الماتىدا جەر سىلكىنىسى تاعى قايتالانۋى مۇمكىن.  بۇل تۋرالى حاتۋ PhD دوكتورى جانە يونوسفەرا ينستيتۋتىنىڭ جەتەكشى عىلىمي قىزمەتكەرى مارات نۇرتاس مالىمدەدى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.

وسى تۇستا ول جەر سىلكىنىسىنە بايلانىستى ءبىر اپتالىق بولجام گرافيكاسىن ۇسىندى.  

"ءبىز قىسقا مەرزىمدى بولجامدار جاساپ جاتىرمىز. وسى اپتانىڭ تالداۋىن 3 كۇن بۇرىن انىقتاعانبىز. كورسەتىلگەن ءبىر  گرافيكتەگى قىزىل سىزىقتار "جەر سىلكىنىسى بولادى" دەگەن ماعىنانى بەرەدى. بولجام بويىنشا، ەرتەڭ دە قايتالانۋى مۇمكىن"، - دەيدى مارات نۇرتاس.

ايتۋىنشا، توتەنشە جاعدايدىڭ ۋاقىتى ناقتى ايتىلمايدى جانە كەز كەلگەن بولجام تەك ءبىر اپتاعا جاسالادى.

"ۋاقىتىن ءدال ايتۋ قيىن. ول ءالى شەشىلمەگەن ماسەلە. ءبىراق ءبىز سوندا دا ۋاقىتىن ساعاتپەن بولماسا دا، اپتاسىنا ايتۋعا تىرىسىپ جاتىرمىز. مىسالى، كورىپ تۇرعانداراڭىزداي، وسى بىرىنەن بەسىنە دەيىنگى بەس كۇندىك پروگنوزدا جەر سىلكىنىسى بۇگىن بولدى. ءبىراق ەرتەڭ بولا ما، بولماي ما ونى ءبىز دە ايتا المايمىز. تەك بولجام ەرتەڭگى كۇندى دە كورسەتىپ تۇر...."، - دەيدى مامان.  

بۇعان دەيىن، مارات نۇرتاس جەر سىلكىنىسى الدىن الا بولجانعانىن جانە ماگنيتۋداسى ءدال ەسەپتەلگەنىن حابارلاعان ەدى. 

"ءبىز تاريحي ستاتيستيكالىق دەرەكتەر ارقىلى بولجام جاسايمىز. ياعني، وسىعان دەيىن الماتىنىڭ توڭىرەگىندە جانە ەۋرازيا قۇرلىعىندا بولعان بارلىق جازباعا اناليز جاسايمىز. مۇنى جاساندى ينتەللەكت، سونىڭ ىشىندە ماشينالى وقىتۋ ادىستەرىمەن اراسىنداعى زاڭدىلىقتاردى تەكسەرەمىز. سونىمەن قاتار ستاتيستيكالىق مودەلدەردى قولدانامىز. ءبىزدىڭ لابوراتوريا جەر سىلكىنىسىن الدىن الا بولجايدى. الايدا ۋاقىتىمەن جانە كۇنىمەن بولجاۋ قيىن. تەك ءبىر اپتالىق بولجام جاساي الامىز. ماسەلەن، وتكەندە 17-نەن 24-ىنە دەيىن دەپ بولجاعان ەدىك. ءبىراق ماگنيتۋداسى بويىنشا 6 دەپ ەسەپتەدىك. ءبىراق ول كەزدە 4 بالل بولعان ەدى. وسى جولعىسىن دا بولجادىق. بولجام بويىنشا، ماگنيتۋداسىن 5،4 بالل دەپ ءدال ەسەپتەدىك"، - دەيدى مارات نۇرتاس.

مامان الماتىلىقتاردى الداعى ۋاقىتتا ساق بولۋعا شاقىردى. سەبەبى اتالمىش توتەنشە جاعدايدىڭ قايتالانۋ ءقاۋپى جوعارى ەكەنىن العا تارتادى.

"بۇل توتەنشە جاعدايعا بايلانىستى حالىق وتە ساق بولۋى قاجەت. سەبەبى بۇكىل تالداۋ جاساپ، اراسىنداعى زاڭدىلىقتاردى زەرتتەگەن كەزدە جەر سىلكىنىسى ءقاۋىپتى بولاتىن كەز ناۋرىز جانە قاراشا ايلارى ەكەنى بەلگىلى بولدى. دەرەكتەردى تالداۋىمىز بويىنشا، وسى ارالىقتى جەر سىلكىنىسى ءقاۋىپتى ايماق دەپ كورسەتىپ وتىر. سوندىقتان ناۋرىز ايىندا اباي بولعان ءجون"، -  دەپ ءسوزىن قورىتىندىلادى ول.

ەسكە سالايىق، بۇگىن ق ر تجم "ننسسن ي ي" ج ش س سەيسميكالىق ستانسيالار جەلىسىمەن 4 ناۋرىزدا الماتى ۋاقىتىمەن 11.22-دە (2024 جىلعى 04 ناۋرىزدا گرينۆيچ بويىنشا 06 ساعات 22 مين 06 سەك) جەر سىلكىنىسى تىركەلدى.