كەشەلى بەرى الەۋمەتتىك جەلىدە تارالعان شقو-نىڭ تارباعاتاي اۋدانى، كوكجىرا اۋىلى تۇرعىندارىنىڭ پرەزيدەنتكە جولداعان اشىق حاتىندا جازىلعان دەرەكتەر جالعان بولىپ شىقتى. ال اتالعان حاتتىڭ سوڭىندا اتى-جوندەرى جازىلىپ جۇرگەن اۋىل تۇرعىندارى بولسا ەشقانداي قاعازعا قول قويماعانىن، بۇل تۋرالى مۇلدەم بەيحابار ەكەنىن ايتىپ تاڭعالىپ وتىر.

ەستەرىڭىزدە بولسا، جاقىندا شقو، تارباعاتاي اۋدانى، كوكجىرا اۋىلىنىڭ ءبىر توپ تۇرعىنى الەۋمەتتىك جەلىدە مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆقا «ءارۋاقتاردى كۇڭىرەنتپەيىك» دەگەن تاقىرىپتا اشىق حات جازعان. اشىق حاتتا بەلسەندىلەر وسى اۋداننىڭ «ەلەكە سازى» دەپ اتالاتىن جەرىندە 2017 جىلدان بەرى جۇرگىزىلىپ جاتقان ارحەولوگيالىق جۇمىستاردىڭ سالدارىنان، ياعني قابىردەگى ءارۋاقتاردى مازالاعاندىقتان جەرگىلىكتى جەردە ءولىم-جىتىم كوبەيىپ، كەلەڭسىز جاعدايلار جيىلەپ كەتكەنىن العا تارتقان.

الايدا بۇل اقپارات شىندىققا جاناسپايدى. وسى جاعدايعا بايلانىستى عالىمدار، تاريحشىلار، ارحەوولوگتار جانە ءدىن وكىلدەرى وزدەرىنىڭ پىكىرىن ءبىلدىرىپ، جەلىدە تارالعان جەلسوزگە توقتاۋ ايتتى.

– اۋىلداعى كەلەڭسىز الەۋمەتتىك قۇبىلىستاردىڭ نەگىزگى سەبەبىن ارحەولوگيالىق قازبا جۇمىستارىنان ىزدەۋدى – بەلگىلى ءبىر توپتىڭ ءوز ارام ويىن جۇزەگە اسىرۋدىڭ قۇرالى دەپ قاراۋ كەرەك.

قازبا جۇمىستارى جۇرگىزىلگەن نىسانداردا ەشقاشان ادامنىڭ، مالدىڭ سۇيەكتەرى شاشىلمايدى، كەرىسىنشە، تالداپ، جينالىپ الىنادى. سەبەبى، تاريحي زەرتتەۋلەردەگى اسا قۇندى دەرەككوز بولىپ تابىلاتىن ماتەريالداردى ارنايى ماماندار – انتروپولوگتار، پالەوگەنەتيكتەر جانە پالەوزوولوگتار زەرتتەيدى. ماسكەۋدەن كەلگەن ادامدار، وسى قاتارداعى ماماندار.

نىسانداردىڭ بارلىعى قايتادان جابىلادى، اسا قۇندى ەسكەرتكىشتەر اسپان استىنداعى مۋزەيلەرگە اينالادى، ولاردىڭ جوبالارى جاسالۋدا، – دەيدى بەلگىلى ارحەولوگ زەينەوللا ساماشيەۆ.

قورىمداردى قازىپ، ارحەولوگيالىق زەرتتەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ شاريعاتقا قايشى ارەكەت ەمەس ەكەنىن يمامدار دا ءتۇسىندىرىپ بەردى.

– جالپى ەجەلگى تاريحي ورىندارعا ارحەولوگيالىق جۇمىستار بۇرىننان جۇرگىزىلىپ كەلەدى. ونىڭ وزىندىك ءجون-جوسىعى، ءتارتىبى بولادى. ءدىن بۇعان قارسى ەمەس. ال ەندى ءقابىردى قازىپ، ءمايىتتى قورلايتىن بولسا اڭگىمە بولەك، وندايعا جول بەرىلمەيدى، – دەيدى قمدب-نىڭ سەمەي ءوڭىرى بويىنشا وكىل يمامى اسقار مۇقانوۆ.

بۇل ماسەلەگە بايلانىستى اۋدان اكىمى مەن جاۋاپتى سالا وكىلدەرى اۋىل تۇرعىندارىمەن سويلەسىپ، جاعدايدى ءتۇسىندىردى. كوكەيدەگى ساۋالدارىنا تولىق جاۋاپ العان جۇرتشىلىق وزدەرىنىڭ سىرتىنان قول قويعان ادامداردىڭ ارەكەتىن قاتاڭ سىنعا الىپ، ىڭعايسىزدىق ءۇشىن عافۋ ءوتىندى.

سوعان قارعاندا بۇل ارەكەتتىڭ ارتىندا حالىقتىڭ اتىن پايدالانىپ «ەلەكە سازىنداعى» قازبا جۇمىستارىنا كەدەرگى كەلتىرۋدى كوزدەگەن ارام پيعىلدى ادامدار تۇرعانى ايدان انىق. سوندىقتان اۋدان باسشىلىعى تۇرعىندارعا ەل ىشىندە تاراپ كەتكەن جالعان قاۋەسەتكە ەرىپ، ارانداپ قالماۋ قاجەتتىگىن ەسكەرتتى.