قازاقستاندا تەمىرجول تاسىمالى قۇنىنىڭ كۇرت قىمباتتاۋى بيزنەسكە اۋىر سوققى بولىپ ءتيدى. اسىرەسە، مەتاللۋرگيا، كومىر جانە استىق ەكسپورتى سالاسىنداعى كومپانيالار جاعداي قيىنداپ، كەيبىرى جابىلۋلارى مۇمكىن ەكەنىن ايتادى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz "31 ارناعا" سىلتەمە جاساپ.
1 مامىردان باستاپ ماگيسترالدىق تەمىرجول جەلىسىنىڭ ءتاريفى بىردەن 35%-عا وسكەن. ال 1 ماۋسىمنان باستاپ لوكوموتيۆ جەگۋ قىزمەتىنىڭ قۇنى تاعى دا قىمباتتايدى. ەكسپورتپەن اينالىساتىن وتاندىق ءىرى كومپانيالار وزدەرىنە بانكروتتىق ءقاۋپى ءتونىپ تۇرعانىن ايتىپ، دابىل قاعۋدا. ويتكەنى بۇل قىمباتشىلىق كاسىپكەرلەردىڭ الدىن الا جاسالعان كەلىسىمشارتتارىن بۇزىپ، دايىن ونىمدەردىڭ قويمالاردا تۇرىپ قالۋىنا تۇرتكى بولۋدا. اينالىپ كەلگەندە، لوگيستيكا سالاسىنداعى قىمباتشىلىق وتاندىق ءونىم وندىرۋشىلەردىڭ باسەكەگە قابىلەتتىگىن جويۋعا اكەلىپ سوقپاق. ويتكەنى تاسىمالداناتىن تاۋارلاردىڭ 65%-ى تەمىرجول ارقىلى جۇزەگە اسىرىلادى. تۇپتەپ كەلگەندە، ەكسپورتتىق نارىقتاردان دا ايىرىلۋ ءقاۋپى تۋىنداماق.
"ترانسپورت ي لوگيستيكا" سالالىق كەڭەسىنىڭ مۇشەسى، TIS Service ج ش س باسقارۋشى ديرەكتورى دانيار دۇيسەمالييەۆ بۇل شەشىمدەر اسىعىس قابىلدانعانىن ايتادى:
"كاسىپكەرلەرگە ءتاريفتىڭ كوتەرىلۋىنە يكەمدەلۋدەن باسقا امال جوق. بۇل كۇتپەگەن جەردەن جاسالعان شەشىم، ال ءبىز بۇعان دايىن بولمادىق. ەندى بيزنەس بۇعان قالاي بەيىمدەلەدى، ول جاعى بەلگىسىز".
"قازاقستان تەمىر جولى" ۇلتتىق كومپانياسى بولسا، ءتاريفتىڭ ءوسۋىن سوڭعى جىلدارى وزدەرىندە قوردالانعان قارىزدارمەن بايلانىستىرادى. سەبەبى وسىعان دەيىن كومپانيا تاسىمالداپ وتىرعان كومىر، استىق جانە كەن سياقتى جۇكتەردىڭ 70%-ىن وزىندىك قۇنىنان تومەن باعادا تاسىپ كەلگەن.
"ءتاريفتى كوتەرۋ – تەمىرجول ينفراقۇرىلىمىن جاڭارتۋ ءۇشىن قاجەت. ءبىز بۇل تاريفكە ينۆەستيسيالىق باعدارلاما مەن لوكوموتيۆ پاركىن جاڭارتۋ شىعىندارىن ەنگىزدىك"، – دەيدى قتج تاريفتىك ساياسات دەپارتامەنتىنىڭ ديرەكتورى دياس تۇسىپبەكوۆ.
ەكونوميستەردىڭ ايتۋىنشا، تاريفتەردى كوتەرۋ – ءماجبۇرلى قادام.
"ۇلتتىق وپەراتور قايىرىمدىلىقپەن اينالىسا المايدى. ءبىز نارىقتىق باعاعا بىرتە-بىرتە كەلۋىمىز كەرەك. ءبىراق تاريف ساياساتى اشىق بولۋى ءتيىس، بيزنەس كەلەر جىلى قانداي شىعىنعا دايىن بولۋ كەرەكتىگىن ناقتى ءبىلۋى قاجەت"، – دەيدى Public Policy Research Center ديرەكتورى مەرۋەرت ماحمۇتوۆا.
دەسە دە، كاسىپكەرلەر مەن تاۋار وندىرۋشىلەر ءتاريفتىڭ الدىن الا بولجامدى بولعانىن تالاپ ەتىپ وتىر. ويتكەنى بيىل تاريفتەردىڭ توسىننان كوتەرىلۋى ەكسپورتتىق باسەكەگە قابىلەتتىلىكتى تومەندەتىپ، شەتەلدىك نارىقتاردى جوعالتۋ ءقاۋپىن تۋدىرۋدا.
استىق سالاسىنىڭ عانا جولى بولدى – ۇكىمەت ولاردىڭ ءوتىنىشىن ەسكەرىپ، ءتاريفتىڭ جوعارىلاتىلعان كوەففيسيەنتىن بىرنەشە كۇن ىشىندە الىپ تاستادى. ال مەتاللۋرگيا جانە كومىر كاسىپورىندارىنا بۇل قىمباتشىلىقتىڭ سالدارى اۋىر تيمەك.
بۇعان دەيىن سايتىمىزدا "قازاقستان ترانزيتتىك ۇستەمدىگىنەن ايىرىلىپ قالۋى مۇمكىن – ساراپشى" دەگەن ماقالا جاريالانعان بولاتىن.
