كورمەنىڭ اشىلۋ سالتاناتىندا «ەسىك» مۋزەي-قورىعىنىڭ ديرەكتورى گۇلميرا مۇحتاروۆا ءسوز سويلەپ، ەرەكشە تاريحي كورمە ۇسىنعان ارىپتەستەرىنە العىسىن ءبىلدىرىپ، ەلىمىزدىڭ تاريحي-مادەني مۇرالارىن دارىپتەۋدە بۇل كورمەنىڭ ماڭىزى ەرەكشە ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
قوناقتار دەلەگاسياسىن باستاپ كەلگەن «وتىرار» مەملەكەتتىك ارحەولوگيالىق مۋزەي-قورىعىنىڭ ديرەكتورى جانگەلدى ماحاشوۆ ەكى مۋزەي اراسىنداعى ارىپتەستىك بايلانىستاردىڭ نىعايىپ كەلە جاتقانىنا توقتالدى.
جانگەلدى مەڭلىباي ۇلى كيەلى وتىرار ءوڭىرىنىڭ تاريحي-مادەني مۇرالارىنىڭ كەڭىنەن ناسيحاتتالۋىنا ءمان بەرىپ، مۋزەيتانۋ، ارحەولوگيا سالاسىنداعى ناتيجەلى جۇمىستار جۇيەلى جالعاساتىنىن ايتتى.
– كونە وتىراردى زەرتتەۋ، عىلىمي سارالاۋ – سوناۋ ورتاعاسىرلىق ساياحاتشىلار مەن تاريحشىلاردان بەرى جالعاسىپ كەلەدى. بۇگىندە وتىرار الەمدىك ەسكەرتكىش بولىپ يۋنەسكو تاراپىنان مويىندالدى. ءقازىر وتىرار ءوڭىرىن عىلىمي زەرتتەۋ جۇمىستارى ءا.مارعۇلان اتىنداعى ارحەولوگيا ينستيتۋتى مەن «وتىرار» مەملەكەتتىك ارحەولوگيالىق مۋزەي-قورىعى جۇرگىزىپ جاتقان قازبا جۇمىستارىمەن جالعاسىپ كەلەدى، – دەدى جانگەلدى ماحاشوۆ.
كورمەنىڭ سالتاناتتى اشىلۋىندا «ەسىك» مۋزەي-قورىعىمەن بەلسەندى ارىپتەستىك ورناتقان «وتىرار» مۋزەي-قورىعىنىڭ قىزمەتكەرلەرى، مەكتەپ مۇعالىمدەرىن ارنايى ماراپاتتالدى.
كورمە – «ۇلى جىبەك جولى جانە وتىرار ءح-حى عع»، «وتىرار قاراحان داۋىرىندە»، «ءحىV- حV عع. تەمىر داۋىرىندەگى وتىرار»، «حVءى-حVءىىى عع. وتىرار قازاق حاندىعى تۇسىندا»، «وتىرارداعى جازبا مادەنيەتىنىڭ پايدا بولۋى» تاقىرىپتارىن قامتىعان.
كورمەدە «وتىرار» مۋزەي-قورىعى قورى جيناعىنداعى ارحەولوگيالىق جادىگەرلەر – كەراميكالىق بۇيىمدار، نۋميزماتيكالىق ماتەريالدار، شىنىدان جاسالعان زاتتار، سيرەك كەزدەسەتىن جادىگەرلەر، ەسكەرتكىشتەرگە قاتىستى اەروفوتولار مەن كارتالار ۇسىنىلدى.
«وتىرار» كورمەسى «ەسىك» مەملەكەتتىك تاريحي-مادەني مۋزەي-قورىعىندا بيىلعى جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن اشىق بولادى.
