الماتى قالاسىن ۇزاق ۋاقىت باسقارعان ۆيكتور حراپۋنوۆتان كەيىن وسى ەسىموۆ بولسا كەرەك. 2008 جىلى ءساۋىر ايىندا اكىم بولىپ تاعايىندالعان ول قالانىڭ وسۋ-وركەندەۋى ءۇشىن ءوز حالىنشە ەڭبەك ەتتى. ءبىراق قالا حالقى مەن جۋرناليستەر قاۋىمى ۇنەمى اكىمدى سىناۋمەن كەلەدى. وعان قىستا قاردىڭ ۋاقتىلى كۇرەلمەۋى، تازالىقتىڭ ناشارلاۋى، ۇلتتىق رەڭكتەگى شارالاردىڭ از ۇيىمداستىرىلاتىندىعى، قالاداعى بازارلاردىڭ بىرىنەن سوڭ ءبىرى ورتەنۋى، اينالما جولدار كەزىندە سۇرىلگەن باسپانالارعا ماردىمسىز وتەماقى تولەنگەنى، مادەنيەت سالاسىنا كوڭىل اۋدارۋدىڭ ازايۋى، قالا جولدارىن جاڭارتۋ كەزىندە شەتتەگى شاعىن كوشەلەردىڭ جوندەلمەۋى، ت.ب. ماسەلەلەر تۇرتكى بولدى. ءالى دە بولسا الىپ مەگاپوليستىڭ دامۋ دەڭگەيىنە كوڭىلى تولمايتىن جۇرت كوپ. كەيبىر ساراپشىلار الماتىنىڭ باياۋ دامۋىنا اكىمشىلىك كىنالى ەمەس دەگەندى ايتادى. وعان الماتىنىڭ ەل استاناسى مارتەبەسىنەن ايىرىلۋى جانە ساياسي، ەكونوميكا قۇرىلىمدارىنىڭ استاناعا شوعىرلانۋى سەبەپ دەگەن ءۋاج بىلدىرەدى.
ەندى ءبىر توپ ەسىموۆ اكىم بولعالى بەرى قالادا كەپتەلىستىڭ ازايعانىن، اكىمنىڭ داقپىرتسىز جولايرىقتارىن كوبەيتىپ، قارا بازارلاردى جونگە سالعانىن ايتادى. اسىرەسە، ەسىموۆ اكىم بولعان 6 جىلدىڭ ىشىندە الماتى قالاسىندا وننان استام جولايرىقتارى ىسكە قوسىلىپ، قالاداعى كولىك قوزعالىسى ءبىر جونگە تۇسكەنىن جەتىستىك دەپ باعالايتىندار دا بار.
بىزدىڭشە، احمەتجان ەسىموۆ الماتى قالاسى اكىمدىگىنەن بوسايدى دەگەن ءسوزدىڭ جانى بار. بۇعان دەيىن ەلىمىزدەگى باستى قالالار مەن وبلىستاردىڭ تىزگىنىن ۇستاعانداردىڭ كوبى اۋىسىپ ۇلگەردى. ءتىپتى، كەيبىر ايماقتاردىڭ بىرنەشە باسشىسى ورنىن بوساتىپ، جاڭا باسشىلار تاعايىندالدى. تەك اۋىسپاعان ەسىموۆ قانا.
ەسىموۆ ەندى قايدا بارادى؟ بۇل جاعى بىزگە بەيمالىم. اۋىلشارۋاشىلىعى مينيسترلىگىنە بارادى دەگەن سىبىس بار.
احمەتوۆ الماتىعا كەلەدى...
الماتىعا اكىم بولىپ شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمى احمەتوۆ كەلەدى. بۇل دا جوعارىدان جەتكەن اڭگىمەنىڭ ءبىر ۇزىگى. دانيال احمەتوۆ ۇكىمەتتى باسقارعان جىلدار قازاقستاننىڭ دامۋ دەڭگەيى جوعارى بولعانىن ەكونوميكالىق ساراپشىلار ءجيى ايتادى. 2004-2007 جىلدار ارالىعى ەل ەكونوميكاسى ارتىپ، الەۋمەتتى سالادا نەداۋىر ىلگەرىلەۋ بولدى. ءقازىر شقو-نى باسقارعانىنا جارتى جىلدان استى. وبلىستىڭ الەۋمەتتىك سالاسىنا، اسىرەسە ءسۇت، بال وندىرىسىنە ايرىقشا كوڭىل ءبولۋدى قولعا العان احمەتوۆ وتاندىق ءوندىرىستى دامىتۋ ءۇشىن بار كۇشىن سارپ ەتەتىنىن ىسپەن دالەلدەپ ءجۇر.
الماتىعا احمەتوۆ كەلسە، ءنان شاھاردىڭ جاڭا تىنىسى اشىلادى دەگەن ءۇمىت مول. ءبىراق شقو-نى قولىنا جاڭا العان اكىمدى نە ءۇشىن اۋىستىرادى؟ بۇعان باستى سەبەپ، احمەتوۆتىڭ دەڭگەي-دارگەيى الىپ قالانى دامىتۋعا تولىق جەتەتىندىگىنەن بولسا كەرەك.
ايتپاقشى، احمەتوۆتى پاۆلودار جۇرتشىلىعى دا وبلىستى باسقارۋعا ۇسىنىپ جۇرگەن كورىنەدى. ولار كوزىقاراقتى اكىمنىڭ ايماققا باسشى بولىپ كەلۋىن قالايتىندىقتارىن ايتىپ ءجۇر. بۇعان دەيىن احمەتوۆ پاۆلودارعا اكىم بولىپ كەلەدى ەكەن دەگەن اڭگىمە ەل اراسىنا تارادى.
شىعىسقا قۇل-مۇحاممەد بارادى
بۇدان بۇرىن، پرەزيدەنت سايلاۋىنىڭ الدىندا «مۇحتار قايدا بارادى؟» دەگەن شاعىن ساراپتاما جاساعان ەدىك. سوڭعى بىرەر جىلدا پرەزيدەنتتىڭ كەڭەسشىسى بولعان مۇحتار قۇل-مۇحاممەد سايلاۋدى ويداعىداي وتكىزسە مينيسترلىكتىڭ، ياكي باسقا ءبىر ماڭىزدى سالانىڭ باسشىسى بولۋى مۇمكىندىگى ايتىلعان. مۇحتار مىرزا سايلاۋدى جوعارى دەڭگەيدە وتكىزدى. بۇل جولى سايلاۋ مەرەكە ىسپەتتى بولدى دەسەك، قاتەلەسپەيمىز. ۇسىنىس پەن سۇرانىستىڭ اراسىندا ەشقانداي كەلىسپەۋشىلىك بولماعان جاعدايدا، مەرەكە بولاماي ءقايتسىن؟! ءبىراق ەشقانداي باسشىلىق قىزمەت، ءىرى لاۋازىم بۇيىرماعانىنا تاڭىرقاعان جۇرت كوپ. ادەتتە، پرەزيدەنتتىڭ كوزىنە ءتۇسۋ وڭاي ەمەس. پرەزيدەنت اپپاراتىنىڭ بۇگىنگى باسشىسى نۇرلان نىعماتۋلين «نۇر وتان» پارتياسى ءتوراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى بولعان كەزىن جاقسى پايدالانا ءبىلدى. بۇرىنعىنىڭ كومسومولدارىنداي، زىرىلداپ ءجۇرىپ، جارعاق قۇلاعى جاستىققا تيمەي، ەل مەن جەردى ارالادى. قازىرگى قىزمەتىنە سول كەزدەگى ءابجىل ىستەرى سەپتەستى دەيتىندەر كوپ. ال مۇحتار قۇل-مۇحامەد تە نىعماتۋليننەن كەم تۇسكەن جوق، اي بويى ايماق بىتكەندى ارالاپ شىقتى. دەمەك، مۇحتاردىڭ جاي كەڭەسشى بولۋى مۇمكىن ەمەس...
سونىمەن، جۇرت مۇحتار ابرارۇلىن شقو-نىڭ اكىمى بولادى دەپ ءجۇر. بىزدىڭشە، قيسىنعا كەلەتىن بايلام. بۇعان دەيىن بيلىكتىڭ ءار ساتىسىنان وتكەن بىلىكتى مامان رەتىندە ول وبلىستى ويداعىداي باسقارا الاتىنىنا سەنىم كامىل. سونداي-اق، ءوڭىر جۇرتشىلىعى مۇحتار قۇل-مۇحاممەدتى ەلشىل، ەلگەزەك باسشى رەتىندە جاقسى قۇرمەتتەيدى.
الداعى بىرەر اپتانىڭ ىشىندە ەلىمىزدە ءىرى تاعايىنداۋلار مەن ورىن وزگەرتۋلەر بولادى دەگەن سىبىس بار. نەدە بولسا، استانا كۇنى مەرەكەسىنەن كەيىن بىلەتىن بولامىز.
