مۇرات ابەنوۆ: «تىڭدايتىن» بيلىككە – «ايتاتىن» ازاماتتار كەرەك»

Dalanews 18 اقپ. 2022 03:55 559

بەلگىلى قوعام قايراتكەرى مۇرات ابەنوۆ فەيسبۋك پاراقشاسىندا پرەزيدەنت سۇحباتىن مۇقيات تىڭداپ، ءبىراز وي تۇيكەنىن ايتىپتى. وسى رەتتە Dalanews.kz اقپارات اگەنتتىگى ابەنوۆتىڭ ويىن وقىرماندارىمەن ءبولىسۋدى ءجون سانادى.

پرەزيدەنت سۇحباتىندا قوعامداعى ءجيى ايتىلىپ جۇرگەن سىن پىكىرلەرگە جاۋاپ بەرۋگە تىرىسقانىن بايقادىم. ۇجىمدىق شارتى ۇيىمى، رەسەيگە تاۋەلدىلىك، پۋتين ءقاۋىپى، بيلىكتىڭ قاتەلىكتەرى مەن ودان تۋىندايتىن جاۋاپكەرشىلىك، قادرلىق وزگەرىستەرگە قوعامنىڭ كوڭىلى تولماۋى، «قاندى قاڭتار» سەبەپتەرى، كەڭ تاراعان كەدەيشىلىك، شەرۋگە شىققانداردى قاماۋ، وق اتۋ، ادام ءولىمى، ۇستالعانداردى ازاپتاۋ، ساياسي رەفورمالار قاجەتتىلىگى، تاعى دا پرەزيدەنتتىككە ءتۇسۋ ىقتيمالدىعى ءبارى-بارى سۇحباتتا كورىنىس تاپقان.

سونىن ىشىندە پرەزيدەنت بەيبىت ازاماتتاردىڭ ۇستالىپ قاماۋعا الىنعانى تۋرالى سۇراققا جاۋاپتان قاشپادى. قايتىس بولعانداردىڭ اراسىندا بەيبىت شەرۋگە شىققانداردىڭ بولۋى مۇمكىنىن ەكەنىن جاسىرمادى.

ءار ءىس بولەك تەكسەرىلىپ، قىلمىسكەردى قىلمىسكەر – جازىقسىز ادامداردىڭ جازىقسىز قۇربان بولعانىن انىقتالاتىنىن ايتتى. «شاش ال دەسە باس الاتىنداردىڭ» بار ەكەنىن مويىندادى. «جوق ونداي ەمەس، ءبىزدىڭ پوليسيا زاڭسىزدىققا بارمايدى» دەپ اقتاعان جوق. ول دۇرىس.


سۇحباتتا جەكە باسىن ماقتاۋ ماداقتاۋ بولعان جوق. سوعان ۇيرەنۋ كەرەك، ەكى جاقتا بىردەي. كەرىسىنشە توقايەۆ ءبىزدىڭ وتاندىق جۋرناليستيكانى «ارتىقتاۋ» ماقتاپ جىبەرگەنىن بايقادىم. جالپى الداعى ۋاقىتتا تەڭ اڭگىمە بولعانى دۇرىس.

ارينە سۇحبات تولىق ەركىن فورماتتا ءوتتى دەپ اسىرا باعالاۋعا بولماس. ونداي «ەركىندىكتىڭ» بولمايتىنى بەلگىلى.

قاي كەزدە دە ساياساتتىڭ ىسكە اسۋى مەن ونىڭ ناتيجەسىن ءتۇسىندىرۋدىڭ ءوز قيسىندارى، يدەولوگيالىق ۇستانىمدار مەن جەتكىزۋ تاسىلدەرى بار ەكەنىن مويىندايمىز. كەز كەلگەن ءسوز بەن تەرميندى ورىنسىز پايدالانۋدىڭ قاۋىپتەرى بار ەكەنى بەلگىلى. اسىرەسە كازىرگى جاعدايدا. سول سەبەپتەن پرەزيدەنت ديپلوماتيالىق تاجىريبەسىنە سۇيەنگەنى بايقالدى. ءوزى دە سونى استارلاپ «ايتىلعان ءسوز اتىلعان وق» ەكەنىن استارلاپ ايتتى.

ەڭ باستىسى ساياسي رەفورمالاردى جاريالاۋدى كوپكە سوزبايتىنىن تىلگە تيەك ەتتى. الدىمەن كۇزگە جوسپارلانىپ، سوڭىنان ناۋرىزعا نەگە جوسپارلانعانىن ءتۇسىندىردى. پرەزيدەنتتىڭ مۇنىسىن قولدايمىن. قوعام ۇزاق كۇتۋگە دايىن ەمەس. بيلىك ءوزى باستاماسا بۇل ءىستى بەلسەندى ازاماتتار، جاڭا ساياسي كۇشتەر وزدەرى قولعا الاتىنى انىق.

جاڭا ۇسىنىلعان يدەولوگيا – جاپپاي ەڭبەكقورلىق. وليگارحتاردىڭ  پايدا بولۋ سەبەبىن جويۋ. ۇرلاعان اقشانى قايتارۋ. نەگىزگى تۇيگەن وي وسى.


الدىڭعى  ورىسشا سۇحباتىندا نەگىزگى ۇستانىمدار ايتىلدى. ءبىراق كوپشىلىك قوعامعا، اۋىل ايماقتارعا تۇراتىندارعا، كوبىنەسە تەلەديداردان اقپارات الاتىندارعا كەرەك دەپ ويلايمىن.

الداعى ۋاقىتتا كوبىرەك ساياسي ساراپتامالىق حابارلار بولعانى دۇرىس. اسىرىسە قازاق تىلىندە. ەركىندەۋ ويىن جەتكىزەتىن.  


كەز كەلگەن رەفورمانى حالىقتىڭ قولداۋىنا سۇيەنىپ جاساماسا ناتيجە بەرمەيدى. سەنىم بولۋ ءۇشىن شىنايىلىققا ءمان بەرۋ كەرەك. جاساندىلىق كۇدىك تۋعىزادى. ول انىق. كازىرگى ساياسي احۋالدىڭ ەرەكشەلىگى – قوعام جوعارى ساياسي بەلسەندىلىك تانىتۋعا دايىن. ەل باسقاراتىن ساياساتكەرلەرمەن قارىم-قاتىناس جاساعىسى كەلەدى. ول ءۇشىن بيلىك پەن قوعام ءبىر تىلدە، ءبىر يدەولوگيالىق تەورياعا سۇيەنىپ، ءبىر تەرمينولوگيانى پايدالانىپ، ءبىر قوعامدىق كەلىسىم شارتىن مويىنداۋدان باستاۋ كەرەك.

الداعى ۋاقىتتا كوپتەگەن پىكىر الماسۋلار، ديالوگ الاڭداردىڭ وتىرىستارىن وتكىزگەن دۇرىس. بولماسا مىلقاۋ مەن كەرەڭ اڭگىمەسىنە ۇقساپ قالۋى مۇمكىن.

«تىڭدايتىن» بيلىككە – «ايتاتىن» ازاماتتار كەرەك.

ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار