ساۋد ارابياسى، يراك، بىرىككەن اراب امىرلىكتەرى، كۋۆەيت، قازاقستان، الجير، ومان، رەسەي الدىندا قابىلدانعان مۇناي ءوندىرىسى كولەمىن تاۋلىگىنە 2،2 ملن باررەلگە دەيىن قىسقارتۋ تۋرالى كەلىسىمدى ەرىكتى تۇردە تاعى ءبىر ايعا ۇزارتتى. بۇل شەكتەۋ ەندى 2024 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن ءوز كۇشىندە بولادى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
الدىندا قابىلدانعان شارانى تاعى ءبىر ايعا شەگەرۋ تۋرالى شەشىمدى وپەك+ ەلدەرى 3 قاراشادا، جەكسەنبىدە مينيسترلەردىڭ كەڭەسىنەن كەيىن قابىلداعان.
Reuters مۇنى مۇنايعا دەگەن سۇرانىستىڭ تومەندەپ، ۇسىنىستىڭ ارتۋىمەن تۇسىندىرەدى. اسىرەسە، جۇڭگو تاراپىنان سۇرانىس ءتۇسىپ كەتكەن. كەرىسىنشە، وپەك+ ەلدەرىنەن تىس ۇسىنىستار مۇناي نارىعىنا قىسىم تۇسىرۋدە.
سونداي-اق، وپەك + ەلدەرى يراكتىڭ، رەسەي فەدەراسياسى مەن قازاقستاننىڭ ءوندىرىستى ەرىكتى تۇردە قىسقارتۋ جانە بەلگىلەنگەن كۆوتالاردان ارتىق وندىرىلگەن مۇناي كولەمى ءۇشىن وتەماقى تولەۋدى كەستەگە سايكەس جۇرگىزۋ تۋرالى بىرلەسكەن مالىمدەمەسىن قۇپ كوردى.
ايتا كەتسەك، 2023 جىدىڭ قاراشا ايىنان باستاپ وپەك-كە قاتىسۋشى سەگىز ەل مۇناي ءوندىرىسىن ءوز ەركىمەن ازايتۋعا كوشتى. وسىلايشا ولار "قارا التىننىڭ" ءوندىرىس كولەمىن تاۋلىگىنە 2،2 ميلليون باررەلگە قىسقارتىپ كەلدى (ايىنا 180-200 مىڭ باررەل). دەگەنمەن 1 قازاننان باستاپ بۇل شەكتەۋدەن بىرتىندەپ باس تارتۋ جوسپارلانعان،ياعني مۇناي ءوندىرىسى كولەمىن تاۋلىگىنە 180 000 باررەلگە ارتتىرۋ ارقىلى. بءىراق قىركۇيەك ايىنىڭ باسىندا بۇل شارانى تاعى ەكى ايعا (قازان، قاراشا) كەيىنگە قالدىرۋ تۋرالى شەشىم قابىلداندى. سونىمەن قاتار، كەلىسىمگە قاتىسۋشىلار 2024 جىلدىڭ العاشقى جەتى-ون ايىندا رۇقسات بەرىلگەن كولەمنەن مۇناي ءوندىرىسىن ارتتىرعان ەلدەردى مۇقيات باقىلاپ (يراك، قازاقستان مەن رەسەي)، ولاردان بۇل كولەمدى بولاشاقتاعى وندىرىستەن قوسىمشا قىسقارتۋدى تالاپ ەتۋدە.
مۇنايدىڭ ءبىر باررەلىنىڭ باعاسى وتكەن جۇمادا 73 دوللاردان ءسال كوتەرىلدى، بۇعان وپەك+ ەلدەرىنىڭ ءوندىرىستى قىسقارتۋ جوسپارىن ودان ءارى كەيىنگە قالدىرۋى جونىندەگى بولجام ءىشىنارا ىقپال ەتكەن. سونىمەن قاتار، Brent ماركالى مۇنايدىڭ باعاسى 2024 جىلداعى ەڭ تومەنگى دەڭگەيىنە جاقىندادى.
"ساۋد ارابياسىنىڭ ەنەرگەتيكا ءمينيسترى، حانزادا ابدەل ازيز بين سالمان وپەك+ ەلدەرى مۇناي ءوندىرۋدى شەكتەۋ تۋرالى كەلىسىمدى بۇزا بەرسە، مۇناي باعاسى باررەلىنە 50 دوللارعا دەيىن قۇلدىراۋى مۇمكىن ەكەنىن ەسكەرتتى. ال بۇل دەگەن ساۋد ارابياسى اليانس مۇشەلەرى كۆوتالاردى ساقتاماسا، باعا سوعىسى باستالۋى مۇمكىن. حانزادا، اسىرەسە بۇل رەتتە يراك پەن قازاقستاندى اتاپ ءوتتى، ولار ۇنەمى كەلىسكەن شەكتەۋلەردى بۇزادى. تامىز ايىندا يراك ءوز كۆوتاسىن تاۋلىگىنە 400 مىڭ باررەلگە ارتتىرسا، قازاقستان تەڭىز كەنىشىندەگى جۇمىستى جانداندىرۋعا بايلانىستى مۇناي ءوندىرۋدى كوبەيتۋدى جوسپارلاپ وتىر"، دەلىنگەن تەلەفون كونفەرەنسياعا قاتىسقان دەلەگاتتار ءسوزىن جاريالاعان The Wall Street Journal باسىلىمىنىڭ قازان ايىنىڭ باسىنداعى ماقالاسىندا. دەگەنمەن كوپ ۇزاماي وپەك + WSJ باسىلىمىندا جاريالانعان بۇل دەرەكتەر جاڭساق ەكەنىن، ءتىپتى ونىڭ "تولىعىمەن ويدان شىعارىلعانىن" باسا ايتتى. مۇنى قازاقستان، رەسەي مەن يراك تا راستادى. ولار قىركۇيەك ايىندا ۇسىنىلعان وتەماقى جوسپارلارىنا سايكەس ءوز مىندەتتەمەلەرىن تولىعىمەن ورىنداعاندارىن دالەلدەدى.
قالاي دەگەنمەن دە بۇل تالاپ ءقازىردىڭ وزىندە قازاقستاننىڭ مۇناي ءوندىرىسى كولەمىنە اسەر ەتىپ ۇلگەردى. ماسەلەن، ەلىمىزدە 2024 جىلى 88 ملن توننادان استام "قارا التىن" ءوندىرىلدى. بۇعان دەيىن بۇل كورسەتكىش 90،5 ملن توننانى قۇرايدى دەپ جوسپارلانعان بولاتىن. دەمەك،بيىلعى جوسپاردان 2،5 ملن توننا "سىزىلىپ" وتىر. ونىڭ ۇستىنە قازاقستاندا 2023 جىلى 89،9 ميلليون توننا مۇناي وندىرگەن بولاتىن وسى جاعىنان العاندا، ءبىر جىلدا ءوندىرىس كولەمى 2،1%-عا قىسقارىپ وتىر. ال بۇل ءوز كەزەگىندە ەل بيۋدجەتىنە تۇسەتىن مۇناي تابىسىنىڭ كولەمى كۇرت قىسقاراتىنىن بىلدىرەدى.
