Jetisý oblysy Tekeli qalasynda kópten beri kóterilgen sý, gaz, jol máselesi sheshildi. Búgin jumys sapary aıasynda oblys ákimi Beıbit Isabaev osy áleýmettik mańyzy bar ınfraqurylymdyq jobalardyń júzege asyrylý barysyn tekserdi, - dep habarlaıdy Dalanews.kz Jetisý oblysy ákiminiń baspasóz qyzmetine silteme jasap.
Tekeli qalasynda aýyz sýdyń sapasyn arttyrý jobasy júzege asyrylýda. Qalany gazdandyrý jumystary sońǵy kezeńge jetip, jol jóndeý jumystary bastalyp ketti.
– Tekeli qalasynda kóp jyldan beri sheshimin tappaı kele jatqan birqatar másele boldy. Bul gaz, sý jáne jol. Búginde gazdandyrý jumystary sońǵy satysyna jetti. Qazirdiń ózinde 1000-nan astam abonent gazǵa qol jetkizdi. Aǵymdaǵy jyldyń birinshi toqsanynyń sońyna deıin barlyq 4 myńnan astam turǵynǵa kógildir otyn qoljetimdi bolady. Al aýyzsýǵa keletin bolsaq, jobanyń birinshi kezeńindegi barlyq jumys aıaqtaldy. Súzý stansasynyń jabdyqtary jóndelip, aýystyrylyp, eki sý qoımasy salyndy. Uńǵymalardan 16,5 shaqyrym sý qubyry jelisi ornatyldy. Mamyr-maýsym aılarynda sýdyń sapasyn taǵy tekseremiz. Jumystyń ekinshi kezeńinde ishki sýmen jabdyqtaý jelilerin aýystyrylady. Oǵan 400 mln. teńge bólindi. Joba jospar boıynsha júzege asyrylýda. Sý jáne gaz jelileri aıaqtalǵannan keıin jol jóndeý jumystaryn bastaımyz. Qazir olar Qazaqstandaǵy eń uzyn kóshe sanalatyn D. Qonaev atyndaǵy kósheni kúrdeli jáne ortasha jóndeý jumystaryn bastady. Ony kúzde aıaqtaýdy josparlap otyrmyz. Osylaısha, az jyldyń ishinde Tekeli qalasynyń asa mańyzdy degen úsh máselesi sheshildi, – dedi oblys ákimi B.Isabaev.
Halyqty gazmen qamtamasyz etý úshin eń mańyzdysy – gazǵa qosylý quny. Oblystyq energetıka jáne turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyq basqarmasynyń basshysy Aıdos Beketaev atap ótkendeı, Tekeli qalasynda joba boıynsha ortalyq qubyrdan turǵyn úıdiń shekarasyna deıin (22 metrge deıin) tóseý jumystary búdjet esebinen júrgizilýde. Osylaısha, gaz qazandyǵy men kerek-jaraqtaryn esepke almaı, jeke úıdi gazǵa qosý quny 110-120 myń teńgeni quraıdy. Al páterdi qosý quny 64-75 myń teńge aralyǵynda. Gaz qazandyqtaryn satyp alý úshin de 10 aıǵa paıyzsyz bólip tóleý múmkindigi bar.
D. Qonaev kóshesindegi joldy jóndeý jumystarynyń barysyn teksergen Beıbit Isabaev Tekeli qalasy aýmaǵyndaǵy uzyndyǵy 3,6 shaqyrymnan asatyn «Báıbishe» magıstraldy kanalynyń jóndeý jumystarymen tanysty. Kanal Tekeli qalasyndaǵy sýarmaly jerlerdi qamtamasyz etip qana qoımaı, Eskeldi aýdanyn da sýarmaly sýmen qamtymaq. Jyl sońyna deıin Tekeli qalasyndaǵy kanaldyń jóndeý jumystary aıaqtalsa, keler jyly Eskeldi aýdanynda da dál osyndaı jumys bastaý almaq. Bul 272 gektar jerdiń sýarý sapasyn aıtarlyqtaı jaqsartýǵa múmkindik beredi.
Oblys ákiminiń jumys saparynda Tekeli qalasynyń turǵyndaryn qoljetimdi baspanamen qamtamasyz etý máselesi de nazardan tys qalǵan joq. Atap aıtqanda, oblys ákimi 60 páterlik turǵyn úıdiń qurylys barysymen tanysty. Onyń qurylysy boıynsha jumystar aǵymdaǵy jyldyń qańtar aıynda bastalǵan. Joba jyl sońyna deıin aıaqtalady dep josparlanýda. Ýchaske meńgerýshisi Serik Ábdirahmanovtyń aıtýynsha, qurylys jumystarynyń nóldik sıkli aıaqtalǵan. Qazir ýchaskege 45 adam jumyldyrylyp, barlyq jumys kestege sáıkes júrip jatyr.
Taǵy da bir ózekti másele – qalany jylýmen qamtý. Osyǵan oraı, jalpy belgilengen elektr qýaty 53 MVt jáne jylý qýaty 48 Gkal/saǵ. gaz týrbınalyq stansasynyń qurylysyn qamtıtyn Tekeli energetıkalyq keshenin jańǵyrtý jáne keńeıtý jobasy júzege asyrylýda. Joba 3 kezeńde júzege asyrylady.
– Joba boıynsha 3 gaz týrbınalyq qondyrǵy, 3 qaldyq jylý qazandyǵyn jáne generatory bar bý týrbınasyn ornalastyrylady. Qazirgi ýaqytta mamyr aıynda aıaqtalatyn I kezeń boıynsha jumystar júrgizilýde. Jalpy joba 2026 jyldyń naýryz aıynda tolyq aıaqtalady. Ony júzege asyrý Tekeli qalasynyń jylý energıasy men qosymsha elektr qýatynyń mol qoryn qurýǵa múmkindik beredi, – dedi «Tekeli energetıkalyq kesheni» JSHS basshysy Arman Otarbaev.
Beıbit Isabaev jumys saparynyń sońynda ortalyq saıabaqty aralaý arqyly qaladaǵy abattandyrý jumystarynyń barysymen tanysty. Atap ótkendeı, bıyl Tekelide barlyǵy 8 myń jas aǵash otyrǵyzý josparlanýda. Onyń 2500-i jyl basynan beri egilgen. Sondaı-aq, kóktemniń basynan bastap «Taza Qazaqstan» baǵdarlamasy aıasynda 3 myń tonnadan astam qoqys shyǵarylǵan.
