ءۇندىستاننىڭ حايداراباد قالاسىندا ورنالاسقان Bharat Biotech International Limited كومپانياسىنىڭ عالىمدارى جەرشارى تۇرعىندارىنىڭ مازاسىن قاشىرعان زيكا ۆيرۋسىنا قارسى ۆاكسينا ويلاپ تاپقاندارىن مالىمدەدى.
وسىعان دەيىن دۇنيەجۇزى عالىمدارى قاتەرلى ۆيرۋسقا قارسى ەشقانداي ۆاكسينا تاپپاعاندارىن ايتىپ، حالىقتى شىبىن-شىركەي مەن ماسا ارقىلى تارالاتىن دەرتتەن ساقتانۋدى ەسكەرتكەن-دى. تاياۋدا زيكا ۆيرۋسىنا قارسى ۆاكسينا ويلاپ تاپقان كومپانيانىڭ وكىلى كريشنا ەللا:
– ءبىز زيكا ۆيرۋسىنا قارسى ءبىرىنشى بولىپ ۆاكسينا ويلاپ تاپتىق. ءوزىمىزدىڭ عىلىمي-زەرتتەۋ جۇمىستارىمىز بەن ءونىمىمىزدى ءتيىستى ورىندارعا 9 اي بۇرىن تاپسىرعانبىز. ءقازىر ءبىزدىڭ ۆاكسينا جان-جاقتى سىناقتان ءوتىپ جاتىر، – دەدى.
ماماندار جاڭا ۆاكسينانى جانۋارلارعا، سودان كەيىن ادامدارعا ەگىپ، سىناقتان وتكىزۋ ءۇشىن ءبىراز ۋاقىتتىڭ قاجەت ەكەنىن العا تارتۋدا.
زيكا دەرتى – مايمىلدار اراسىندا كەزدەسەتىن قاتەرلى ينفەكسيالىق اۋرۋدىڭ ءبىر ءتۇرى. ول ادامدارعا ماسا مەن شىبىن-شىركەيلەر ارقىلى جۇعاتىنى بەلگىلى. قازىرگى تاڭدا بۇل دەرتكە جەرشارىنىڭ ءبىراز ادامى شالدىعىپ، شۇعىل كومەكتى قاجەتسىنۋدە. ماماندار زيكا ۆيرۋسىنان اياعى اۋىر ايەلدەر قاتتى ساقتانۋى كەرەك ەكەنىن ەسكەرتۋدە. ەگەر ول جۇكتى ايەلدىڭ اعزاسىنا ەنسە، بولاشاق ءسابيدىڭ ميىن زاقىمداۋى مۇمكىن.
ادام ەمبريونىن زەرتتەۋگە رۇقسات بەرىلدى
بريتانيانىڭ فرەنسيس كريك اتىنداعى عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ دوكتورى كەتي نياكان العاش رەت ادام بالاسىنىڭ ەمبريوندارىنا گەنەتيكالىق-موديفيكاسيالىق سىناق جۇرگىزۋ ءۇشىن بريتانيانىڭ ۇرىقتاندىرۋ جانە ەمبريولوگيا قىزمەتىنەن رۇقسات الدى. ازىرشە عالىمداردىڭ بۇل باعىتتا زەرتتەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋىن قولداپ، قارسىلىق كورسەتىپ جاتقان توپتار جەتەدى.
كەتي نياكان زەرتحانادا ادام ەمبريون گەنەتيكالىق-موديفيكاسيالىق سىناق جۇرگىزۋ ءۇشىن سۇراۋ سالىپ، ءوز ويىنا قول جەتكىزگەنىن العا تارتۋدا. ال ادام ەمبريونىنا زەرتتەۋ جۇرگىزۋگە رۇقسات العان عالىم بۇل باعىتتاعى عىلىمي جۇمىستارى بەدەۋلىك پەن تۇسىك تاستاۋدىڭ الدىن الۋعا سەپتەسەتىنىن العا تارتۋدا. عىلىمي جۇمىس ايەل جاتىرىن قولدان ۇرىقتاندىرعاننان كەيىن العاشقى 7 كۇندە ءسابيدىڭ جاقسى دامۋى ءۇشىن ەمبريونداردى قالاي دامىتۋدىڭ سىرىن اشۋعا جول اشۋى مۇمكىن. ال ادام ەمبريونىن تەرەڭ زەرتتەۋگە ليسەنزيا العان عالىمنىڭ ءىسىن قولدامايتىن ارىپتەستەرى بۇل باعىتتاعى جۇمىستار ادامزاتتىڭ دنك جۇيەسىن زاقىمدايتىنىن ايتىپ دابىل قاعۋدا.
سۋدا جۇزەتىن ستانسا
جۇرتتى تاڭعالدىرۋدان جاپوندار سۋ بەتىندە ءجۇزىپ جۇرەتىن الىپ ەلەكتر ستانساسىنىڭ قۇرىلىسىن اياقتاعانىن ءمالىم ەتتى. كۇن كوزىنەن قۋات وندىرەتىن ستانسا Smart Energy كومپانياسىنىڭ قاراجاتىنا سالىنعان.
ستانسا ەل استاناسى توكيونىڭ سولتۇستىگىندە سايتام پرەفەكتۋراسى اۋماعىنداعى كاۆادزيما قالاسىنىڭ ماڭىندا ورنالاسقان. جالپى اۋماعى 130 مىڭ شارشى مەتردى قۇرايتىن ستانسا وندىرىستىك قۋاتى 7،5 مۆت قۇرايدى. ماماندار سۋ بەتىندە ءجۇزىپ جۇرەتىن ستانسانى سالۋعا 27 مىڭنان استام كۇن باتارەيى كەتكەن. الداعى ۋاقىتتا الىپ ستانسا جىلىنا 8،3 ملن كۆت ەلەكتر قۋاتىن ءوندىرىپ، 2،3 مىڭ تۇرعىن ءۇيدى قاجەتتى قۋات كوزىمەن تولىقتاي قامتاماسىز ەتۋگە جەتەدى. بۇل جوبانى ىسكە اسىرۋعا ينۆەستورلار 3 ملرد يەن جۇمساعانىن العا تارتتى.
2011 جىلى جاپونيادا «فۋكۋسيما-1» اەس اپاتقا ۇشىراعاننان كەيىن جاپون بيلىگى ءداستۇرلى ەمەس قۋات كوزدەرىن دامىتىپ، اتوم ەنەرگەتيكاسىنان باس تارتا باستاعانى بەلگىلى. ءقازىر بۇل باعىتتاعى جۇمىستار قارقىندى تۇردە ءجۇرىپ جاتىر. سۋدا جۇزەتىن ەلەكتر قۋاتىن وندىرەتىن الىپ ستانسانىڭ پايدا بولۋى سونىڭ ايقىن دالەلى.
