باس كەڭسەدە مەديا ماماندارى زاماناۋي ۆيزۋاليزاسيا ورتالىعىنىڭ جۇمىسىمەن تانىسسا، «پرورۆادا» ىلەسپە گازدى كەشەندى دايىنداۋ قوندىرعىسى مەن «كاسپيي سامالى» ۆاحتالىق قالاشىعىنداعى مۇنايشىلاردىڭ تۇرمىس-تىرشىلىگىنە دەن قويدى.
جاڭا تەحنولوگيالار جۇمىستى جەڭىلدەتىپ، جول اپاتىن ازايتتى
ەمبىمۇنايگازدىڭ وندىرىستىك پروسەستى باقىلاۋ ورتالىعىنىڭ ەكى قابىرعاسى ەكى ۇلكەن ەكرانمەن جابدىقتالعان. ءبىرى وندىرىستىك پروسەستى باسقارۋدىڭ اۆتوماتتاندىرىلعان جۇيەسىنە نەگىزدەلسە، ەكىنشىسى «ساپارلاردى باسقارۋ» جوباسى دەپ اتالادى.
ورتالىقتىڭ ءوزى ەمبىمۇنايگازدىڭ ءتورت وندىرىستىك باسقارماسىنا قارايتىن كەن ورىندارىنا جەدەل باقىلاۋ جانە مونيتورينگ جۇرگىزۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. قاي جەردە ءوندىرىس قالاي جۇزەگە اسىپ جاتىر، قانداي اقاۋ ورىن الدى، جۇمىسشىلار نە ىستەپ جاتىر – ءبارى دە ديسپەچەرلەردىڭ كوز الدىندا. «ينتەللەكتۋالدى كەن الاڭى» اتالاتىن بۇل جوبا العاش پيلوتتىق نەگىزدە قىزىلقوعا اۋدانىنداعى «ۋاز» كەن ورنىندا 2016 جىلى ەنگىزىلگەن بولسا، كەيىن وزگە كەن الاڭدارى دا جوباعا بىرىنەن سوڭ ءبىرى قوسىلا باستاعان. بۇل ءبىر جاعىنان جۇمىسشىلاردىڭ ەڭبەگىن جەڭىلدەتسە، ەكىنشىدەن ۇڭعىمالاردىڭ جوندەۋ-ارالىق كەزەڭدەرى ارتتىرىلدى.
سول سەكىلدى «ساپارلاردى باسقارۋ» جوباسى دا كومپانياعا قاراستى كولىكتەردىڭ قوزعالىسىن ءتيىمدى باسقارۋعا، سايكەسىنشە جول-كولىك اپاتتارىنىڭ سانىن ازايتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. قىزمەتتىك قاي كولىك بولماسىن، ارنايى داچيكتەرمەن جابدىقتالعان. جۇرگىزۋشى جىلدامدىق اسىرسا، قاۋىپسىزدىك بەلدىگىن تاقپاسا، نە وزگە دە تالاپتاردى بۇزعان جاعدايدا دەرەۋ ورتالىققا بەلگى بارادى. جوبا ءقازىردىڭ وزىندە تيىمدىلىگىن بەرىپ وتىر. ەمگ ماماندارىنىڭ دەرەگىنشە، جۇرگىزۋشىلەردىڭ جىلدامدىقتى ارتتىرۋ جاعدايى 55 پايىزعا ازايسا، جانار-جاعارماي ۇنەمدەۋ دەڭگەيى 20 پايىزدى قۇراعان. بۇل – بيىلعى ون ايدىڭ دەرەگى. ءدال وسى مەرزىمدە بىردە-بىر جول-كولىك اپاتىنىڭ دا تىركەلمەۋى – ەرەكشە جەتىستىك.
ايتا كەتۋ كەرەك، وندىرىستىك پروسەستى باقىلاۋ ورتالىعىنىڭ قوس جوباسى دا – وزگەلەردىڭ كوشىرمەسى ەمەس، ەمبىمۇنايگازدىڭ وزىندىك تەحنولوگياسى. بۇل جوبا رەسپۋبليكالىق «سيفرلىق قازاقستان» باعدارلاماسىنا ەنگەن. سونىمەن قاتار، 2017 جىلى سانكت-پەتەربۋرگتە وتكەن «مۇناي-گاز سالاسىنداعى ۇزدىك 10 IT جوبا» بايقاۋىندا ۇزدىك دەپ تانىلعان.
الپىس جىلدىق تاريحى بار پرورۆا
ەرتەگىدەگى ەرنازار بايدىڭ توعىز ۇلىن ءبىر بولەك، ەر توستىگىن ءبىر بولەك سانايتىنى سەكىلدى پرورۆا كەن الاڭدارى توبىنىڭ ەمبىمۇنايگازدىڭ وندىرىستىك الاڭدارى اراسىنداعى ورنى زور. وعان قوسا، بيىل كەن الاڭىنىڭ اشىلعانىنا تۇپ-تۋرا 60 جىل.
پرورۆانىڭ نەگە الاڭدار توبى دەپ اتالاتىنىن تۇسىندىرە كەتەيىك، مۇندا ءبىر ەمەس، ءتورت بىردەي كەن ورنى بار. ولار – باتىس پرورۆا، اقتوبە جانە ساعيدوللا نۇرجانوۆ پەن دوسمۇحامبەتوۆ اتىنداعى كەن ورىندارى. ال ەندى پرورۆانىڭ باستى ەرەكشەلىگىن ايتساق، مۇندا جانعان شىرپىداي باسى الاۋلاپ تۇراتىن مۇناي ءوندىرۋ قوندىرعىلارى جوق. ءوڭىر ەكولوگتارىن شىر-پىر ەتكىزەتىن بۇل ماسەلە پرورۆادا شەشىمىن تاپقانىنا دا ءبىراز ۋاقىت بولىپ قالدى. الاۋلاپ جانىپ تۇراتىن ىلەسپە گاز بولسا، مۇندا ونى كەشەندى دايىنداۋ قوندىرعىسى ىسكە قوسىلعالى بەرى ەكولوگيالىق ماسەلە شەشىمىن تاپتى. ەكولوگيادان بولەك، ەكونوميكالىق تۇرعىدا دا جوبا باسىمدىققا يە. سانمەن دايەكتەسەك، ىلەسپە گازدى كەشەندى دايىنداۋ قوندىرعىسىنىڭ جىلدىق قۋاتى – 150 ميلليون تەكشە مەترگە تەڭ.
«گازدى كەشەندى دايىنداۋ پروسەسى تولىعىمەن اۆتوماتتاندىرىلعان جانە توتەنشە جاعدايلاردان بىرنەشە دارەجەلى قورعانىسپەن قامتىلعان»، – دەپ قوستى كومپانيانىڭ باسپا ءسوز ماماندارى.
بۇل ورايدا مۇنايشىلار بولاشاقتىڭ ەنشىسىندەگى ءبىر جوبانىڭ دا شەتىن شىعارىپ، سۇيىنشىلەپ قويدى. ايتۋىنشا، «باتىس پرورۆانىڭ» گاز قاباتىنان 17 ميلليارد تەكشە مەتردەن استام گاز قورى بار. ەندەشە، تاۋارلى گاز ءوندىرۋ جۇمىسى ەندى تەك قىزا تۇسپەك.
ايتا كەتەيىك، پرورۆانىڭ مۇنايى مەحانيكالاندىرىلعان جانە فونتاندىق ادىسپەن وندىرىلەدى. فونتاندىق ادىسپەن دەگەنىمىز، ونى يگەرۋدە قولدانىلاتىن ءتۇرلى تەحنولوگياعا تەرەڭدەمەي سويلەسەك، مۇنايدى الۋ ءۇشىن ونى جەر استىنان سورۋدىڭ ەش قاجەتى جوق، ول ءوزى-اق اتقىلاپ تۇر. بۇل مەرزىمدە وندىرىلگەن مۇنايدىڭ كولەمى 44 ميلليوننان استام. ال «جىلىويمۇنايگاز» مۇناي-گاز ءوندىرۋ باسقارماسى وندىرەتىن مۇنايدىڭ جالپى كولەمىنىڭ 85 پايىزى «پرورۆا» كەن ورىندارىنا تيەسىلى.
جوسپاردى ورىنداۋعا ەلەكتر تاپشىلىعى دا كەدەرگى ەمەس
«ەمبىمۇنايگاز» باسشىلىعى مەديا سالاسىنىڭ وكىلدەرىمەن پرورۆادا ءماسليحات قۇرعانىمەن، جۋرناليستەر كومپانيانىڭ سان-سالالى جانە وزگە اۋداندارداعى قىزمەتى جايلى دا سۇراپ ءبىلدى. كومپانيانىڭ باس ديرەكتورى ءسابيت ارىنوۆ پەن ونىڭ ءوندىرىس جونىندەگى ورىنباسارى مارات ەلەۋسىنوۆ كومپانيا قىزمەتىنىڭ نەگىزگى مالىمەتتەرىن تانىستىردى.
وندىرىستىك جوسپاردىڭ ورىندالۋىنان باستاساق، بيىل «ماەك» جشس-ندەگى جىلۋ-ەلەكتر ستانسياسىندا بولعان اپاتتىڭ سەبەبىنەن مۇناي كومپانيالارىنا جەتكىلىكتى دەڭگەيدە ەلەكتر قۋاتى بەرىلمەگەنى بەلگىلى ەدى. بۇل ءوندىرىسىنىڭ تومەندەۋىنە اكەلگەن. دەگەنمەن، بۇعان قاراماستان، «ەمبىمۇنايگاز» اق بيىلعى 10 ايدا مۇناي ءوندىرۋ جوسپارىن 100،6 پايىزعا ورىندادى. ءبىرقاتار گەولوگيالىق-تەحنيكالىق ءىس-شارالاردى ءساتتى جۇزەگە اسىرۋدىڭ ارقاسىندا قوسىمشا 189 مىڭ توننادان استام قارا التىن وندىرىلگەن. ءدال وسى كريتەريي بويىنشا جوسپار 147 پايىز ورىندالعان.
جالپى، كومپانيا ون ايدا مۇناي وندىرۋدە دە، ونى تاپسىرۋدا دا، بۇرعىلاۋدان كەيىن ءوندىرۋشى ۇڭعىمالاردى پايدالانۋعا بەرۋدە دە، ءتىپتى ۇڭعىمالاردى كۇردەلى جوندەۋدە دە جوسپاردى ارتىعىمەن ورىنداپ كەلەدى. بۇل سوزىمىزگە كومپانيا ۇسىنعان كورسەتكىشتەردىڭ ءمانى دالەل.
ىلكىمدى ىستەر ەمبىمۇنايگازدى قازاقستانداعى ءىرى سالىق تولەۋشىلەردىڭ قاتارىنا قوسقالى ونداعان جىلداردىڭ ءجۇزى. سوڭعى كەزەڭدەر سيفرلارىن عانا سويلەتسەك، 2020 جىلدان بەرى كومپانيا بيۋدجەتكە 480 ملرد تەڭگە سالىق تولەپ، اتىراۋ وبلىسىنىڭ ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋعا 2،2 ملرد تەڭگە جۇمسادى.
سونداي-اق، «ەمبىمۇنايگاز» اق قورشاعان ورتانى قورعاۋ شارالارىنا، ونىڭ ىشىندە لاستانعان جەرلەردى قالپىنا كەلتىرۋگە، قورشاعان ورتانى جاقسارتۋ مەن كوگالداندىرۋعا باعىتتالعان شارالارعا قوماقتى قارجى بولەدى. اتاپ ايتقاندا، بيىلعى 10 ايدا تاريحي مۇنايمەن لاستانعان 181،69 مىڭ گەكتار جەر قالپىنا كەلتىرىلىپ، 2022-2023 جىلدار ارالىعىندا كومپانيا اتىراۋ وبلىسى اكىمدىگى بولگەن 28 گەكتار جەرگە 21 900 ءتۇپ كوشەتىن وتىرعىزعان.
«كاسپيي سامالى»: جۇمىسشىلارعا قاجەتتى جاعداي تۇگەل جاسالعان
«ەمبىمۇنايگاز» اق باس ديرەكتورى ءسابيت ارىنوۆ اتاپ وتكەندەي، كومپانيادا 5 مىڭ ادام جۇمىس ىستەسە، ولاردان بولەك 5 مىڭنان استام مەردىگەرلەر بار.
«كومپانيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ ءومىرى – ءبىزدىڭ باستى قۇندىلىعىمىز. ولاردىڭ تابىستى قىزمەتى مەن وندىرىستىك ماسەلەلەردى وڭتايلى شەشۋ – ۇجىمداعى جاعىمدى احۋالدى قالىپتاستىرۋدىڭ كەپىلى. سوندىقتان ءبىز ءقاۋىپسىز ەڭبەك مادەنيەتى مەن وزىق حالىقارالىق تاجىريبەنى ەنگىزۋ ارقىلى ونەركاسىپتىك قاۋىپسىزدىك، ەڭبەكتى قورعاۋ جانە قورشاعان ورتا سالاسىنداعى كورپوراتيۆتىك مادەنيەتتى ۇنەمى جەتىلدىرىپ وتىرامىز»، – دەدى كومپانيا باسشىسى.
ەمبىمۇنايگازدىڭ كەن الاڭدارى ءوڭىردىڭ ءار بولىگىندە، ورتالىق ەلدى مەكەندەردەن شالعاي ورنالاسقاندىقتان، ءوندىرىس جۇمىسشىلارىنىڭ باسىم بولىگى ۆاحتالىق ادىسپەن ەڭبەك ەتەدى. بۇل رەتتە مەديا ماماندار پرورۆالىق مۇنايشىلاردىڭ ەكىنشى ءۇيى – «كاسپيي سامالى» ۆاحتالىق قالاشىعىنىڭ تۇرمىس-تىرشىلىگىمەن تانىسىپ، مۇنايشىلارمەن بىرگە ءبىر ءتۇن تۇنەپ تە شىقتى. جايلى جاتىن بولمەلەر، اسحانا، مەدپۋنكت، سپورت زالدارى، دەمالىس بولمەلەرى جانە باسقالارمەن جابدىقتالعان قالاشىقتا جۇمىسشىلاردىڭ ەڭبەكتەن بوس ۋاقىتىن ءتيىمدى، قىزىقتى وتكىزۋىنە قاجەتتىنىڭ ءبارى بار.
جالپى كومپانيادا الەۋمەتتىك تۇراقتىلىققا، جۇمىسشىلاردى جان-جاقتى قولداۋعا ايرىقشا كوڭىل بولىنەدى. ءتۇرلى ومىرلىك جاعدايلارعا بايلانىستى بەرىلەتىن ماتەريالدىق كومەك مولشەرى ۇجىمدىق شارتتا ايقىندالعان. ءار جىلعا جوسپار جاسالادى جانە ونىڭ اياسىندا جۇمسالاتىن قارجىنىڭ بيۋدجەتى بەكىتىلەدى.
جۇمىسشىلاردىڭ بىلىم-بىلىكتىلىگىن كوتەرۋ ءۇشىن قوسىمشا وقۋىنا دا جاعداي جاسالادى. ال كوللەدجدە ءبىلىم الىپ جاتقان جاستاردى كومپانياعا تارتۋ ءۇشىن 2015 جىلدان بەرى دۋالدى وقۋ باعدارلاماسى قولعا الىنعان. ونىڭ اياسىندا كومپانيا 5 وقۋ ورنىمەن جۇمىس ىستەسە، وسى ۋاقىتقا دەيىن وعان 306 ادام قاتىسىپ، ونىڭ ىشىندە 82 ستۋدەنت «ەمبىمۇنايگاز» كومپانياسىنىڭ ءتۇرلى كاسىپورىندارىنا جۇمىسقا قابىلدانعان. بۇل جوبانىڭ تاعى ءبىر ەرەكشەلىگى سول، ونىڭ قاتىسۋشىلارى ءوزى قالاعان وزگە كومپانيالارعا دا جۇمىسقا تۇرا الادى. ماسەلەن، جوبا قاتىسۋشىلارىنىڭ ءبىرازى اتىراۋ وڭىرىندەگى نە ودان تىس جەرلەردەگى ءىرى كاسىپورىن، كومپانيالارعا جۇمىسقا قابىلدانىپ، ەڭبەك ەتىپ جاتقانىن اتاپ ءوتتى ءسابيت ارىنوۆ.
جالپى، بىلتىر عانا ءجۇز جىلدىعىن اتاپ وتكەن ەمبىمۇنايگازدىڭ قازمۇنايگاز قۇرىلىمىنداعى ورنى ايرىقشا. اتالعان عاسىرلىق مەرزىمدە 200 ميلليون تونناعا جۋىق مۇناي وندىرگەن كاسىپورىننىڭ ءالى دە ءقوپ جىلدار بويى مۇناي بەرە الاتىنى جونىندە بولجام بار. بۇل – عاسىر جاساعان كومپانيانىڭ ءالى دە ەل يگىلىگى جولىندا قىزمەت ەتە بەرەتىنىنىڭ ايعاعى.
