ءماجىلىستىڭ ۇلتتىق قوردان الىناتىن ترانسفەردىڭ شەكتى مولشەرىن بەلگىلەۋى پوپۋليزم بە

كامشات تىلەۋحان 30 قاز. 2024 13:29 562

ءماجىلىس ۇلتتىق قوردان جىل سايىن 2 تريلليون تەڭگە الۋدى قولدادى. وسىلايشا شەكتى كولەم بەلگىلەندى. بۇل تۋرالى بۇگىن، 2024 جىلى 30 قازاندا ءماجىلىستىڭ الداعى ءۇش جىلعا ارنالعان كەپىلدەندىرىلگەن ترانسفەرت تۋرالى زاڭدى قابىلداۋ كەزىندە بەلگىلى بولدى. الايدا، بۇل قابىلدانعان جاڭا باستامانىڭ الدا ادىرەم قالۋ ءقاۋپى جوعارى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.

"بۇل رەتتە كەپىلدەندىرىلگەن ترانسفەرتتىڭ مولشەرى بيۋدجەتتىڭ قاعيدالارىنا سايكەس انىقتالعان. زاڭ جوباسىندا مۇنايدىڭ كەسىمدى باعاسى 2025 جىلى باررەلىنە 42،3 دوللار، 2026-2027 جىلدارى باررەلىنە 41 جانە 39،4 دوللار نەگىزىندە بەلگىلەنگەن. وسىنى ەسكەرە وتىرىپ ۇلتتىق قوردان كەپىلدەندىرىلگەن ترانسفەرتتىڭ مولشەرى 2025-2027 جىلدارعا جىل سايىن 2 ترلن تەڭگە كولەمىندە ايقىندالدى. جوسپارلى كەزەڭدە ۇلتتىق قوردىڭ تازا ۆاليۋتالىق اكتيۆتەرى بولجام بويىنشا، 2025 جىلى – 62،2 ملرد دوللار، 2026-2027 جىلدارى 69،9 جانە 78،7 دوللار قۇرايدى"، - دەدى ءماجىلىس وتىرىسىندا "ۇلتتىق قوردان 2025-2027 جىلدارعا ارنالعان كەپىلدەندىرىلگەن ترانسفەرت تۋرالى" زاڭ جوباسىن تانىستىرعان پرەمەر-مينيستردىڭ ورىنباسارى – ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى نۇرلان بايبازاروۆ.

وسى جاعىنان العاندا، ۇكىمەت ۇلتتىق بانك ۇسىنىسىن قابىل الدى دەسە دە بولادى. ال ۇلتتىق بانك وتكەندە عانا ۇكىمەت وتىرىسىندا ۇلتتىق قورعا تۇسكەن تۇسىمنەن الىنىپ جاتقان اقشا كولەمى كوپ ەكەنىن ايتىپ، ترانسفەرت كولەمىن قىسقارتۋدى ۇسىنعان.

"ۇلتتىق قور اكتيۆتەرىنىڭ ءوسىمى تەك ينۆەستيسيالىق تابىستى عانا قولدايدى. ترانسفەرتتەردىڭ جوعارى كولەمى باعالارعا تىكەلەي قىسىم جاساي وتىرىپ، اقشالاي ۇسىنىستاردى ارتتىرادى. مۇنىڭ ءبارى بازالىق سىياقى مولشەرلەمەسىن تومەندەتۋدەگى كەڭىستىك اياسىن ايتارلىقتاي شەكتەيدى"، - دەدى 2024 جىلى 15 قازاندا وتكەن ۇكىمەت وتىرىسىندا ۇلتتىق بانك باسشىسى تيمۋر سۇلەيمەنوۆ.

ونىڭ ايتۋىنشا، 2024 جىلعى ترانسفەرتتەردىڭ جالپى كولەمى 6 ترلن تەڭگەدەن اسقان، ال 2024 جىلدىڭ باسىندا بۇل شەك 3،6 ترلن تەڭگەنى قۇرايدى دەپ جوسپارلانعان. ياعني،ۇلتتىق قوردان اقشا الۋعا كەلگەندە ۇكىمەت جوسپاردان ەكى ەسەگە سەكىرگەن.وسىعان بايلانىستى ۇلتتىق قوردان الىناتىن ترانسفەرت كولەمىنىڭ شەكتى بەلگىسىن بەلگىلەۋ ۇسىنىلدى. بۇگىن ءماجىلىس ماقۇلداعان 2 ترلن وسىنى تانىتادى. الايدا...

قازاقستاننىڭ 2025-2029 جىلدارعا ارنالعان الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋ بولجامىندا مۇنايدىڭ ءبىر بارەللى 75 دوللار، ال تەڭگەگە شاققاندا اقش ۆاليۋتاسى باعامى 470 دوللار دەپ بەكىتىلگەن. ونىڭ ۇستىنە 2025 جىلعى ءجىو ءوسىمى 5،6 پايىزدى، الداعى بەس جىلداعى ورتاشا ءوسىمى 5،4 پايىز دەپ كورسەتىلگەن. بۇعان ساراپشىلار قاۋىمى اڭ-تاڭ. سەبەبى دۇنيەجۇزىلىك دامۋ بانكىنەن باستاپ، ءتىپتى جەرگىلىكتى قارجىلىق ۇيىمدار ۇسىنعان بولجامدا بۇل كورسەتكىش الدەقايدا تومەن (3،4-4% ارالىعىندا). ونىڭ ۇستىنە جوسپاردا بەكىتىلگەن مۇناي مەن تەڭگە باعامى دا كوپ كۇمان تۋعىزادى. ماسەلەن، Citigroup ساراپشىلارى جاريالاعان قىسقا مەرزىمدى بولجامدا Brent ماركالى مۇنايدىڭ ءبىر باررەلى جىل سوڭىنا دەيىن 74 دوللاردان 70 دوللارعا دەيىن تومەندەپ، ال 2025 جىلدىڭ ءبىرىنشى توقسانىندا 65 دوللاردى دا كورسەتۋى ىقتيمال ەكەنى ايتىلادى. بۇگىن عانا رەسەيدىڭ ەكسپورتتاۋشىلارى مەن يمپورتتاۋشىلار قاۋىمداستىعى 2025 جىلى ازىق-تۇلىك باعالارىنىڭ 15%-عا قىمباتتاۋى مۇمكىن ەكەنىن ەسكەرتتى. مۇنىڭ ءبارى تەڭگەگە تەرىس اسەر ەتەرى ءسوزسىز. ونىڭ ۇستىنە ۇكىمەتتىڭ قارىزى بويىنشا تولەم (%)، ماسەلەن 2024 جىلدىڭ 9 ايىندا 1،96 ترلن تەڭگەنى (!) قۇراعانى ءمالىم. سوندىقتان ۇكىمەت مۇشەلەرى ۇلتتىق قوردان الىناتىن 2 ترلن تەڭگە دەگەن شەكتى مولشەرگە قولدى ءبىر سىلتەۋى ابدەن مۇمكىن. ويتكەنى قىمباتشىلىق پەن قۇنسىزدانۋ قىسقان زاماتتا 2 ترلن تەڭگە تۇككە جەتپەيدى. سوندىقتان ولاردىڭ بيىلعى كولەم - 6 ترلن تەڭگەنى تاعى سۇراپ جۇرمەسىنە ەشكىم كەپىلدىك بەرە المايدى.  مۇندايدا شىرىلداپ ءجۇرىپ، وسىنداي باستامانى ەنگىزۋ ارقىلى وزىنە "ساقتاندىرۋ جاستىعىن" جاساۋعا تىرىسقان ۇلتتىق بانككە وزىنە جۇكتەلگەن باستى مىندەتتەردىڭ ءبىرى - بازالىق سىياقى مولشەرلەمەسىن تومەندەتۋ ارمان بولىپ قالماق.

جالپىلاي العاندا، مۇندايدا ءماجىلىستىڭ ۇلتتىق قوردان الىناتىن ترانسفەر كولەمىنە شەك بەلگىلەۋ باستاماسى تەك پوپۋليزم بولىپ شىعا كەلۋى ىقتيمال.

 


ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار