نەگە ءبىر-بىرىن سۇيمەيتىن جۇپتار وداعى مىقتىراق؟ سۇيمەگەن قىزبەن نەمەسە سۇيمەگەن جىگىتپەن ءومىرىن قوسقىسى كەلەتىن، سوندايدى ارماندايتىن ادامدار بار ما؟ ەسەپپەن ۇيلەنۋدى ەسەپتەمەگەندە. ءبىراق اينالاڭىزعا قاراڭىزشى: سۇيمەسە دە بىرگە تۇرىپ، بىر-بىرىنە تەك ءتوزىپ جۇرگەن وتباسىلار تولىپ جاتىر. ەكىنىڭ ءبىرى سونداي ما دەپ قالاسىڭ. «وزىڭدىكى»، ءبىراق «بوتەن». نەگە بۇلاي بولادى؟ نەدەن باستالعان؟ ول جاعى ماڭىزدى ەمەس. قاتەلەسكەن بولار، قۇمارلىق سەزىمگە ۇلاسپادى، عاشىقتىق تۋرالى تۇسىنىگى وزگەردى، نە ايتساڭ دا ونىمەن ءومىر قىزىق ەمەس بولىپ كەتتى. «مەنىكى ەمەس» بولدى دا شىقتى.
ايتكەنمەن، ولار سۇيمەدىم ەكەن دەپ اجىراسا سالمايدى. وسى جاعدايدىڭ كوزگە ۇرىپ تۇرعان جەتى سەبەبى تۋرالى بايانداساق.

[caption id="attachment_10072" align="alignright" width="340"] باقىتتى كۇندەر قايدا الگى؟..[/caption]

ستەرەوتيپ. كەز كەلگەن 25 جاستان اسقان باسى بوس قىز – نە قاقپاس بولادى، نە كارى قىز اتانادى. شەتەلگە قاراعاندا، بىزدە وزگەشەلىك بار. ءبىزدىڭ قىزدار جاسى كەلگەندە كۇيەۋگە شىعادى، نە بولماسا جىگىتى بولۋى كەرەك، ايتەۋىر جالعىز قالۋى مۇمكىن ەمەس. ال، زارىعىپ كۇتكەن ماحاببات دەر شاعىندا كەلمەسە، ياكي جولى بولىڭقىراماسا، قايتپەك؟ ەگەر ايەل زاتى وتىزعا كەلىڭكىرەپ نەمەسە وتىزدان اسىڭقىراپ تۇرسا، وندا ولار ەندى ەشنارسەنى كۇتۋدىڭ قاجەتى مۇلدە كەرەك جوق دەگەن ويعا بەرىلە باستايدى. كۇيەۋ بولۋعا ۇمىتكەر رولىنە سول ايەلدى كوپتەن ۇناتاتىن، بولماسا ونى ايەل بولۋعا لايىقتى دەپ تاپقان ەر ازامات تابىلا كەتەدى. سەزىمگە باسىمدىق بەرىلمەيدى. جالعىز قالماۋ ءۇشىن ايەل تاماق ازىرلەپ، ءۇي جيناپ، فۋتبولعا دا شىداۋعا بار.

ادەت. پايىزبەن ولشەپ سانامالاعاندا، ادەت كوپ نارسەدەن ۇتادى. تۇسىنىستىك پەن قۇمارلىق باستاپقى كەزدە قىزۋ بولعانمەن، ۋاقىت وتە كەلە سۋىنا باستايدى. تەك اراداعى ەكەۋارا سىيلىقتار، حاتتار، ورتاق دوستار، بىرگە وتكىزگەن ۋاقىت جايلى ەستەلىكتەر عانا قالادى. ەستىگەن قۇلاققا تۇرپىدەي تيسە دە ايتايىق، كوپ قىز ءوزى سۇيمەسە دە اناسىنا سول جىگىت ۇناعان سوڭ شىداپ، توزە بەرەدى. «ول سونداي تاماشا، ەكەۋمىزدى كورگەن جاننىڭ ءبارى ءبىزدى ءبىر-بىرىن ءدال تاپقان دەپ ايتادى». قارىم-قاتىناستى ادەتكە اينالدىرۋ – سەزىمنىڭ ءولۋىنىڭ العاشقى بەلگىسى. ول قاي جاستاعى جۇپتاردىڭ باسىنا تۇسەتىنى ماڭىزدى ەمەس. ماحابباتتى ادەتكە اينالدىرماڭىز. ونى سەزىنىڭىز.

قاۋىپسىزدىك. پاتريارحات ءوز دەگەنىن ىستەپ كەلەدى. فەمينيستەر ءبارىن كەرى بۇرۋعا تىرىسقانمەن، ولاردىڭ قولىنان ازىرگە ەشتەڭە كەلە قويار ءتۇرى جوق. وعان دا تاۋبە. جەر بەتىندەگى ءار قىز ءوزىن ءقاۋىپسىز سەزىنگىسى كەلەدى. ياعني، جانىندا ءوزىن قورعايتىن ەركەك كىندىكتىنىڭ بولعانىن قالايدى. قىزدار شەشىم قابىلداي المايدى، وعان داعدىلانباعان، شەشىم قابىلداۋ ولارعا قاجەت تە ەمەس. نەگە سوڭعى كەزدە ءتاۋىر دەگەن قىزدىڭ ءبارى «جامان جىگىتتەرگە» جولىعىسىپ، سولارعا تاعدىرىن قوسادى؟ سەبەبى، جىلاڭقى جىگىتتەردەن شارشادى. ەگەر ەركەكپىن دەگەن ادام شەشىم قابىلداي الۋدىڭ ماڭىزدى ەكەنىن ءتۇسىنىپ، ىسكە كوشسە، تۇسىنىستىك جوق جەردە دە ءومىردىڭ قالاي وزگەرەتىنىن بىلەر ەدى.
سەنىمسىزدىك. ايەل ءوزى تۋرالى تىم تومەن ويلاپ، ەشكىممەن قارىم-قاتىناس قۇرۋعا لايىقتى ەمەسپىن دەگەن توسقاۋىل قويىپ الادى. تۋىستار مەن تانىستاردىڭ بارلىعى وعان سونى ايتىپ، ەسكەرتە بەرەدى. ەندى ساعان كىم قارايدى دەگەن سىڭايلى. ءقازىر باقىر باستى ەركەكتىڭ ءوزى جولىقسا، راحمەت ايت، ال سەن تاعى ماحاببات دەپ اۋىز اشقىڭ كەلەدى دەپ سوگەدى. جۇرتتىڭ ءبارى ماحابباتسىز ءولىپ جاتقان جوق، ۇرپاق قالدىرۋدى ويلا دەپ اقىل ايتادى. وسى سوزدەرىمەن باقىتسىز تاعدىرعا شەگەلەپ تاستايدى.

[caption id="attachment_10073" align="alignleft" width="450"] ءسىزدىڭ باقىتسىزدىعىڭىز - بالانىڭ دا باقىتسىزدىعى[/caption]

بالا. ءيا، بالا ەركەك پەن ايەلدى سول ءۇشىن بىرگە ءومىر سۇرۋگە تالپىندىراتىن كيەلى ۇعىم. سەزىم جوق بولسا دا، بالا ءۇشىن ءومىر ءسۇرۋ، ءوز ءومىرىڭدى لايىقتاپ الماي تۇرىپ، ول ءۇشىن ءوزىڭدى قۇرباندىققا شالۋ ىسپەتتى بولماق. ءبىراق كوبىنەسە ءوسىپ جەتىلگەن بالالار شەشەلەرىنە دەر كەزىندە نەگە اجىراسىپ كەتپەدىڭ دەپ ۇرسادى. ويتكەنى، ولار ءومىر بويى ماحابباتسىز كەڭىستىكتە وسۋگە ءماجبۇر بولادى. ومىردەگى ەڭ قىمبات ەكى جاننىڭ باقىتسىزدىعىنا كۋا بولىپ وسەدى. سوعان وزدەرىن كىنالى سەزىنىپ قالادى.

جانى اشۋ. قارىم-قاتىناستىڭ ەڭ تۇسىنىكسىز ءتۇرى بولار. مۇنداي جۇپتار ۇزاق ۋاقىت بويى بىرگە، ءارى باقىتسىز عۇمىر كەشەدى.
ءداتى مىقتى ايەل ەرىن سۇيمەسە دە، وعان جانى اشىعان سوڭ اجىراسپايدى. كۇيەۋى وتباسىن قالاي جاقسى كورەتىنىن بىلەدى، بالالارعا جاقسى قارىم-قاتىناسىن، وعان دەگەن ءىلتيپاتىن كورىپ تۇرا كەتە المايدى. ءبىراق ءتۇپتىڭ تۇبىندە جاناشىرلىق جەك كورۋشىلىككە ۇلاسىپ كەتۋ ءقاۋپى بار. ودان كەيىن ۇرىس-كەرىس، سۋىنۋ، ءبارىبىر اجىراسىپ كەتۋگە تۋرا كەلەدى. ءبىر-بىرىن قيناماۋ ءۇشىن كوپ جۇپتار سوعان كەلەدى.

بەيمالىم ءومىر الدىنداعى ۇرەي. قورقاقتار كەلەشەگىنەن ۇرەيلەنەدى. بۇدان ارتىق ەشكىمدى تاپپاسام قايتەم دەپ ءشۇبالانادى. قولدا بارىن جوعالتقىسى كەلمەيدى. توزە بەرەيىن، بىردەڭەسى بولار دەۋدەن ارتىقتى بۇل ەرگەجەيلى ويلاي المايدى.
قىمباتتى حانىمدار! «ماحابباتسىز دۇنيە – بوس!». سەزىم سىيلاڭىزدار. وزىڭىزگە، وعان دا. بىرگە تۇراتىن جانداردى باقىتسىز ەتپەڭىزدەر. سەزىم جوق جەردە، تەككە ويناۋدى دوعارىڭىزدار. ءسىزدى سۇيگەن جۇرەككە بەكەر ءۇمىت پەن بوس ەلەس سىيلاۋدى توقتاتىڭىزدار! ءسىزدى سۇيگەن جۇرەككە شىنايى ىستىق ىقىلاسىڭىزدى عانا ارناڭىز. وتىرىكتەن «مەن دە سەنى سۇيەم» دەگەنشە، شىنايى تۇردە «سەن كەلگەنشە ۇيىقتاماي وتىرامىن» دەۋ الدەقايدا ارتىق ەكەنىن تۇسىنسەڭىزدەر ەكەن.

اۋدارعان شىنار ءابىلدا