دالا ەڭبەكشىلەرى ءۇشىن ءقازىر ناعىز قاربالاس شاق. ولار ءاربىر جايما-شۋاق كۇندى ءتيىمدى پايدالانىپ، داقىلدارىن ەگىپ ۇلگەرۋگە تىرىساتىنى بەلگىلى. تاياۋدا تەكەس اۋىلىنداعى بەك قويلىبايەۆ باسقاراتىن «بايىنقول» شارۋا قوجالىقتارىنداعى كارتوپ جيناۋ ناۋقانىمەن تانىسىپ، ديقاندارمەن سويلەسىپ قايتتىق.

 

– قارا توپىراقتى ايماق شارۋالارى دالا جۇمىستارىن قالاي تىندىرىپ جاتىر؟

– بيىل نارىنقول ءوڭىرى تۇرعىندارى ءۇشىن قۋانىشتى جىل بولدى. جىل باسىندا وڭىردەگى شارۋا قوجالىقتارىنىڭ جەتەكشىلەرىمەن كەزدەسىپ، كارتوپتىڭ جاڭا سورتىمەن جۇمىس جاساساق  دەگەن  باستاما كوتەرگەن بولاتىنبىز. ناتيجەسىندە كارتوپ القابى 50 گەكتارعا ۇلعايدى. وتكەن جىلى گوللانديادان اكەلىنگەن جوعارى سورتتى «سانتا» تۇقىمى 70 گەكتارعا سەبىلسە، بيىل ون ەسەلەنىپ، 700 گەكتارعا سەبىلدى.

– اۋداندا كارتوپ ەگۋ ءىسىنىڭ بەلسەندىلىگىنىڭ كۇرت ارتۋىنىڭ سەبەبى نەدە؟

– بيىل ينتەنسيۆتى تەحنولوگيالار مەن جاڭا تەحنيكالاردىڭ كەلۋى ارقىلى ونىمدىلىك كولەمى ءبىرشاما ارتا ءتۇستى. وعان سەبەپ، جاڭا تۇلەگەن اۋدانعا وتكەن جىلى وبلىس اكىمى اماندىق باتالوۆتىڭ قولداۋىمەن 500 ملن تەڭگە ءبولىنىپ، اۋىل شارۋاشىلىق تەحنيكالارىن ساتىپ العان ەدى. بۇدان بولەك، سەرۆيستىك ورتالىقتار قۇرىلىپ، شارۋالار بىر-بىرىنە سەپتەسكەن. ءسويتىپ، شارۋالار ءبىر جاعادان باس، ءبىر جەڭنەن قول شىعارىپ، ەڭبەك ونىمدىلىگى ارتىپ وتىر. سايكەسىنشە، جاڭادان ساتىپ الىنعان 27 تراكتور شاراپاتىن تيگىزدى. بۇرىنعى تراكتورلاردا 80 اتتىڭ كۇشى بولسا، جاڭا تراكتورلاردا 92 اتتىڭ كۇشى بار. الىنعان تەحنيكالاردىڭ ارقاسىندا ەگۋ ناۋقانىن ەرتە بىتتىك.

– مول ءونىم الۋدىڭ قۇپياسىمەن بولىسسەڭىز...

– تەكەس اۋىلىنداعى بايىنقول شارۋا قوجالىعىنىڭ كارتوپ القابى تەڭىز دەڭگەيىنەن شامامەن 2 مىڭ مەتر بيىكتىكتە ورنالاسقان. ال توپىراعىندا تابيعي قۇم بولعاندىقتان جاڭبىر جاۋعاندا نەمەسە سۋارعاندا توپىراقتارى بىرىگىپ، تۇقىمدى قىسىپ قالمايدى. ءارى بۇدان شىققان ءونىمدى ەكى جىلعا دەيىن قويمادا ساقتاۋعا بولادى. ءونىمنىڭ باستى كەپىلى قارا توپىراق پەن ساپالى تۇقىم عانا ەمەس، قۋاتتى تەحنيكا مەن زاماناۋي تەحنولوگيا. سوندىقتان دا قۇنارى مول، اسا ءدامدى بۇل كارتوپ جەتىسۋ جەرىنىڭ بىرەگەي برەندىنە اينالعان.

– الداعى جوسپارلارىڭىز...

– بەرەرى مول كارتوپپەن جۇمىس جاساۋعا اركىم نيەتتى. ونىڭ ۇستىنە شارۋا قوجالىقتارىمىزدىڭ دا جايى جاقسى. الەۋەتى جوعارى. شارۋالارى مىعىم. وتكەن جىلى 70 گەكتارعا ەگىلگەن گوللانديالىق تۇقىمنان 2100 توننا ءونىم جينالعان. سول ساپالى تۇقىم شارۋالارعا  تەڭدەي تاراتىلىپ بەرىلدى. الداعى ۋاقىتتا اۋدان جاۋاپتىلارى وسى ەليتالىق كارتوپ القابىن 4 جارىم مىڭ گەكتارعا كەڭەيتسەك دەگەن نيەتتە. ءسويتىپ، الماتى وبلىسىنىڭ اتالمىش ونىمگە سۇرانىسىن تولىقتاي قاناعاتتاندىرماقپىز.

ايتا كەتۋ كەرەك، جالپى اۋداندا 17 شارۋا قوجالىعى مەن 3 سەرۆيستىك ورتالىعى جۇمىس ىستەيدى. سونىمەن قاتار جاڭا تەحنيكالاردىڭ كەلۋىنىڭ ارقاسىندا 120 ادام جۇمىسپەن قامتىلىپ وتىر.

بالجان قايرات قىزى، الماتى وبلىسى.