ول
مايلىبايەۆ نازاربايەۆتىڭ جانىندا 2004 جىلدان بەرى ءجۇر. ءدال وسى جولى ول مەملەكەت باسشىسى باسپا ءسوز قىزمەتىنىڭ جەتەكشىسى بولىپ تاعايىندالدى. وسى قىزمەتتە 2008 جىلدىڭ اياعىنا دەيىن وتىرادى. كەيىن مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگىنە اۋىسىپ، اقپارات جانە مۇراعات كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى قىزمەتىن اتقاردى. بۇل جەردە ۇزاق ايالداعان جوق. ءوستى. وسى ۆەدومستۆونىڭ ۆيسە-مينيسترى بولدى.
سوسىن پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنە قايتا ورالدى. بۇرىنعى قىزمەتىنە قايتىپ كەلدى. 2011 جىلى پرەزيدەنت اكىمشىلىگى جەتەكشىسىنىڭ ورىنباسارى بولدى.
تۇتاستاي العاندا، سوڭعى 12 جىل بويى مايلىبايەۆ نازاربايەۆتىڭ جانىندا ءجۇردى. ونىڭ باياندامالارىن ازىرلەدى. ەلباسىعا ەلدەگى جاعدايدى جەتكىزىپ وتىردى. اقپاراتتار مايلىبايەۆتىڭ ەلەگىنەن ءوتتى. پرەزيدەنتتىڭ ەلدەگى جاعدايدى باعامداۋى مەن سوعان ساي شەشىم شىعارۋىنا مايلىبايەۆتىڭ اسەرى بولدى.
دەمەك، ءباسپاسوز-حاتشىسى قىزمەتى ءبىز بەن ءسىز ويلاعانداي جەڭىل-جەلپى لاۋازىم ەمەس. كەرىسىنشە، امال-ايلاسىن تاپسا، وسى ارقىلى باستىعىنىڭ كوڭىل-كۇيىنە اسەر ەتۋگە، اينالاسى مەن ەلدەگى وقيعالارعا قاتىستى كوزقاراسىن قالىپتاستىرۋعا، ءتىپتى كەيبىر اۋىر سالماقتى شەندىلەردىڭ ۇستىنەن كومپرومات جيناۋعا، ونى باستىقتىڭ الدىنا اپارۋعا، تيىسىنشە سول ارقىلى الگى اۋىر سالماقتىڭ ساياساتكەرلەردىڭ تاعدىرىن شەشۋگە بولادى.
ونىڭ شابۋىلىنا ۇشىراعاندار كىم؟
بايقاساڭىز، پرەزيدەنت اكىمشىلىگىندەگى مايلىبايەۆتىڭ ۇستىنەن قارايتىن باستىقتار ءار جىلدارى قازاقستانداعى وپپوزيسيالىق جانە رەسەيلىك اقپارات قۇرالدارى تاراپىنان شابۋىلعا ۇشىراعان. مايلىبايەۆتىڭ كرەملدەگى ىقپالدى ويىنشىلارمەن، ونىڭ ىشىندە پۋتين مەن مەدۆەديەۆتىڭ اكىمشىلىگىندەگى ارىپتەستەرىمەن تىعىز بايلانىستى بولعانى ەشكىمگە جاسىرىن ەمەس.
مايلىبايەۆ وسى ارقىلى ءوزىنىڭ ساياساتتاعى قارسىلاستارىنا (بالكىم دۇشپاندارىنا) وزگە بىرەۋدىڭ شوقپارى ارقىلى سوققى جاساۋى ابدەن مۇمكىن. بۇلاردىڭ قاتارىنا ءمۋسيندى، ءماسىموۆ جانە ءنىعماتۋليندى جاتقىزۋعا بولادى. ارينە، ولاردىڭ يميدجىنە نۇقسان كەلتىرگەن باسقا سەبەپتەر بار. دەگەنمەن، باسپاسوزدەگى سىني ماقالالار دا بۇلاردىڭ ابىروي-بەدەلىن شاتقاياقتاتىپ كەتكەنىن جاسىرۋعا بولمايدى. ال مايلىبايەۆتىڭ اقپاراتتىق شابۋىلدارىنان زارەزاپ بولعان نازاربايەۆتىڭ اينالاسى وسىنىڭ ءبارىن ۇيىمداستىرىپ وتىرعان ادامعا جىلى قاباق تانىتپاسى بەلگىلى.
ناقتىلايىق. مايلىبايەۆ ءماسىموۆتىڭ باسقا كرەسلوعا اۋىسۋ تۋرالى ءوتىنىشىن نازاربايەۆقا جەتكىزبەي تاستايدى. ەرجان باباقۇماروۆ جانە ەرلان ءقاريننىڭ كومەگىمەن ءماسىموۆ پەن ءنىعماتۋليننىڭ ۇستىنەن قۇشاق-قۇشاق كومپرومات جينايدى.
ودان قورقاتىن
مايلىبايەۆ اقپاراتتىق سالا مەن مەملەكەتتىك اپپاراتتاعى ورىندارعا دا ءوز ادامىن وتىرعىزباق بولعان. وعان ۇناماعاندار جۇمىستان قۋىلاتىن، قۋىلعانى ءوز الدىنا، جاڭا جۇمىسقا قابىلدانۋىنىڭ ءوزى قيىنعا سوعاتىن. وسى سەبەپتى دە ەشكىم ونىمەن بەتپە-بەت كەلۋگە باتپايتىن. بۇل ءوز كەزەگىندە مايلىبايەۆتىڭ ىقپالىن ودان ءارى ارتتىرىپ، بيلىگىن كۇشەيتە ءتۇستى.
بۇدان سىرت ونىڭ «قازاقستان»، «حابار»، «ەۋرازيا» ارنالارىنىڭ تەلەباعدارلامالارىنا بولىنگەن قىرۋار قارجىنى ءوزىنىڭ ىقپالىنداعى پروديۋسەرلىك ورتالىقتارعا بولگىزگەنى تۋرالى بولجام بار. دەمەك، تەلەباعدارلامالار تۇسىرۋگە بولىنگەن اقشا مايلىبايەۆتىڭ قالتاسىندا كەتتى دەگەن ءسوز. بۇلاي بولسا ول ۇرلادى دەگەن 1،3 ملرد. تەڭگە قولدى بولعان قاراجاتتىڭ شەتى عانا...
سونىمەن بىرگە «ەۋرازيالىق زەرتتەۋلەر ينستيتۋتى»، «قازاقستان ساياساتتانۋشىلار كونگرەسىنىڭ» جوبالارىنا بولىنگەن ميللياردتار دا ءدال وسى ماقساتقا بولىنگەنى كۇماندى.
ونىڭ يدەيالارى
مايلىبايەۆتىڭ مەملەكەت باسشىسىنىڭ حالىق الدىنداعى وبرازىن، يدەولوگيالىق كەلبەتىن قالىپتاستىرۋدا ۇلكەن قاتەلىكتەر جىبەرگەنىن جاسىرۋعا بولمايدى. ول ورتاعا تاستاعان يدەيالاردى حالىق «اقىلعا قونىمسىز» دەپ تانىدى. ال استانانىڭ اتىن نازاربايەۆتىڭ اتىمەن اتاۋ يدەياسىن مۇلدە اقتالمادى.
پرەزيدەنتتىڭ حالىقپەن جۇزدەسۋىندە قاتاڭ ىرىكتەۋ ءجۇردى. ەلباسىمەن كەزدەسكىسى كەلگەن قاتاڭ ىرىكتەۋدەن ءوتتى. دايىندالدى. سەناريي جاتتادى. پىسىقتادى. نازاربايەۆ اتىنا ايتىلاتىن تىلەكتەر، ماقتاۋلار پرەزيدەنت اكىمشىلىگى، ونىڭ ىشىندە ىشكى ساياسات ماسەلەلەرىن قاداعالايتىن ورىنباساردىڭ تاراپىنان تەكسەرىلدى.
نازاربايەۆتى پايعامبارعا اينالدىرۋ يدەياسىن قوعام ءاۋ-باستان قابىلداعان جوق. ونىڭ وبرازىن وسىلاي كورسەتۋ بۇعان جاۋاپتى ادامداردىڭ اقىلسىزدىعىنان نەمەسە ەلباسىعا ادەيى ىستەۋدەن تۋۋى مۇمكىن ەدى.
ايتالىق، مەملەكەت باسشىنىڭ ەل الدىنداعى ابىرويىن ءتۇسىرۋ، ونى الەمدەگى ەشكىم امانداسپايتىن ديكتاتورلاردىڭ قاتارىنا قويۋ جانە ەڭ باستىسى قارىم-قاتىناسى جاقسارىپ كەلە جاتقان باتىس الەمىنەن اجىراتىپ الۋ...
ونىڭ تۇسىندا
مايلىبايەۆ ەلدىڭ ىشكى ساياساتىن ءبىر ءوزى بيلەپ توستەدى. ونىڭ تۇسىندا رەسەيلىك اقپارات قۇرالدارى قازاقستاندىق اقپاراتتىق نارىققا ەنتەلەي ەندى.
ونىڭ تۇسىندا مەملەكەتتىك ارنالارعا رەسەيدەن كەڭەسشىلەر شاقىرۋ ءۇردىسى بەلەڭ الدى. ءتىپتى، 100 پايىز قازاقشا حابار تاراتاتىن «قازاقستان» تەلەكانالىنىڭ وزىندە رەسەيلىك كەڭەسشى بولعان.
جۋرناليستەردىڭ ايتۋىنشا، بار بيلىك كەڭەسشىنىڭ قولىندا بولعان. ول بارلىق جيىندارعا قاتىساتىن، ارنانىڭ اقپاراتتىڭ ساياساتى مەن كادرلار ماسەلەسىنە دە ارالاساتىن. اقشانى قىرىپ تاباتىن، سىياقىسى دا قوماقتى بولاتىن.
جوعارىدا جازىلعان جايتتى تۇيىندەسەك، مايلىبايەۆتى اقپاراتتىق ساتقىندىق جاسادى، اتا زاڭدى السىرەتىپ، ىشتەن ىرىتكى تۋعىزباق بولدى، اقىلعا سىيمايتىن يدەيالارىمەن الەم الدىنداعى ەلدىڭ يميدجىنە نۇقسان كەلتىردى، اقپاراتتىق تاۋەلسىزدىكتىڭ ىرگەسىن سوگىتىپ، ىشكى ساياسي پروسەستەردى باقىلاۋعا كەلگەندە بيلىكتى كرەملدىڭ قولىنا ۇستاتتى دەپ ايىپتاۋعا ابدەن نەگىز بار.
P.S. ازىرگى تەرگەۋ-تەكسەرۋ امالدارى ءدال وسى باعىتتا ءجۇرىپ جاتىر دەپ ايتا المايمىز. بۇل – قۇپيا. بىزگە ونى ايتپايدى. دەگەنمەن، مايلىبايەۆقا قاتىستى اقپار جيناپ جاتقان ارنايى قىزمەت ماماندارى تەرگەۋ ىسىنە كەلگەندە ءبىز جازعان جايتتاردى نازارعا الار دەگەن ويدامىز.
دەرەككوز: Kz.expert سايتى.
اۋدارعان، دۋمان بىقاي
