– جىلىتۋ ماۋسىمى باستالعالى وبلىسىمىزعا قاجەتتى قاتتى وتىن كولەمى ءالى تولىق جەتكىزىلگەن جوق. «قاراجىرا» كەن ورنىنان اكەلىنگەن كومىر كولەمى 300 مىڭ تونناعا جۋىق نەمەسە 54% عانا قۇراپ وتىر، بۇل ءوز كەزەگىندە حالىقتىڭ كوپتەگەن نارازىلىعىن تۋدىرۋدا. وسىعان بايلانىستى قازىرگى جيىندا جىلىتۋ ماۋسىمىنىڭ ءوتۋ بارىسىن قاراستىرامىز، - دەدى ق.بوزىمبايەۆ.
تاقىرىپقا قاتىستى الدىمەن وبلىستىق ەنەرگەتيكا جانە تۇرعىن ءۇي - كوممۋنالدىق شارۋاشىلىق باسقارماسىنىڭ باسشىسى باعلان تانەكەنوۆ باياندادى. بايانداماشىنىڭ ايتۋىنشا، وبلىستا جىلۋمەن جابدىقتاۋدى جالپى 35 ورتالىقتاندىرىلعان قازاندىق جۇزەگە اسىرادى، ونىڭ 16-سى گازبەن، 16-سى كومىرمەن، 3-ەۋى مازۋتپەن جۇمىس ىستەيدى. جىلۋمەن جابدىقتاۋ كاسىپورىندارىنا قاتتى وتىن قاجەتتىلىگى 405،3 مىڭ توننا، بۇگىنگى كۇنگە 221،9 مىڭ توننا نەمەسە 55% جەتكىزىلگەن. قويمالارداعى كومىر قالدىعى 49،9 مىڭ توننا. مازۋت قاجەتتىلىگى – 15 مىڭ توننا، قالدىعى – 6،6 مىڭ توننا.
بيۋدجەتتىك نىساندارعا وتىن جەتكىزۋ ءىسى جالعاسىپ جاتىر. ماسەلەن، مادەنيەت، ۇيلەستىرۋ نىساندارى بۇگىنگى كۇنى تولىق قامتاماسىز ەتىلسە، سپورتتىق مەكەمەلەردە دە بۇل جۇمىس 91% قامتىلىپ، جۇمىس اياقتالۋعا جاقىن. ال ءبىلىم جانە دەنساۋلىق ساقتاۋ سالالارى نىساندارىنا جەتكىزۋ تيىسىنشە 64% جانە 54% قۇراپ وتىر. مۇنداعى قيىندىق نەگىزىنەن كەيبىر جەتكىزۋشىلەردىڭ جاسالعان كەلىسىمشارتتارداعى ءوز مىندەتتەمەلەرىن ورىنداي الماي وتىن جەتكىزۋدەن باس تارتقانىنا بايلانىستى تۋىنداعان. وسىعان بايلانىستى شۇعىل تۇردە شارالار قابىلدانىپ، دەنساۋلىق ساقتاۋ جانە ءبىلىم بەرۋ وبەكتىلەرىنە جاڭا جەتكىزۋشىلەر بەلگىلەندى.
بايانداماشى حالىققا كومىر جەتكىزۋ جايىنا دا توقتالدى. ب.تانەكەنوۆتىڭ ايتۋىنشا، تۇرعىندار ءۇشىن كومىر قاجەتتىلىگى 1،33 ملن. توننانى قۇرايدى. كومىر «شۇباركول»، «قاراجىرا» جانە «ويقاراعاي» كەن ورىندارىنان جەتكىزىلەدى. بۇگىنگى كۇنگە 1،08 مىڭ توننا كومىر حالىققا ساتىلعان.
جالپى ساۋىردەن بەرى وبلىستاعى تۇيىقتار مەن قويمالارعا جوسپارلانعان كومىردىڭ 3876 ۆاگونى نەمەسە 267،5 مىڭ تونناسى جەتكىزىلگەن جوق. جەلتوقسان ايىندا 173،5 مىڭ توننا جەتكىزىلۋى ءتيىس. تۇرعىندارعا كومىر جەتكىزىپ بەرۋگە دەمەۋشىلەردىڭ كومەگىن، كوممۋنالدىق مەكەمەلەردىڭ كولىكتەرىن تارتۋ ارقىلى الەۋمەتتىك ءالجۋاز توپتارعا كومەك جاسالۋدا.
كومىر باعاسىنىڭ قانشا ەكەنىن سۇراعان قانات الدابەرگەن ۇلى باسقارما باسشىسىنىڭ «كومىر باعاسى 14-16 مىڭ تەڭگە كولەمىندە» دەگەن جاۋابىنا كوڭىلى تولعان جوق.
– مەندەگى مالىمەت باسقا. مەن كومىردىڭ كوتەرمە باعاسىن ەمەس، تۇرعىندارعا ساتىلاتىن باعاسىن سۇراپ وتىرمىن. حالىق ءقازىر كومىردى 23-30 مىڭ تەڭگە اراسىنداعى سوماعا ساتىپ الىپ وتىر. نەگە بۇلاي؟ ەڭ الدىمەن كومىر جەتىسپەۋشىلىگىن بولدىرماۋ كەرەك. ەكىنشىدەن، باعانىڭ كوتەرىلۋىنە جول بەرمەۋ كەرەك. ەگەر كومىر جەتپەي جاتسا، باعانى قالاي ۇستاپ تۇرا الاسىزدار؟ جۇمىستارىڭىز ناشار، – دەدى قانات بوزىمبايەۆ.
وبلىس اكىمى باياندامادا نەبارى 15 كۇندىك كومىر قورى بار دەپ اتاپ وتىلگەن تەكەلى قالاسىنىڭ اكىمى ب.مولداحمەتوۆتەن نەگە مۇنداي جاعدايدىڭ ورىن العانىن، كومىر جەتكىزۋ جۇمىستارى نەگە ەرتە كەزدەن قۋزالماعانىن سۇرادى. جانە ءبىر عانا «قاراجىرا» كەن ورنىنان جەتكىزىلۋى كەرەك كومىرگە عانا سەنىپ وتىرا بەرۋگە بولمايتىنىن، الداعى ۋاقىتتا شۇباركول مەن ەكىباستۇز كەن ورىندارىنان دا كومىر جەتكىزۋ جاعىن قاراستىرۋ كەرەكتىگىن ايتتى.
جيىندا تالدىقورعان قالاسىنىڭ اكىمى ەرجان جاسىبايەۆ تا قالاعا كومىر جەتكىزۋ جايلى باياندادى. قالا باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا، بيۋدجەتتىك مەكەمەلەر جىلىتۋ وتىندارىمەن تولىق قامتىلعان. قالادا قازاندىقتاردى گازعا اۋىستىرۋ جۇمىستارى جالعاسۋدا. تالدىقورعانداعى 9 تۇيىق پەن قويماعا كۇنىنە 9 ۆاگون كومىر جەتكىزىلىپ جاتىر.
دەگەنمەن وبلىس اكىمى قانات الدابەرگەن ۇلى قالا اكىمىنىڭ وتىن باعاسىن تۇراقتاندىرۋداعى جۇمىسى ناشار ەكەنىن ايتىپ، ءىستى شيراتۋدى تاپسىردى.
مۇنان سوڭ ازىرگە قاجەتتى كومىردىڭ 67% عانا جەتكىزىلگەن قاراتال اۋدانىنىڭ، وسىنداي كورسەتكىشى 71% بولىپ وتىرعان الاكول اۋدانىنىڭ اكىمدەرىنەن دە جاعدايدىڭ ءمان-جايى سۇرالدى.
– قاراتال اۋدانىندا جۇمىس ىستەپ تۇرعان 4 تۇيىقتىڭ 1-ەۋى جۇمىسىن توقتاتقان. كومىرمەن قامتۋ نەبارى 67%. الاكولدە دە جاعداي ءماز ەمەس، بار بولعانى 71% جەتكىزىلگەن. قانشا ۋاقىتتا 100% جەتكىزەسىزدەر؟ – دەپ توتەسىنەن سۇراق قويدى وبلىس اكىمى. قاراتال اۋدانىنىڭ اكىمى ە.يسابەكوۆ كۇنىنە كەلەتىن كومىر ۆاگوندارىنىڭ كولەمىن ارتتىرۋ تۋرالى ءتيىستى ۋاعدالاستىققا قول جەتكىزىلگەنىن ايتسا، الاكول اۋدانىنىڭ اكىمى ا.ابدينوۆ جەلتوقساننىڭ 15-ىنە دەيىن جاعدايدى تولىق تۇزەتۋگە ۋادە بەردى.
جيىن بارىسىندا وبلىس اكىمى قانات بوزىمبايەۆ قىسقى وتىنمەن جەتكىلىكتى كولەمدە قامتۋ، تەمىر جول ارقىلى تاسىمالداۋ ماسەلەلەرى بويىنشا ءتيىستى اكسيونەرلىك قوعامداردىڭ باسشىلارىمەن سويلەسكەنىن، ولاردىڭ بارلىعى وبلىسقا قاجەتتى قولداۋ كورسەتەتىنىن ايتتى. ءىستىڭ ەندىگى ناتيجەسى – وسى سالاعا جەتەكشىلىك ەتەتىن وبلىس اكىمىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى لاززات تۇرلاشوۆ پەن اۋدان، قالا اكىمدەرىنىڭ جۇمىستى دۇرىس ۇيىمداستىرا بىلۋىنە بايلانىستى.
جيىن قورىتىندىسىندا وبلىس اكىمى قانات بوزىمبايەۆ كۇن تارتىبىندەگى ماسەلەنى قاراۋ قورىتىندىسى بويىنشا ءبىرقاتار تاپسىرمالار بەردى.
– ءقازىر اۋا رايى جىلىنىپ، كومەك بوپ تۇر. ەگەر اياز قىسىپ بەرسە نە ىستەيسىزدەر؟ كومىردىڭ 15 كۇندىك قورى دەپ وتىرعاندارىڭىز 5-اق كۇندە تاۋسىلادى. سوندىقتان ەنەرگەتيكا جانە تۇرعىن ۇي-كوممۋنالدىق شارۋاشىلىق باسقارماسىنا، اۋدان، قالا اكىمدىكتەرىنە، بيۋدجەتتىك باعدارلاما اكىمشىلەرىنە ەنەرگيامەن جابدىقتاۋشى كاسىپورىنداردا وتىننىڭ نورماتيۆتىك قورىن قامتاماسىز ەتىپ، تەمپەراتۋرالىق رەجيمدى ساقتاۋدى تاپسىرامىن. بيۋدجەتتىك مەكەمەلەردىڭ ەنەرگيامەن جابدىقتاۋشى كاسىپورىنداردىڭ الدىنداعى دەبيتورلىق بەرەشەكتەردى وتەۋ شارالارى قابىلدانسىن. بيۋدجەتتىك سالا نىساندارىنا وتىننىڭ كەستە بويىنشا جەتكىزىلۋى قامتاماسىز ەتىلسىن. حالىقتى كومىرمەن قامتۋ شارالارى ۋاقىتىلى قابىلدانىپ، باعالاردىڭ وسۋىنە جول بەرىلمەۋىن قاتاڭ تاپسىرامىن. حالىقتىڭ الەۋمەتتىك جاعىنان قورعالاتىن وسال توپتارىنا كومىردى كوممۋنالدىق اۆتوكولىكتەرمەن جەتكىزىپ بەرۋ ۇيىمداستىرىلسىن. ءار اۋدان، قالادا كومىر تاسىمالداۋمەن كىمدەر اينالىسادى، قانداي كولىكپەن تاسيدى، ءبارىن ءبىلىپ وتىرسىزدار. سوندىقتان ولاردى شاقىرىپ، ءتيىستى كالكۋلياسيا جاساپ، كەلىسىم نەگىزىندە شەكتى باعانى قويۋ كەرەك. وعان كونبەي مە، كومىر تۇيىقتارىنا جىبەرمەڭىزدەر. باعانى باقىلاڭىزدار. كومىر جەتىسپەۋشىلىگىنەن حالىق زارداپ شەكپەۋى كەرەك! –دەدى قانات بوزىمبايەۆ.
حالىقتى كومىرمەن قامتاماسىز ەتۋدى ناشار ۇيىمداستىرعانى جانە قاناعاتتانارلىقسىز جۇمىسى ءۇشىن وبلىستىق ەنەرگەتيكا جانە تۇكش باسقارماسىنىڭ باسشىسى باعلان تانەكەنوۆكە سوگىس بەرىلدى. ءبىرىنشى ورىنباسارى لاززات تۇرلاشوۆ پەن اۋدان، قالا اكىمدەرىنە ەسكەرتۋ جاسالىپ، 15 كۇننىڭ ىشىندە جاعدايدى تۇزەتۋ تاپسىرىلدى. ەگەر تاپسىرما ورىندالماسا، ولارعا قاتاڭ شارا قولدانىلاتىن بولادى.
