ازاماتتىق بەلسەندى، جانۋارلاردى قورعاۋ بويىنشا ساراپشى ساكەن دىلداحمەت كيىكتەردى جازدا اتۋعا قاتىستى ويىن اشىق ايتتى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz Ulysmedia.kz-كە سىلتەپ.
ساكەن دىلداحمەتتىڭ سوزىنشە، ەڭ بىرىنشىدەن، كيىكتەردىڭ سانىن رەتتەۋ جۇمىسى دۇرىس جۇرمەگەن.
"كيىكتەردىڭ سانىن رەتتەۋ بويىنشا ناقتى عىلىمي نەگىزدەمە ءالى دە جوق. عىلىمي ينستيتۋتتار كيىكتىڭ قانشا باسىن اتۋعا بولاتىنىن، اتالىعى قانشا، انالىعى قانشا ەكەنىن زەرتتەۋى كەرەك ەدى. اتالىق جانۋاردىڭ جاسى ەسكەرىلۋى كەرەك. مىسالى اتالىق 3-4 جىلدان كەيىن عانا رەپرودۋكتيۆتى بولادى. ال انالىعى تۋىلا سالا جارتى جىلدان كەيىن رەپرودۋكتيۆتى كيىكتەردىڭ ويناعىنا قاتىسا الادى. ال بۇعان قاتىستى ناقتى زەرتتەۋ جوق. ەرتەڭ كيىكتەردى جاپپاي قىرعان كەزدە ول كيىكتەردىڭ كەلەسى جىلعى وسىمىنە، پوپۋلياسياسىنا زاردابىن تيگىزەدى. سەبەبى كيىكتىڭ ءبىر اتالىعى ولاردىڭ ويناعى باستالعان كەزدە 50-70 انالىققا دەيىن شابا الادى. ياعني ۇرىقتاندىرا الادى. سوندىقتان بۇل وتە ۇلكەن ماسەلە"، - دەيدى ساراپشى.
سونىمەن قاتار، ساكەن دىلداحمەتتىڭ سوزىنشە، كيىكتەردى قىرعاننان كەيىن ونىڭ ەتىن پايدالاناتىن بولسا، ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگى قامتاماسىز ەتىلۋى كەرەگىن ايتادى.
"ەكىنشىدەن، كيىكتەردى 2015 جىلدان بەرى قىردى. سول كەزدە كيىكتەردە تارادى دەگەن پاستەرەللەز اۋرۋىنان كەيىن زەرتتەۋلەر جۇرگىزىلمەدى. كيىكتەر باسقا دا اۋرۋلاردان قىرىلۋى مۇمكىن. وسى ارالىقتا كيىكتىڭ بويىندا قانداي اۋرۋلار بارى زەرتتەلمەدى. وسىدان ۇلكەن ماسەلە تۋىندايدى. ءقازىر كيىكتى اتقان سوڭ ونى ەت كومبيناتتارىنا جىبەرەمىز دەيدى. ول جاعدايدا ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگى ەسكەرىلۋى كەرەك. ەرتەڭ حالىق كيىكتىڭ ەتىن جەپ، جاپپاي اۋىرىپ، زاردابىن شەگۋى مۇمكىن. بۇل وتە اسىعىس قابىلدانىپ جاتقان شەشىم"، - دەيدى مامان.
ساكەن دىلداحمەت كيىكتەردىڭ كوشى-قون ماسەلەسىن رەتتەۋ كەرەگىن اتاپ ءوتتى.
"ۇشىنشىدەن، شەنەۋنىكتەر باتىس قازاقستان وبلىسىنداعى باستى ماسەلە - كيىكتەردىڭ شارۋالارعا كەدەرگى كەلتىرۋى دەپ كەلتىرەدى. مەن ول ءوڭىردىڭ ءار اۋدانىن بىلەمىن. بۇل ماسەلە شارۋالارعا قاتىستى ەمەس. جەر وتە كوپ. تەك كيىكتەردىڭ كوشى-قون ماسەلەسىن قولعا الۋ كەرەك. وكىنىشكە قاراي، مۇنداي جۇمىستار جۇرگىزىلمەدى. سالدارىنان كيىككە قاتىستى وسىنداي ماسەلە تۋىنداپ وتىر"، - دەيدى ساكەن دىلداحمەت.
ساكەن دىلداحمەتتىڭ سوزىنشە، كيىكتەردى جازدا اتۋ ءقاۋىپتى.
"كيىكتى جازدا اتۋ – وتە ۇلكەن قاتە. كيىكتەردىڭ سانىن رەتتەيتىن بولسا تەك كۇز بەن قىس ارالىعىندا رەتتەۋ كەرەك. مىسالى بىلتىر كيىكتەردى قىرىپ، جاي عانا جەرگە كومىپ نەمەسە دالاعا لاقتىرىپ تاستادى. ەرتەڭ كيىكتىڭ ەتى ءشىريدى، ودان ءتۇرلى اۋرۋ تۋىنداپ، كيىك قانا ەمەس، ءۇي جانۋارلارى دا جاپپاي قىرىلىپ كەتۋى مۇمكىن. ال ونى جاپپاي باقىلاۋدا ۇستاي الماي قالادى. ونى ينسپەكسيالاردىڭ باقىلاۋدا ۇستاۋدىڭ مۇمكىندىگى دە جەتپەيدى. بۇدان شىعاتىن تاعى ءبىر ماسەلە – بىزدە ءتورت ەت كومبيناتىنىڭ قۋاتى جەتپەيدى. ەگەر 460 مىڭ كيىكتى قىراتىن بولسا، جانۋارلاردىڭ ورتاشا سالماعى 30 كەلى دەسەك، ەرتەڭ 14 ميلليون توننا يگەرەتىن بىزدە ەت كومبيناتى جوق. ءتىپتى ەلدە ەتتى 200 گرامعا ءبولىپ، كۋبلەي رەتىندە ساتاتىن مۇمكىندىك جوق. سوندىقتان ءبارى اسىعىس قابىلدانىپ جاتقان دۇرىس ەمەس شەشىم"، - دەيدى ساراپشى.
ەسكە سالايىق، بۇعان دەيىن باتىس قازاقستان وبلىسىندا كيىكتەردى اتۋ باستالعانىن حابارلاعان ەدىك.
