"ساياساتپەن كوپ ادام ايلانىسپاسا دا، كوبىمىز ساياساتپەن بايلانىستى ءومىر سۇرەمىز. سايلاۋ تاقىرىبىنا كەلسەك ءبىر قاراساق بارلىعى اياق استىنان بولعان سياقتى. دەسەكتە قىركۇيەكتە جولداۋدا پرەزيدەنتتىڭ ءوز اۋزىنان ءبىر ەمەس، ەكى سايلاۋ بولاتىنى تۋرالى ەستىدىك.
قىركۇيەكتەگى جولداۋعا دەيىنگى ساياسي رەفورمالار رەتىن جىكتەپ قارايتىن بولساق سايلاۋ وسى رەفورمالاردىڭ لوگيكالىق جالعاسى ەكەنىن تۇسىنە الامىز. بۇل ءبىر ساياسي شەشىمدەردى اقتاۋ ماسەلەسى ەمەس. جالپى بارلىعىن ءبىر بەتكە قويىپ سارالاپ كورەيىك.
ۇلكەن ساياسي ترانزيت 2019 جىلى باستالدى. ونى ءبارىمىز دە مويىندايمىز. ءبىرىنشى پرەزيدەنت كەتتى، ورنىنا قاسىم-جومارت كەمەل ۇلى كەلدى. ودان كەيىن جازدا سايلاۋ ءوتىپ، قاسىم-جومارت كەمەل ۇلى پرەزيدەنت بولىپ سايلاندى. ەندىگى كەزەكتە ساياسي رەفورمالار باستالدى"، - دەدى ول.
ۇلتتىق سەنىم كەڭەسى قۇرىلدى. ءبىرىنشى، ەكىنشى، ءۇشىنشى، ءتورتىنشى ساياسي رەفورمالار پاكەتتەرى قابىلداندى.
"ساياسي رەفورمالار اقىرىنداپ ەنگىزىلىپ جاتتى. ولار قانداي بولدى. بۇگىنگە سايلاۋعا كەلۋ ءۇشىن سونىڭ جەلىسىن قاراپ الايىقشى. سول كەزدە ساياسي پارتيالار تۋرالى زاڭعا وزگەرىستەر ەنگىزىلدى. بۇرىن ساياسي پارتيا قۇرۋ ءۇشىن 40 مىڭ ادام كەرەك بولسا، ەندى 20 مىڭعا ءتۇستى. ياعني ساياسي پارتيالار بەلگىلى ءبىر دارەجەدە ساياسي ناۋقانعا دايىندالا باستادى.
ودان كەيىن ميتينگتەر تۋرالى زاڭعا وزگەرىستەر ەنرگىزىلدى. ياعني ءبىز ءسوز بوستاندىعىنا كوبىرەك ءمان بەرە باستادىق، ونى دا مويىنداۋ كەرەك. ودان بولەك سايلاۋدا «بارىنە قارسىمىن» دەگەن باعان پايدا بولدى. ياعني ءبىز سايلاۋعا بارعاندا مىندەتتى تۇردە بىرەۋدى سايلاۋ كەرەكپىز دەگەننەن كەتتىك.
سايلاۋعا بارىپ ساياسي پروتەستتى، ساياسي ەنجارلىقپەن ەمەس ساياسي بەلسەندىلىكپەن بىلدىرۋگە مۇمكىندىك بەرىلدى. ودان كەيىن دە كوپتەگەن وزگەرىستەر بولدى. ودان كەيىن قاڭتار بولدى. ونى ءبىز جاۋىپ قويىپ ول تۋرالى ايتپاي وتىرۋىمىزعا بولمايدى. ول - ساياسي پروسەستەردىڭ كاتاليزاتورىنا اينالدى دەپ ايتۋعا بولادى. كوپتەگەن ساياسي رەفورمالاردىڭ باستاۋى دا سول كەزدە ورىن الدى. كوپتەگەن ماسەلەلەردىڭ بەتى دە سول كەزدە اشىلدى"، - دەيدى ول.
2022 جىل وسىنداي وقيعادان باستالىپ جالپى ساياساتتانۋشىلار ءۇشىن وتە كەڭ كولەمدى رەفورمالاردى تالقىلايتىن جىلعا اينالدى.
"ەگەر سالىستىرىپ قارايتىن بولساق ساياساتتانۋشىلاردىڭ 2022ء-شى جىلعى جۇمىسى جالپى وعان دەيىنگى 5 جىلدىق جۇمىسپەن تەڭبە-تەڭ كەلدى. سەبەبى كوپتەگەن ساياسي وزگەرىستەر بولدى. ودان كەيىن ەكى جولداۋ بولدى. ءبىرى ناۋرىزداعى جولداۋ، ۇلكەن ساياسي رەفورمالار پاكەتى ايتىلدى، ول كەزدە تۇبەگەيلى وزگەرىستەر رەفورمالار ورىن الدى. ودان كەيىن قىركۇيەكتەگى جولداۋ، اراسىندا كونستيتۋسياعا وزگەرىستەر ەنگىزۋ بويىنشا العاش رەت رەفەرەندۋم وتكىزىلدى.
ساياسي جۇيەنىڭ ليبەريزاسياسى باستالدى. ساياسي پاريالاردى قۇرۋ ءۇشىن ەندى 5 مىڭ ادامعا دەيىن شەكتەتىلدى. 2019 جىلى 40 مىڭ بولدى، كازىر 5 مىڭعا ياعني سەگىز ەسە تۇستىك. بۇل ۇلكەن قادام.
ول ساياسي پليۋراليزمگە مۇمكىندەك بەردى. كوپتەگەن ساياسي پارتيالاردىڭ قۇرۋ مۇمكىندىگى بەرىلدى. ودان بولەك ساياسي پارتيالار ءۇشىن قول جينايتىن مەرزىم بۇرىن جارتى جىل بولسا، ول ءبىر جىلعا دەيىن ۇزاردى. پرەزيدەنتتىڭ وكىلەتتىك مەرزىمى 7 جىلعا دەيىن ۇزاردى، الايدا ەڭ باستىسى پرەزيدەنت ءبىر رەت عانا سايلانادى دەگەن وزگەرىس قابىلداندى. ەندىگى كەزەكتە ءبىز پرەزيدەنتتى ءبىر رەت قانا سايلايمىز. وسى نورمالار كونستيتۋسيادا وزگەرىستەرگە ۇشىرامايتىن نورمالار قاتارىنا كىردى. كونستيتۋسيادا تۇيتكىلدى نارسەلەر بار، سوداردىڭ قاتارىنا پرەزيدەنتتى سايلاۋ وكىلەتتىلىگى مەن جيىلىگى دە وزگەرمەيتىن نورمالار قاتارىنا ەندى"، - دەدى ينديرا رىستينا.
