جەلتوقسان كوتەرىلىسى كەزىندە گەرمانياداعى قازاق جاستارىنىڭ جاساعان ۇندەۋى تابىلدى

Dalanews 04 جەل. 2021 03:22 1001

1986 جەلتوقسان كوتەرىلىسى كەزىندە گەرمانياداعى قازاق جاستارى الماتىدا كەڭەستىك جۇيەگە قارسى شىققان جاستاردى قولداعان ءۇندەۋى جاريالانعانىن ەستىگەن ەدىم. ءبىراق ۇزاق ۋاقىتتان بەرى وسى تاريحي ۇندەۋ جايىندا قولدا ناقتى دەرەك، قۇجات بولماعان سوڭ ەل سەنبەي قالاما دەپ ۇندەمەي كەلگەن ەدىم. جاقىنلا قاعازدارىمنىڭ اراسىنان كوپتەن ىزدەپ جۇرگەن سول كەزىندە ساقتاپ قويعان ءبىر جاپىراق تاريحي قۇجاتتى تاۋىپ الدىم، – دەپ حابارلادى ءومىرحان التىن ءوزىنىڭ الەۋمەتتىك جەلىدەگى پاراقشاسىندا.

مىڭداعان زيالىلارىمىز بەن ميلليونداعان قانداستارىمىزدى قىناداي قىرعان قانىشەر كەڭەس وداعىنىڭ كەزەكتى رەت قازاقتىڭ ۇلتتىق ار نامىسىن تاپتاۋىنا توزە الماعان اسقاق رۋحتى قازاق جاستارى 1986 جىلى 16-شى جەلتوقسان كۇنى ۇلت ازاتتىق كوتەرىلىسىنە شىقتى.

قازاقتىڭ ۇلت مۇددەسىن ويلاپ الاڭعا شىققان باتىر ۇل-قىزدارى ماسكەۋدىڭ قان ىشەر جەندەتتەرى تاراپىنان اسقان قاتىگەزدىكپەن ازاپتالىپ، كەيبىرەۋلەرى ءشايىت ەتىلىپ جاتتى.

كوپ ۋاقىت وتپەي قازاق جاستارىنىڭ كوتەرىلىسى تۋرالى مالىمەتتەر باتىس ەلدەرىنە دە جەتتى. ۇلت-ازاتتىق كوتەرىلىسىنە شىققان قازاق جاستارىنىڭ اسا اۋىر سوققىعا ۇشىراپ، جاعدايلارىنىڭ ناشار ەكەنىن ەستىپ، ءبىلىپ وتىردىق.

وكىنىشكە وراي جەر شالعاي بولعاندىقتان بارىپ كومەكتەسۋگە شامامىز جەتپەسەدە، گەرمانيانىڭ بىرنەشە قالاسىندا وقىپ جۇرگەن قازاق جاستارى بولىپ قاراپ وتىرمايىق دەپ قانداستارىمىزدى قولداپ، 22 جەلتوقسان كۇنى ءبىر باسپا ءسوز مالىمدەسى جاريالادىق.

ول ۋاقىت مەن باتىس بەرلىندە وقىپ جۇرگەن بولسام، كەيبىر باۋىرلارىمىز كەلن جانە ميۋنحەن قالالارىندا وقىپ جۇرگەن ەدى.

ءار كىم قولىنان كەلگەنىنشە باسپا ءسوز مالىمدەمەسىن ءتيىستى ورىندارعا تاراتتى. مالىمدەمەنىڭ ءتۇپ نۇسقاسى ماسكەۋ جەندەتتەرىنىڭ كوتەرىلىسكە قاتىسقان قازاق جاستارىن جاپپاي جانىشتاۋىنا قارسى نەگىزگى نارازىلىق شاراسى رەتىندە ول كەزدە باتىس گەرمانيانىڭ استاناسى بونن قالاسىنداعى كەڭەس وداعىنىڭ ەلشىلىگىنە تاپسىرىلدى.

تومەندە سول اتالعان تاريحي مالىمدەمەنىڭ ءوزىم ساقتاپ جۇرگەن كوشىرمەسىن دالەل رەتىندە نازارلارىڭىزعا ۇسىنامىن.

قىسقاشا ايتار بولساق بۇل ۇندەۋدە گەرمانياداعى قازاق وقۋشىلار مەن ستۋدەنتتەردىڭ الماتىدا ورىن الىپ وتىرعان جاعدايعا قاتتى الاڭداۋلى ەكەنى جانە مۇنىڭ نەگىزىندە قازاقستان  مەن قازاقتاردى ورىستاندىرۋعا ارنالعان ۇزاق ۋاقىتتان بەرى جالعاسىپ كەلە جاتقان يمپەرياليستتىك ساياساتتىڭ سالدارى ەكەنى كەلتىرىلەدى.

ارى قاراي قالىقارالىق كولەمدە بەيبىتشىلىك دەپ جار سالىپ جۇرگەن گورباچەبتىڭ ەڭ الدىمەن ءوزى باسقارعان مەملەكەتتە بەيبىت ءومىر ورناتىپ، قازاقتاردىڭ وزدەرىن-وزدەرى باسقارۋ قۇقىعىنىڭ تاپتالماۋى جانە قاماۋعا الىنعان قازاق جاستارىنىڭ دەرەۋ بوساتىلۋى تالاپ ەتىلەدى.

سونىمەن 1986-شى جىلدىڭ جەلتوقسانىندا قاندىقول وتارشىل ماسكەۋ جۇيەسىنە قارسى ۇلت ازاتتىق كوتەرىلىسىنە شىققان قازاق جاستارىن الىستاعى قانداستارى بولىپ ءبىر ۇندەۋمەن دە بولسا قولداۋعا تىرىسقان ەدىك.

ەركىندىك اڭساعان باتىر رۋحتى قازاق جاستارىنىڭ ۇلت ازاتتىق كوتەرىلىسى ناتيجەسىندە قانىشەر سوۆەت وداعى قۇلاپ، قۇلدىقتاعى قازاقستان مەن قاتار باسقا دا كوپتەگەن ەلدەر تاۋەلسىزدىككە قول جەتكىزدى.

ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار