نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ كرەملگە جاساعان بيىلعى جورىعىندا اتب بانك بويىنشا گارانتيالار، وزبەكستاندى ەۋرازيالىق وداققا رەسمي تارتۋدىڭ مۇمكىندىكتەرى مەن يمانعالي تاسماعامبەتوۆتىڭ بولاشاعى ءسوز بولعان. رەسەي پروتوكولىنداعى ينسايدەر كوپ اقپاراتپەن بولىسە الماسا دا، وسى نەگىزگى ءۇش تاقىرىپتى استارلاپ جەتكىزدى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz Dala INSIDE دەرەككوزىنە سىلتەمە جاساپ.
دەرەككوز مالىمەتىنشە، رەسەيدەگى ازيا-تىنىق مۇحيت بانكى نازاربايەۆقا قارايدى. كەيىنگى جىلدارى بانك تابىستى بولا باستادى. بيىلعى بولجام بويىنشا تازا تابىسى 16 ميلليارد رۋبل شاماسىندا بولۋى ءتيىس. بۇل 100 ميلليارد تەڭگەدەن اسادى.
“نازاربايەۆ 2028 جىلدان قالدىرماي بارلىق بيزنەس اكتيۆتەرىن رەسەيگە شوعىرلاندىرعىسى كەلەدى. سوندىقتان قازاقستاننىڭ ءبىرىنشى پرەزيدەنتىنە رەسەيدىڭ سانكسيادان بوساعانى اسا قاجەت”، - دەيدى، DALA INSIDE تىلدەسكەن ەكىنشى دەرەككوز.
ايتۋلارىنشا، كرەملدەگى كەزدەسۋدە تاسماعامبەتوۆتىڭ ساياسي بولاشاعى دا ءسوز بولعان.
“نازاربايەۆ بارلىق بيزنەس اكتيۆتەرىن رەسەيگە كوشىرىپ، ولاردى اتب بانك توڭىرەگىنە شوعىرلاندىرىپ، اتب گرۋپپ دەگەندەي باسقارۋشى حولدينگ جاساي الادى. بۇل ەگەر قازاقستاندا ونىڭ اكتيۆتەرى تىم قاتتى قىسىم كورە باستاعان جاعدايعا ازىرلەنىپ قويىلعان سەناريي. پۋتيننەن ءوزى دۇنيەدەن ءوتىپ كەتكەن جاعدايدا، اتب-نى تالان-تاراجعا سالدىرماي بالالارىنىڭ يەلىگىندە قالدىرۋدى سۇراعانى انىق. ەگەر رەسەيگە سالىنعان سانكسيالار جويىلاتىن بولسا، بيىل 20 جاسقا تولعان تاۋمان نۇرسۇلتان ۇلى بانككە يەلىك ەتۋگە دايىن. ءبىراق قازىرگى جاعدايدا ول ءوزىن باتىس ءۇشىن توكسيك سانالاتىن اكتيۆتەرمەن بايلانىستىرعىسى كەلمەيدى”، - دەيدى، دەرەككوز.
نازاربايەۆ ءۇشىن ەڭ ۇتىمدى ۆاريانت – وزىنە جاقىن ادامنىڭ قازاقستان بيلىگىنە كەلگەنى بولىپ تۇر. وندا بيزنەسىنىڭ بارلىعىن رەسەيگە كوشىرىپ اۋرە بولمايدى. كرەملدەگى كەشكى كەزدەسۋدە تاسماعامبەتوۆتىڭ ساياسي بولاشاعىنىڭ ءسوز بولۋى وسى امبيسيادان تۋعان دۇنيەلەر. ودكب ءتوراعالىعىن بوساتىپ بەرگەن يمانعالي تاسماعامبەتوۆ پۋتينگە قازاقستانداعى كەلەسى پرەزيدەنتتىك سايلاۋعا قاتىسامىن دەگەن ناقتى ۋادەسىن بەرە قويعان جوق. كرەمل تاستان بۇعان قاتىستى جاۋابىن 2026 جىلدان قالدىرماي ايتۋىن وتىنگەن دەگەن اقپارات بار.
"بۇل جولى تاسماعامبەتوۆ پرەزيدەنتتىك امبيسياسىنان تۇبەگەيلى باس تارتۋى مۇمكىن. سوڭعى جىلدارى ونىڭ ەل باسقارۋعا دەگەن كوزقاراسى ءبىرشاما وزگەردى. فيزيكالىق بەلسەندىلىگى، ساياسي جاۋاپكەرشىلىگى كوپ پرەزيدەنتتىك جۇمىستان كورى وعان بوس ۋاقىتى بار، ءوزىنىڭ سۇيىكتى جازۋ، ارحيۆ ىستەرىمەن اينالىسقان كوبىرەك ۇناپ ءجۇر. سوندىقتان قازاقستان تاراپى بەدەلدى حالىقارالىق قوردىڭ باسشىلىعىن ۇسىنسا، تاسماعامبەتوۆ قارسى بولماۋى ءتيىس"، - دەيدى، دەرەككوز.
بۇل جاعدايدا كرەمل ءوزىنىڭ زاپاستاعى ۆاريانتى ماۋلەن اشىمبايەۆپەن جۇمىس ىستەپ كورۋگە تىرىسادى. ماسكەۋدەگى اناليتيكتەر اشىمبايەۆتىڭ كەلەسى پرەزيدەنت بولۋعا پوتەنسيالى جوعارى دەپ ەسەپتەپ وتىر.
كەشكى استا ۆلاديمير پۋتين وزبەكستانمەن ينتەگراسياسىن كۇشەيتۋ ماسەلەسىن كوتەرىپ، نازاربايەۆتىڭ وسى باعىتتاعى قولداۋىن سۇراعان. ءابىش ۇلىنىڭ وزبەك پرەزيدەنتى شاۆكات ميرزيويەۆكە قانشالىقتى ءسوزى وتەرى بەلگىسىز. ءبىراق ول ۋادەنى ورىنداۋعا تىرىسىپ، ميرزيويەۆكە قوڭىراۋ شالىپ تا ۇلگەردى. ەندى نازاربايەۆ پۋتينمەن كەلەسى جىلى مامىر ايىندا كەزدەسىپ، ءبىر ءشاي ىشۋگە ۋاعدالاسقان. ءابىش ۇلىنىڭ وعان دەيىن رەسەي سوعىسىن توقتاتىپ، سانكسيالار قامىتىن شەشەدى دەگەن ءۇمىتى بار.
ءبىر نارسەنى مويىنداۋ كەرەك. نازاربايەۆ پۋتينگە اقىل-كەڭەسىن ايتقاندا، ۇنەمى تەزىرەك بەيبىت كەلىسىمگە كەلۋ قاجەتتىگىن ەسكەرتىپ وتىرادى. جالپى نازاربايەۆ سوعىسۋدى جان-تانىمەن جەك كورەتىن ادام. وعان بەيبىت زاماندا ءومىر ءسۇرۋ، تىنىش بيزنەس ىستەۋ، تىرلىكتەر مەن جوبالار جاساۋ قاتتى ۇنايدى.
