك. قاۋىپسىزدىك كەڭەسىن قۇرا الماسا، توقايەۆتىڭ توبەسىنەن قارايتىن باسقا ءبىر بالاما ورگان جاساقتار ەدى. وعان بۇل كىسىنىڭ قۋلىعى جەتەدى. قازىرگى پرەزيدەنت تە قاۋقارسىز ەمەس. وزىنە بەرىلگەن بيلىكتى پايدالانعىسى كەلسە، ەشكىم قارسى كەلمەيدى"، – دەيدى ساياساتكەر.
...
19 ق ر تۇڭعىش پرەزيدەنتى – ەلباسىنىڭ توراعالىعىمەن قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ وتىرىسى وتكەنىن Dalanews.kz حابارلاعان بولاتىن.
ەلباسى سايتىنىڭ كەلتىرگەن مالىمەتىنشە، وتىرىس بارىسىندا قارۋلى كۇشتەردى، باسقا دا اسكەرلەر مەن اسكەري قۇرىلىمداردى 2030 جىلعا دەيىن قۇرۋ جانە دامىتۋ تۇجىرىمداماسىنىڭ جوباسى قارالىپ، سونداي-اق شەكارالىق قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەلەرى تالقىلاندى.
نۇرسۇلتان نازاربايەۆ قازىرگى جاعدايداعى اسكەري قۇرىلىم مەن قارۋلى كۇشتەردىڭ كونفيگۋراسياسىندا جاڭا تاسىلدەردى ازىرلەۋ قاجەتتىلىگىن اتاپ ءوتتى.
ءبىز بارلىق كورشىمەن بەرىك دوستىق قارىم-قاتىناس جانە جەتەكشى دەرجاۆالارمەن بەرىك ارىپتەستىك ورناتتىق. سونىمەن قاتار مىقتى اسكەر – ەل قاۋىپسىزدىگىنىڭ ماڭىزدى كەپىلى، – دەدى قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ ءتوراعاسى.
ەلباسى بۇگىندە اسيممەتريالىق جانە گيبريدتى قاتەرلەردى تويتارۋعا دايىندىق، جاڭا تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ جانە اسكەري پروسەستەردى باسقارۋدى اۆتوماتتاندىرۋ ماڭىزدى مانگە يە بولىپ وتىرعانىن مالىمدەدى.
ءبىزدىڭ قارۋلى كۇشتەرىمىز ەگەمەندىك پەن اۋماقتىق تۇتاستىقتى، ۇلتتىق مۇددەلەردى قورعاۋعا قابىلەتتى بولۋى كەرەك. وسىنىڭ ءبارى تاياۋداعى ونجىلدىقتا اسكەردى دامىتۋدى جوسپارلاۋ كەزىندە ەسكەرىلۋى ءتيىس، – دەپ تاپسىردى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ.
قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ ءتوراعاسى شەكارا قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ مىندەتىن شەشۋ شەكارا قىزمەتىنىڭ جۇمىسىن جانە شەكارانى قورعاۋ ادىستەرىن جەتىلدىرۋدى عانا ەمەس، سونداي-اق ەكونوميكالىق، اقپاراتتىق، قوعامدىق جانە اسكەري قاۋىپسىزدىك باعىتتارىنا بايلانىستى جۇيەلى شارالاردى تالاپ ەتەتىنىن اتاپ ءوتتى.
– شەكارانى قاۋىپ-قاتەردىڭ بارلىق تۇرلەرىنەن سەنىمدى تۇردە قورعاۋدى قامتاماسىز ەتۋ قاجەت. شەكارا قىزمەتى مەن قارۋلى كۇشتەردىڭ قۇرىلىمى ۇندەستىرىلىپ، ءبىرىڭعاي ستاندارتتار بويىنشا جۇرگىزىلۋى ءتيىس. سونىمەن قاتار ءبىز شەكارا قاۋىپسىزدىگى ماسەلەسىن كەشەندى، جۇيەلى تۇردە قاراۋىمىز كەرەك، – دەدى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ.
سونداي-اق، ەلدىڭ اۋماقتىق-كەڭىستىك دامۋىنىڭ باسىمدىقتارى شەكارالىق قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ جونىندەگى مىندەتتەرمەن سايكەس كەلۋى ءتيىس.
ازىرلەگەن، دۋمان بىقاي
