جاستار ماسەلەسىمەن اينالىسىپ جۇرگەن ازاماتتاردان ءجون سۇراساڭىز NEET ساناتىنداعى جاستارعا ءبىلىمى جوق، جۇمىس ىستەگىسى كەلمەيتىن جاستاردى جاتقىزۋ كەرەك ەكەنىن العا تارتادى. بۇل توپقا جاتاتىن جاستار ەلىمىزدە بارشىلىق. ونى مويىنداۋىمىز كەرەك. ءبىراق ولاردىڭ سانى اناۋ ايتقانداي كوپ دەپ ايتۋعا دە كەلمەيدى.
ءبىر قىزىعى، رەسمي ورىندار كەي جاعدايدا جۇكتىلىگى بويىنشا دەكرەتتىك دەمالىسقا شىعىپ، بوسانعان جاس انالاردى دا NEET ساناتىنداعى جاستاردىڭ قاتارىنا قوسىپ جىبەرەدى ەكەن. بۇل قانشالىقتى دۇرىس؟ بىزدىڭشە، دەكرەتتىك دەمالىسقا شىققان جاس انالاردى NEET ساناتىنا جاتقىزۋدىڭ ءجونى جوق سەكىلدى.
بۇدان باسقا، وتباسىلىق بيزنەسى بار اۋقاتتى وتباسىنىڭ بالالارى وقۋدى دا، جۇمىستى دا جيىپ قويىپ، جەكە وتباسىلىق بيزنەسىمەن اينالىسقاندى ءجون سانايتىنى بەلگىلى. وتباسىلىق بيزنەسپەن اينالىساتىن جاستار وزىنە الەۋمەتتىك تولەمدەر مەن زەينەتاقى جارناسىن اۋدارماعاننان كەيىن ولار دا رەسمي تۇردە جۇمىسسىز رەتىندە تانىلىپ، NEET ساناتىنداعى جاستاردىڭ قاراسىن كوبەيتۋدە.
NEET ساناتىنداعى جاستاردىڭ سانىن ازايتۋ ءۇشىن ءبىرىنشى كەزەكتە ولاردىڭ اراجىگىن اجىراتىپ انىقتاپ الۋدىڭ ماڭىزى زور. ارينە، بۇل ءۇشىن ارنايى زاڭ كەرەك. وسى جايتتى باسشىلىققا العان ۇكىمەت «جاستار تۋرالى» زاڭعا ءبىرقاتار وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋگە ارەكەتتەنىپ جاتقانىن بىلەمىز. زاڭعا ءتيىستى وزگەرىستەر ەنگىزىلگەننەن كەيىن «NEET ساناتىنداعى جاستارعا كىمدەردى جاتقىزۋعا بولادى» دەگەن سۇراققا ناقتى جاۋاپ الاتىن بولامىز.
ق ر ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگى دايىنداعان وتباسىلىق سيفرلىق كارتاعا نازار اۋدارساق، ءدال ءقازىر ەلىمىزدەگى NEET ساناتىنداعى جاستاردىڭ سانى 181 مىڭ ادامدى قۇرايدى.
ساراپشىلاردىڭ سوزىنە قۇلاق اساتىن بولساق، NEET ساناتىنداعى جاستارعا نەگىزىنەن، كاسىبي ءبىلىمى جوق، جۇمىس ىستەگىسى كەلمەيتىن جاستاردى جاتقىزاتىنىن ايتتى. ۇكىمەت ەلىمىزدەگى اتالعان ساناتتاعى جاستاردىڭ سانىن قىسقارتۋدى كوزدەسە، ءبىرىنشى كەزەكتە جاستاردىڭ كاسىبي ءبىلىم الۋىنا جاعداي جاساۋى كەرەك. ول ءۇشىن ەلىمىزدىڭ ءار ايماعىندا كاسىپتىك-تەحنيكالىق ءبىلىم بەرەتىن وقۋ ورىندارىن قۇرىپ، ولاردىڭ جاستار اراسىندا تارتىمدىلىعىن ارتتىرۋعا كۇش سالۋ كەرەك.
جوعارى وقۋ ورىندارىنا تۇسكەن جاستار وقۋىن اياقتاعاننان كەيىن ماماندىعى بويىنشا جۇمىس ىستەپ، ومىردەن ءوز ورنىن تاۋىپ كەتۋگە ۇمتىلاتىنى بەلگىلى.
ال كاسىپتىك-تەحنيكالىق ورتا بۋىندى ءبىلىم وردالارىن ءتامامداعان جاستار جايىندا بۇلاي دەپ ايتا المايسىڭ. ويتكەنى كاسىپتىك-تەحنيكالىق وقۋ ورىندارىن بىتىرگەن جاستارعا جۇمىس بىردەن تابىلا قويمايدى. سەبەبى ەلىمىزدە ءوندىرىس ورىندارى ءتيىستى دەڭگەيدە دامىماعاندىقتان، كوللەدجدەردى تاۋىسقان جاستار بىردەن جۇمىس تابا الماي، NEET ساناتىنداعى جاستاردىڭ سانىن كوبەيتۋگە ءماجبۇر.
ونىڭ ۇستىنە، ءبىزدىڭ قوعامدا كوللەدج بىتىرگەن جاستارعا جارتىكەش مامان رەتىندە قارايتىنى جاسىرىن ەمەس. ايتالىق، زاڭ، ەكونوميكا، پەداگوگيكالىق، مەديسينالىق كوللەدجدەردى بىتىرگەن جاستار ورتا ءبىلىمدى تاۋىسقاننان بىردەن جۇمىسقا ارالاسىپ كەتە المايدى. جۇمىس بەرۋشىلەر اتالعان ماماندىقتار بويىنشا جوعارى وقۋ ورىندارىن بىتىرگەن جاس مامانداردى جۇمىسقا قابىلداعاندا ءجون سانايدى.
مۇندايدا كەيبىر جاستار ۋنيۆەرسيتەتتەردە كاسىبي ءبىلىمىن جالعاستىرۋعا ءماجبۇر بولسا، ەندى ءبىرى وتباسىنداعى تۇرمىستىق جاعدايى كوتەرە الماعان سوڭ، جوعارى ءبىلىم الۋدان امالسىز باس تارتىپ، قارا جۇمىسقا بەت بۇراتىنى جاسىرىن ەمەس. اينالىپ كەلگەندە، ولار NEET ساناتىنداعى جاستاردىڭ قاتارىن تولىقتىرادى.
ەگەر ءبىز NEET ساناتىنداعى جاستاردىڭ سانىن ازايتۋدى شىنداپ قولعا العىمىز كەلسە، وڭىرلەردە شاعىن ءوندىرىس ورىندارىن كوبەيتىپ، جاستارعا دۇرىس كاسىبي ءبىلىم بەرمەيتىن ورتا جانە جوعارى بۋىندى وقۋ ورىندارىنىڭ جۇمىسىن توقتاتۋىمىز كەرەك. جاستارعا ءبىلىم بەرگەننەن گورى اقشا تابۋدى بارىنەن دە جوعارى قوياتىن مۇنداي وقۋ ورىندارى جاستاردىڭ كاسىبي مامان بولىپ قالىپتاسۋىنا باسىن اۋىرتپايدى.
