قازاقستاننىڭ ەكونوميكالىق ساياساتى شاعىن جانە ورتا بيزنەستى دامىتۋعا باعىتتالعان. ىشكى نارىقتى وتاندىق تاۋارلار مەن قىزمەتتەرمەن قانىقتىرۋعا ەرەكشە نازار اۋدارىلادى. ماڭعىستاۋدا شاعىن جانە ورتا بيزنەستى قولداۋ بويىنشا بىرنەشە شارالار پاكەتى ىسكە اسىرىلۋدا. مىسالى، 2023 جىلى كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ جونىندەگى ۇلتتىق جوبا اياسىندا جاڭا بيزنەس-يدەيالاردى ىسكە اسىرۋ ءۇشىن 250 ملن تەڭگە بولىنگەن.
بۇل وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا 12 ەسە كوپ.
بۇدان بولەك، وبلىستا شاعىن جانە ورتا بيزنەستى دامىتۋ ماقساتىندا بيىل «Mangystau business» وڭىرلىك باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋ جوسپارلانعان. ونىڭ اياسىندا ءىسىن جاڭادان باستاعان كاسىپكەرلەر جىلدىق ۇستەمەمەن 1% جەڭىلدىكپەن نەسيە الا الادى. نەسيە مەرزىمى-60 اي. وڭىرلىك باعدارلامانى ىسكە اسىرۋ شەڭبەرىندە 50 جاڭا جوبانى قولداۋ كورسەتىلىپ، 100-دەن استام جۇمىس ورنىن قۇرۋ جوسپارلانۋدا.
– ءبىز مۇناي سالاسىندا جۇمىسقا ورنالاسۋ بارىنە مۇمكىن ەمەس ەكەنىن بىرنەشە رەت اشىق ايتتىق. سوندىقتان مەملەكەت تۇرعىندار ءوز كاسىبىمەن اينالىسىپ، ءوز ءىسىن اشۋى ءۇشىن ناقتى شارالاردى ۇسىنادى. ول ءۇشىن مەملەكەت ەسەبىنەن كەز-كەلگەن ادام تەگىن ءبىلىم الىپ، بيزنەس-جوسپار جاساقتاي الادى. كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ ءۇشىن جىلدىق 2،5% جەڭىلدەتىلگەن نەسيە تۇرىندەگى قولداۋ شاراسىن پايدالانۋعا مۇمكىندىگى بار.
سونداي-اق، بيىل ءبىز «Mangystau business» ايماقتىق باعدارلاماسىن ىسكە قوسامىز. بۇل باعدارلاما كەز-كەلگەن باستاۋشى كاسىپكەرگە ۇلكەن مۇمكىندىك. جاسقا بايلانىستى شەكتەۋ بولمايدى. تۇرعىندارعا ارنالعان تاعى ءبىر مۇمكىندىك: ول گرانت، ونى يەلەنۋ ءۇشىن ارنايى كوميسسيا الدىندا ازىرلەنگەن بيزنەس-جوسپارىڭىزدى قورعايسىز. وتكەن جىلى شاعىن جانە ورتا بيزنەس سۋبەكتىلەرىنىڭ سانى 36،7%-عا ءوستى. بۇدان شىعاتىن قورىتىندى، ءوڭىر ەكونوميكاسىنداعى كاسىپكەرلىك سالانىڭ ۇلەسى جىل وتكەن سايىن ارتىپ كەلەدى، – دەدى نۇرلان نوعايەۆ.
2022 جىلى 3 273 شاعىن جانە ورتا بيزنەس جوباسى مەملەكەتتىك قولداۋ تەتىكتەرىن پايدالانعان. ونىڭ ىشىندە:
- كاسىپكەرلىكتى دامىتۋدىڭ ۇلتتىق جوباسى اياسىندا 46 ملرد. تەڭگە سوماسىنا 3 106 جوباعا قولداۋ كورسەتىلگەن. ناتيجەسىندە 274 جاڭا جۇمىس ورنى قۇرىلىپ، 520 جۇمىس ورنى ساقتالعان؛
- جۇمىسپەن قامتۋ جول كارتاسى اياسىندا 1 ملرد. تەڭگەگە 167 جوباعا قولداۋ كورسەتىلگەن.
ءوڭىر باسشىسى ءوز بيزنەسىن دامىتقىسى كەلەتىندەر ىشكى تۋريزمگە نازار اۋدارۋى كەرەك ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
– شاعىن جانە ورتا بيزنەس تۋريستىك يندۋستريانىڭ دامۋىنا زور ۇلەس قوسادى. شاعىن قوناق ۇيلەر مەن كافەلەردىڭ يەلەرى، ەكسكۋرسوۆودتار، ۇلتتىق كادەسىيلار مەن جەرگىلىكتى ازىق-تۇلىك وندىرۋشىلەرى ءتۋريستىڭ ساپاردان قانداي اسەر الاتىنىنا ىقپال ەتەدى. مەن ءوڭىرىمىزدىڭ ءار اۋىلىندا قولونەرمەن اينالىساتىن، كيىز وڭدەپ، ۇلتتىق ستيلدەگى قولونەر بۇيىمدارىن جاسايتىن ادامدار بار ەكەنىنە بىرنەشە رەت نازار اۋداردىم. نەگە وسىنداي ەرەكشە دۇنيەلەرىمىزدى، جەرگىلىكتى ءتۋريزمدى ساپالى جاڭا دەڭگەيگە شىعارماسقا، - دەپ اتاپ ءوتتى وبلىس اكىمى.
ءوڭىر باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا، تۋريزم قازاقستان ءۇشىن سالىستىرمالى تۇردە جاڭا سالا. دەگەنمەن، ماڭعىستاۋ وبلىسى كوپتەگەن كيەلى ورىندار مەن تاريحي-مادەني ەسكەرتكىشتەرى، ءوزىنىڭ گەوگرافيالىق ورنالاسۋىنا بايلانىستى تۋريزم سالاسىندا ۇلكەن الەۋەتكە يە.
ءوڭىردىڭ تۋريستىك سالاسىن دامىتۋدىڭ ماڭىزى جىل سايىن ارتىپ كەلەدى. مۇنى سالاداعى وڭ ديناميكادان دا كورۋگە بولادى. 2022 جىلى بۇل سالادا كورسەتىلگەن قىزمەتتەر كولەمى 11،5 ملرد تەڭگەنى قۇراپ، 1،6 ەسەگە وسكەن.
جىل باسىنان بەرى ايماققا شەتەلدەن جانە ەلىمىزدىڭ باسقا وڭىرلەرىنەن 310 مىڭنان استام تۋريست كەلگەن. بۇل وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 6%-عا ارتىق. جىل باسىنان بەرى 6 رەيس ىسكە قوسىلعان. ولار: اقتاۋ-لوندون، اقتاۋ-مينەرالدى سۋلار، اقتاۋ-ەكاتەرينبۋرگ، اقتاۋ-سانكت-پەتەربۋرگ، اقتاۋ-ۋفا، اقتاۋ-سوچي باعىتتارى.
كۋرورتتىق ايماقتى دامىتۋ شەڭبەرىندە 2022 جىلى جەرگىلىكتى ينۆەستورلار 4 جوبانى ىسكە اسىرعان. ناتيجەسىندە 1،1 ملرد. تەڭگەدەن استام ينۆەستيسيا تارتۋمەن 80-نەن استام جاڭا جۇمىس ورنى قۇرىلعان.
جالپى وڭىردە تۋريزم سالاسىندا 2023-2025 جىلدار ارالىعىندا سوماسى 100 ملرد.تەڭگەگە 14 ينۆەستيسيالىق جوبانى ىسكە اسىرۋ جوسپارلانعان.
– وسى جوبالاردىڭ بارلىعى ءوڭىر ەكونوميكاسىنىڭ دامۋىنا وڭ مۋلتيپليكاتيۆتى سەرپىن بەرەدى. تۋريستىك سالا قازىرگى قازاقستان ەكونوميكاسىنىڭ جەتەكشى سالالارىنىڭ بىرىنە اينالۋى مۇمكىن. ستاتيستيكالىق دەرەكتەرگە قارايتىن بولساق، تابىس كولەمى بويىنشا تۋريزم الەمدىك ەكونوميكانىڭ جەتەكشى سالالارى اراسىندا ءۇشىنشى ورىندى يەلەندى، – دەپ قورىتىندىلادى نۇرلان نوعايەۆ.
