قازاقستاننىڭ رەسەي ىقپالىنان جاقىن-جۋىقتا شىعا المايتىنى ايدان انىق. ونى كوپ جايتتان بايقاۋعا بولادى. بۇگىندە رەسەي ەۋرازيالىق وداق ارقىلى ەكونوميكالىق تۇرعىدان پوستكەڭەستىك ەلدەردى وزىنە ءجىپسىز بايلاپ تاستادى. ونىڭ بەل ورتاسىندا قازاقستان دا بار. ءقازىر حالىق ەۋرازيالىق وداقتىڭ كەسىرىنەن ەسكى، ساپاسىز كولىك ءمىنىپ، كۇن وتكەن سايىن تابىسىنىڭ ازايىپ بارا جاتقانىن تام-تۇمداپ بولسا دا تۇسىنە باستادى.

ال اقپاراتتىق كەڭىستىگىمىز رەسەيدىڭ باقىلاۋىندا دەسەك اسىرا ايتقاندىق بولماس. شىنى كەرەك، ورتالىق ازياداعى تۇركى تىلدەس مەملەكەتتەر اراسىندا ءبىزدىڭ حالىق تىم ورىسشىل. ونى مىنا ءبىر قاراپايىم جايتتان انىق اڭعارۋعا بولادى.

جىل باسىندا الەكسەي ناۆالنىيدىڭ «گەلەندجيكتەگى پۋتين سارايى» دەگەن زەرتتەۋ ءفيلمى جارىققا شىقتى. بۇل فيلم ءورىستىلدى ءبىرقاتار ەلدە اي بويى يۋتۋبتىڭ ەڭ جوعارعى رەيتينگىسىندە كوش باستاعانى بەلگىلى. بۇگىندە كرەملدىڭ مازاسىن قاشىرعان ءفيلمدى 113 ميلليوننان استام ادام كورىپ ۇلگەرگەن.

تاياۋدا الەۋمەتتىك جەلىنى اقتارىپ وتىرىپ، اتالمىش ءفيلمىنىڭ يۋتۋبتاعى رەيتينگىسىن كورىپ قالدىم. كوردىم دە رەسەيدىڭ اقپاراتىنا ءبىزدىڭ بيلىك قانا ەمەس، قاراپايىم حالىقتا ءجىپسىز بايلانعانىنا كوزىم جەتكەندەي بولدى.

الگى رەيتينگكە كوز سالساڭىز، «گەلەندجيكتەگى پۋتين سارايى» ءفيلمى بىرنەشە اپتا بويى يۋتۋبتە رەسەيدە، ۋكراينادا، بەلورۋستە، لاتۆيادا جانە قازاقستاندا ءبىرىنشى ورىندى ەشقانداي فيلمگە دەس بەرمەي توپ باستاعانىن بايقاۋعا بولادى.

وسى ءبىر قاراپايىم جايتتان-اق قازاقستانداعى يۋتۋبتىڭ اۋديتورياسى رەسەيگە قانشالىقتى بايلانعانىن بايقاۋعا بولادى. سۋرەتتەگى ستاتيستيكادان ءبىرىنشى ورىندا تۇرعان ەلدەردىڭ قاتارىنان تۇركى تىلدەس ەلدەردەن قازاقستاننان باسقا ەلدى كورمەيسىز.

ءيا، ۋكراينا مەن بەلورۋستىڭ رەيتينگىنىڭ باسىندا تۇرعانىن تۇسىنۋگە بولادى. ولار باۋىرلاس حالىق. ءتىلى مەن ءدىنى ورتاق. ال بىزگە نە جورىق؟

ساتاتيستيكادا ۇزاق جىلدان بەرى ميلليونعا جۋىق ادامى رەسەيگە بارىپ، جۇمىس ىستەپ نان تاۋىپ جۇرگەن قىرعىزستان مەن وزبەكستان مۇلدە جوق. ال ەكونوميكالىق تۇرعىدان رەسەيگە اناۋ ايتقانداي تاۋەلدى ەمەس، قازاقستان ورىستىڭ اقپاراتىن ءجيى كورەتىن ەلدەردىڭ بەل ورتاسىندا ءجۇرۋىن قالاي تۇسىنۋگە بولادى؟ بۇل جاقسىلىقتىڭ نىشانى ەمەس.

بۇگىندە كورشىلەس قىرعىزستان مەن وزبەكستان ەكونوميكالىق تۇرعىدان رەسەيگە اسا جاقىن ەل. ءبىراق قىرعىز بەن وزبەكتى يدەلوگيالىق تۇرعىدان ورىستىڭ شىرماۋىنداعى ەل دەپ ايتا المايسىڭ.

ال ورىستار ەكونوميكالىق تۇرعىدان قازاقتاردى وزىنە باسەكەلەس سانايتىنى جاسىرىن ەمەس. ويتكەنى، ءبىز دە رەسەي سەكىلدى سىرتقا مۇناي، استىق، ۋران، مەتال ەكسپورتتايمىز. بىزدەر ەكونوميكالىق تۇرعىدان ورىسقا مۇقتاج بولماساق تا ولارعا يدەولوگيالىق تۇرعىدان نەگە تاۋەلدىمىز؟

ايتپاقشى، «گەلەندجيكتەگى پۋتين سارايى» ءفيلمى اسا قىزىعۋشىلىقپەن كورگەن ەلدەردىڭ رەيتينگىسىندە بىزگە تۋىستاس حالىق ءازىربايجاندار دا بار ەكەن. ءبىراق ولار ناۆالنىيدىڭ ءفيلمىن ءبىز سياقتى «قاتتى» كورمەپتى. ولاردىڭ رەيتينگىندە اتالعان فيلم 26 ورىننان ارىگە اسپاعان.

نۇرلان جۇماحان، جۋرناليست.