بەلگىلى ساياساتكەر، ءوزىن وپپوزيسيانىڭ بەلدى وكىلى سانايتىن جاسارال ءقۋانىشالين ءالەۋمەتتىك جەلىدەگى پاراقشاسىندا ءامىرجان قوسانوۆ پەن دوس كوشىمدى "جالعان وپپوزيسياشى، جالعان ۇلتشىل" دەپ، قاتتى سىنعا الىپتى. ونىڭ پىكىرنشە، قوسانوۆ - اكەجان قاجىگەلديننىڭ، دوس كوشىم - بيلىكتىڭ "قۇيىرشىعى". مۇنداي ادامدارعا سەنۋگە بولمايدى. ءوزى بولسا، شەتەلدە قاشىپ جۇرگەن مۇحتار ءابىلازوۆتى قولدايتىن كورىنەدى. ءسوزىنىڭ سوڭىن تەك قانا ءابليازوۆقا سەنەيىك دەگەن تۇجىرىممەن اياقتاپتى. ساياساتكەردىڭ پىكىرىن وقىرماندار نازارىنا ۇسىنىپ وتىرمىز.

13.07.2017 جىلى «ازاتتىق» راديوسىندا «قازاقستان وپپوزيسياسى قانداي كۇيدە؟» تاقىرىبى بويىنشا جالعان وپپوزيسياشى ءامىرجان قوسانوۆ پەن جالعان ۇلتشىل دوس كوشىم «ساراپشى» بولدى. مەن نەگە ولاردى جالعاندار قاتارىنا قوسىپ وتىرمىن؟ مۇنىڭ سەبەبىن انىقتاۋ ءۇشىن بۇل ەكەۋىنە قىسقاشا مىنەزدەمە بەرە كەتۋگە تۋرا كەلەدى.
سونىمەن...
ءامىرجان قوسانوۆ – 90-شى جىلداردان بەرى اكەجان قاجىگەلديننىڭ وڭ قولى. ال، اكەجان كىم؟ ول – قازاقستاننىڭ 1994-97 جج. پرەمەر-مينيسترى. بۇل قىزمەتتەن ول نەگە كەتتى؟ نازاربايەۆ پەن ەكەۋىنىڭ اراسىنداعى تاق تالاسى ناتيجەسىندە. ەگەر وسىناۋ كەلىسپەۋشىلىك بولماعاندا، ول دا، قوسانوۆ تا كۇنى بۇگىنگە دەيىن بيلىكتىڭ قۇرامىندا جۇرە بەرەر ەدى. ياعني، بۇلاردىڭ امالسىزدان وتىرىك "وپپوزيسياشى" بولىپ شىعا كەلۋىنىڭ شىن سەبەبى – وسى.
قاجىگەلديننىڭ جۇرتشىلىق بىلە بەرمەيتىن جانە ءبىر لاس سىرى - سول كەزدە ول "دات" گازەتىندە (01.10.1998) "ۆوزۆىسيت ستەپ، نە ۋنيجايا گورى" اتتى ۇلكەن ماقالا جاريالاپ، سوندا باستان-اياق رەسەيگە جاعىنىپ، ال قازاقتاردى جەرگە تىعا عايباتتاپ، ءتىپتى، كسرو قۇلاعاننان كەيىن ورىستاردىڭ ءبىر بولىگى تاريحي وتانىنا كەرى قايتقانى ءۇشىن ۇلتىمىزدى.. كىنالاپ، اۋىزىنا كەلگەنىن وتتاعان بولاتىن. ال، سول ماقالانىڭ اياعىندا "پەريەۆەل اميرجان كوسانوۆ" دەپ كورسەتىلدى. بۇل - ەشقاشان قازاقشا جازباعان قاجىگەلدين ءوزىنىڭ الگى ساسىق شاتپاعىن بەينە ءبىر "قازاقشا جازعانداي"، ونى قوسانوۆ "ورىسشاعا اۋدارعانداي" ەتىپ كورسەتۋ ارقىلى اكەجاندى "قازاقى" ادام رەتىندە قازاقتارعا "وتكىزۋ" امالى بولاتىن.
مەن قاجىگەلديننىڭ مۇنداي جيىركەنىشتى ۇلت ساتقىندىعىن اشكەرەلەپ، "كاجەگەلدين - زەركالو كازاحسكوگو كوللابوراسيونيزما يلي وشيبكا رەزيدەنتا" اتتى قارسى ماقالا جازدىم، ول "اقتوبە" گازەتىندە 22.10.1998 جىلى جارىق كوردى جانە ونى بىرنەشە گازەت پەن سايت كوشىرىپ باستى. ول ماقالانى وقىعىسى كەلەتىندەر ماعان ە-مايلدارىن بەرسە، سالىپ جىبەرەم.
ياعني، قاجىگەلدين دە، قوسانوۆ تا – جالعان وپپوزيسياشىلار. ەگەر قاجەت بولسا، مۇنى راستايتىن باسقا دا فاكتىلەردى كەلتىرە الام، الايدا، اڭگىمەنى سوزىپ الماۋ ءۇشىن (ءقازىر «منوگا بۋكف» دەگەن اۋرۋ پايدا بولدى عوي) ازىرشە وسىمەن شەكتەلەم جانە «ءامىرجان قوسانوۆ، سەرىك مەدەتبەكوۆ، گۇلجان ەرعالييەۆالار بيلىكتىڭ تاپسىرىسىمەن قدت-دۆك-عا قارسى «الاش» پارتياسىن قۇرماق» دەپ، مۇحتار ءابىلازوۆتىڭ بەكەر ايتپاعاندىعىنا سەنىمدىمىن.
دوس كوشىمگە كەلسەك، ول دا سولاي. مەن ونىمەن 80-شى جىلداردىڭ اياعىنان 90-شى جىلداردىڭ ورتا تۇسىنا دەيىن ۇلت ماسەلەسى، دەموكراتيا پروبلەمالارى بويىنشا بىرلەسە جۇمىس ىستەدىم، الايدا، جۇرە كەلە ونىڭ بيلىكپەن ىم-جىمى ءبىر ەكەندىگىنە كوزىم انىق جەتكەن سوڭ، ات قۇيرىعىن ءۇزىستىم. ال سوڭعى جىلدارى بۇل مىقىر نازاربايەۆتىڭ "قالتاسى" بولىپ تابىلاتىن، سوندىقتان شىن وپپوزيسياشىلار تۇگىل، شىن ۇلتشىلداردى دا ماڭايىنا جولاتپايتىن سامۇرىق-قازىنادا قىزمەت ەتىپ، سونىڭ مايلى قۇيرىعىن سورىپ وتىرعان مىقىر. ولاي بولعان سوڭ كوشىم، ارينە، بيلىككە قىزمەت ەتۋگە مىندەتتى، ايتپەسە قاراوردا ونى قۇيرىعىنان ءبىر-اق تەبەدى. مىنە، سوندىقتان دا ول ءوزىنىڭ ءتۇرلى گازەتتەر، سايتتار مەن ۆيدەولاردا سويلەگەن سوزدەرىندە ءابىلازوۆتى عايباتتاپ، وپپوزيسياعا «حالىق مۇددەسىن ويلامايدى، تەك بيلىككە ۇمتىلادى" دەگەن مىنەزدەمە بەرىپ، حالىقتى رەجيممەن شىن كۇرەسۋشىلەرگە قارسى قويۋ ءۇشىن بارىن سالىپ ءجۇر. جانە نازاربايەۆتىڭ قىتايشىل ساياساتىنا سايكەس قىتايدى اۋىزى كوپىرە جارنامالاپ، كوككە كوتەرە ماقتاۋمەن اينالىسادى.
سونداي-اق، كوشىم: «مەن وپپوزيسياشى ەمەسپىن»، - دەيدى. ال، مەنىڭ ۇعىمىمدا، قازاققا قارسى بيلىككە وپپوزيسيا ەمەس ادامنىڭ... شىن ۇلتشىل بولۋى دا مۇمكىن ەمەس!
جۇرتتىڭ كوبىسى بۇل ەكىجۇزدى، كولگىر، بەيىمدەلگىش، ساياساتتا ويىن ويناپ جۇرگەن قۋلاردىڭ شىن بەينەسىن بىلمەيدى، سوندىقتان ءبىزدىڭ ، وكىنىشكە وراي، نەگىزىنەن ساياسي ساۋاتتان جۇرداي زامانداستارىمىز ولاردىڭ اسىرەقىزىل ادەمى سوزدەرىنە وپ-وڭاي الدانىپ قالادى. مۇنى، ماسەلەن، «ازاتتىقتىڭ» اتالمىش ۆيدەوسىنا بەرىلگەن كوممەنتارييلەردەن دە بايقاۋ قىيىن ەمەس.
بۇدان شىعاتىن قورىتىندى: بيلىكتىڭ حالىقتى-الداپ-سۋلاۋ ءۇشىن پايدالانىپ وتىرعان جىمىسقى جانسىزدارى – قوسانوۆقا دا، كوشىمگە دە سەنۋگە بولمايدى، بۇعان كەرىسىنشە، حالقىمىزدىڭ مۇددەلەرى ءۇشىن شىن كۇرەسۋشى قدت-دۆك قوزعالىسىنا جانە ونىڭ باسشىسى – مۇحتار ابىلازوۆكە سەنگەن دۇرىس...