جەتىسۋ وبلىسى تەكەلى قالاسىندا كوپتەن بەرى كوتەرىلگەن سۋ، گاز، جول ماسەلەسى شەشىلدى. بۇگىن جۇمىس ساپارى اياسىندا وبلىس اكىمى بەيبىت يسابايەۆ وسى الەۋمەتتىك ماڭىزى بار ينفراقۇرىلىمدىق جوبالاردىڭ جۇزەگە اسىرىلۋ بارىسىن تەكسەردى، - دەپ حابارلايدى Dalanews.kz جەتىسۋ وبلىسى اكىمىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتىنە سىلتەمە جاساپ.
تەكەلى قالاسىندا اۋىز سۋدىڭ ساپاسىن ارتتىرۋ جوباسى جۇزەگە اسىرىلۋدا. قالانى گازداندىرۋ جۇمىستارى سوڭعى كەزەڭگە جەتىپ، جول جوندەۋ جۇمىستارى باستالىپ كەتتى.
– تەكەلى قالاسىندا كوپ جىلدان بەرى شەشىمىن تاپپاي كەلە جاتقان ءبىرقاتار ماسەلە بولدى. بۇل گاز، سۋ جانە جول. بۇگىندە گازداندىرۋ جۇمىستارى سوڭعى ساتىسىنا جەتتى. ءقازىردىڭ وزىندە 1000-نان استام ابونەنت گازعا قول جەتكىزدى. اعىمداعى جىلدىڭ ءبىرىنشى توقسانىنىڭ سوڭىنا دەيىن بارلىق 4 مىڭنان استام تۇرعىنعا كوگىلدىر وتىن قولجەتىمدى بولادى. ال اۋىزسۋعا كەلەتىن بولساق، جوبانىڭ ءبىرىنشى كەزەڭىندەگى بارلىق جۇمىس اياقتالدى. ءسۇزۋ ستانساسىنىڭ جابدىقتارى جوندەلىپ، اۋىستىرىلىپ، ەكى سۋ قويماسى سالىندى. ۇڭعىمالاردان 16،5 شاقىرىم سۋ قۇبىرى جەلىسى ورناتىلدى. مامىر-ماۋسىم ايلارىندا سۋدىڭ ساپاسىن تاعى تەكسەرەمىز. جۇمىستىڭ ەكىنشى كەزەڭىندە ىشكى سۋمەن جابدىقتاۋ جەلىلەرىن اۋىستىرىلادى. وعان 400 ملن. تەڭگە ءبولىندى. جوبا جوسپار بويىنشا جۇزەگە اسىرىلۋدا. سۋ جانە گاز جەلىلەرى اياقتالعاننان كەيىن جول جوندەۋ جۇمىستارىن باستايمىز. ءقازىر ولار قازاقستانداعى ەڭ ۇزىن كوشە سانالاتىن د. قونايەۆ اتىنداعى كوشەنى كۇردەلى جانە ورتاشا جوندەۋ جۇمىستارىن باستادى. ونى كۇزدە اياقتاۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز. وسىلايشا، از جىلدىڭ ىشىندە تەكەلى قالاسىنىڭ اسا ماڭىزدى دەگەن ءۇش ماسەلەسى شەشىلدى، – دەدى وبلىس اكىمى ب.يسابايەۆ.
حالىقتى گازمەن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن ەڭ ماڭىزدىسى – گازعا قوسىلۋ قۇنى. وبلىستىق ەنەرگەتيكا جانە تۇرعىن ۇي-كوممۋنالدىق شارۋاشىلىق باسقارماسىنىڭ باسشىسى ايدوس بەكەتايەۆ اتاپ وتكەندەي، تەكەلى قالاسىندا جوبا بويىنشا ورتالىق قۇبىردان تۇرعىن ءۇيدىڭ شەكاراسىنا دەيىن (22 مەترگە دەيىن) توسەۋ جۇمىستارى بيۋدجەت ەسەبىنەن جۇرگىزىلۋدە. وسىلايشا، گاز قازاندىعى مەن كەرەك-جاراقتارىن ەسەپكە الماي، جەكە ءۇيدى گازعا قوسۋ قۇنى 110-120 مىڭ تەڭگەنى قۇرايدى. ال پاتەردى قوسۋ قۇنى 64-75 مىڭ تەڭگە ارالىعىندا. گاز قازاندىقتارىن ساتىپ الۋ ءۇشىن دە 10 ايعا پايىزسىز ءبولىپ تولەۋ مۇمكىندىگى بار.
د. قونايەۆ كوشەسىندەگى جولدى جوندەۋ جۇمىستارىنىڭ بارىسىن تەكسەرگەن بەيبىت يسابايەۆ تەكەلى قالاسى اۋماعىنداعى ۇزىندىعى 3،6 شاقىرىمنان اساتىن «بايبىشە» ماگيسترالدى كانالىنىڭ جوندەۋ جۇمىستارىمەن تانىستى. كانال تەكەلى قالاسىنداعى سۋارمالى جەرلەردى قامتاماسىز ەتىپ قانا قويماي، ەسكەلدى اۋدانىن دا سۋارمالى سۋمەن قامتىماق. جىل سوڭىنا دەيىن تەكەلى قالاسىنداعى كانالدىڭ جوندەۋ جۇمىستارى اياقتالسا، كەلەر جىلى ەسكەلدى اۋدانىندا دا ءدال وسىنداي جۇمىس باستاۋ الماق. بۇل 272 گەكتار جەردىڭ سۋارۋ ساپاسىن ايتارلىقتاي جاقسارتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
وبلىس اكىمىنىڭ جۇمىس ساپارىندا تەكەلى قالاسىنىڭ تۇرعىندارىن قولجەتىمدى باسپانامەن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەسى دە نازاردان تىس قالعان جوق. اتاپ ايتقاندا، وبلىس اكىمى 60 پاتەرلىك تۇرعىن ءۇيدىڭ قۇرىلىس بارىسىمەن تانىستى. ونىڭ قۇرىلىسى بويىنشا جۇمىستار اعىمداعى جىلدىڭ قاڭتار ايىندا باستالعان. جوبا جىل سوڭىنا دەيىن اياقتالادى دەپ جوسپارلانۋدا. ۋچاسكە مەڭگەرۋشىسى سەرىك ءابدىراحمانوۆتىڭ ايتۋىنشا، قۇرىلىس جۇمىستارىنىڭ نولدىك سيكلى اياقتالعان. ءقازىر ۋچاسكەگە 45 ادام جۇمىلدىرىلىپ، بارلىق جۇمىس كەستەگە سايكەس ءجۇرىپ جاتىر.
تاعى دا ءبىر وزەكتى ماسەلە – قالانى جىلۋمەن قامتۋ. وسىعان وراي، جالپى بەلگىلەنگەن ەلەكتر قۋاتى 53 مۆت جانە جىلۋ قۋاتى 48 گكال/ساع. گاز تۋربينالىق ستانساسىنىڭ قۇرىلىسىن قامتيتىن تەكەلى ەنەرگەتيكالىق كەشەنىن جاڭعىرتۋ جانە كەڭەيتۋ جوباسى جۇزەگە اسىرىلۋدا. جوبا 3 كەزەڭدە جۇزەگە اسىرىلادى.
– جوبا بويىنشا 3 گاز تۋربينالىق قوندىرعى، 3 قالدىق جىلۋ قازاندىعىن جانە گەنەراتورى بار بۋ تۋربيناسىن ورنالاستىرىلادى. قازىرگى ۋاقىتتا مامىر ايىندا اياقتالاتىن I كەزەڭ بويىنشا جۇمىستار جۇرگىزىلۋدە. جالپى جوبا 2026 جىلدىڭ ناۋرىز ايىندا تولىق اياقتالادى. ونى جۇزەگە اسىرۋ تەكەلى قالاسىنىڭ جىلۋ ەنەرگياسى مەن قوسىمشا ەلەكتر قۋاتىنىڭ مول قورىن قۇرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى، – دەدى «تەكەلى ەنەرگەتيكالىق كەشەنى» ج ش س باسشىسى ارمان وتاربايەۆ.
بەيبىت يسابايەۆ جۇمىس ساپارىنىڭ سوڭىندا ورتالىق ساياباقتى ارالاۋ ارقىلى قالاداعى اباتتاندىرۋ جۇمىستارىنىڭ بارىسىمەن تانىستى. اتاپ وتكەندەي، بيىل تەكەلىدە بارلىعى 8 مىڭ جاس اعاش وتىرعىزۋ جوسپارلانۋدا. ونىڭ 2500ء-ى جىل باسىنان بەرى ەگىلگەن. سونداي-اق، كوكتەمنىڭ باسىنان باستاپ «تازا قازاقستان» باعدارلاماسى اياسىندا 3 مىڭ توننادان استام قوقىس شىعارىلعان.
